«دنیای اقتصاد» روند حرکت طلای سیاه را بررسی کرد
دنده عقب ماشین نفت
جان کمپ، تحلیلگر ارشد خبرگزاری رویترز در گزارشی عوامل متعدد تضعیف بازار را برشمرده و گفته از یکسو، مصرف نفت آنقدرها که انتظار می‌رفت شتاب نگرفته و از سوی دیگر، در سمت عرضه هم نشانه‌های تخطی بیشتر از سهمیه تولید در اعضای اوپک‌پلاس دیده می‌شود. همزمان تعداد دکل‌های حفاری فعال نفت در آمریکا برای دومین هفته متوالی افزایش یافته است. ساختار تکنیکال بازار نیز نشانگر ضعف آن، چه در بعد فیزیکی و چه در آتی‌ها است. یک تحلیلگر دیگر در فوربس به نام گوراو شارما نیز به امکان بازگشت قیمت نفت پرداخته. به گفته شارما، شاخص‌های نفتی در بازار آتی تا زمانی که مصرف سوخت هواپیما به سطح پیش از شیوع کرونا بازنگردد، همچنان زیر ۵۰ دلار بر بشکه خواهند ماند. از نظر او، سوخت جت که پیش از این اتفاق، رشد سریعی را تجربه می‌کرد و در افزایش تقاضا برای نفت نقش مهمی بازی می‌کرد، اکنون به نظر نمی‌رسد به زودی ریکاوری کامل را تجربه کند. حتی یک موسسه فعال در این حوزه پیش‌بینی کرده پنج سال زمان نیاز است تا تقاضای سوخت جت به سطح سال ۲۰۱۹ بازگردد.
علاوه بر این، الکساندر نواک در تازه‌ترین اظهار نظر در مورد بازار پیش‌بینی کرده قیمت نفت در سال آینده میلادی بین ۵۰ تا ۵۵ دلار در هر بشکه باشد و افزوده تقاضای جهانی نفت در سال جاری ممکن است کاهشی ۱۰ میلیون بشکه‌ای در روز نسبت به سال گذشته داشته باشد. این برآورد از تخمین آژانس بین‌المللی انرژی نیز بدبینانه‌تر به نظر می‌رسد چراکه این نهاد در گزارش نیمه آگوست خود سطح تقاضا را برای امسال ۱/ ۸ میلیون بشکه پایین‌تر از سال گذشته پیش‌بینی کرده بود.
در حالی که فصل تابستان به طور سنتی با افزایش سفرها و به تبع آن رشد مصرف سوخت همراه بود، در سال جاری این دوره نتوانست انتظارها را برآورده کند. با وجود این، جولین لی، تحلیلگر ارشد بلومبرگ با مقایسه هفتگی سطح ترافیک در انگلیس می‌گوید بازگشت کودکان به مدارس و تحصیل حضوری کمک می‌کند مصرف سوخت افزایش یابد هرچند این موضوع مخالفان بسیاری دارد، زیرا ممکن است باعث شیوع گسترده‌تر کووید-۱۹ به خصوص در میان کودکان شود.
هفته گذشته به دلیل تقویت شاخص دلار و بدبینی نسبت به مصرف سوخت، دو شاخص مهم نفت یعنی وست تگزاس اینترمدییت و برنت به ترتیب با کاهش ۴۴/ ۷ و ۳/ ۵ درصدی رو‌به‌رو شدند. این دو شاخص با این افت محسوس، با سطوح ۷۷/ ۳۹ و ۶۶/ ۴۲ دلار در هر بشکه هفته را به پایان رساندند.
کندی رشد بازیابی بازار نفت
روند حرکتی بازار نفت در دو ماه اخیر برای توازن بین عرضه و تقاضا با کاهش شتاب محسوسی همراه بوده است. از یک طرف، نظمی که در کاهش تولید صادرکنندگان اوپک پلاس مشاهده می‌شد، کمتر شده و از سوی دیگر، از ابتدای فصل سوم سال مصرف مطابق انتظار بالا نرفته است. به گفته کمپ، اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانشان در گروه بزرگ‌تر اوپک پلاس نشانه‌هایی از کاهش تعهد به سهمیه‌های تولید نشان داده‌اند. این گروه اخیرا به موضوعاتی مانند اضافه تولید برخی کشورها به دلایل مختلف، نیاز به جبران کاهش تولید در آینده و درخواست‌هایی برای معافیت از تعهدات مشغول بوده است. توافق کاهش تولید اوپک پلاس روند آشنایی را از نظر افت تعهد در میان بسیاری از کشورهای عضو طی می‌کند چراکه دیگر حس بحران مانند گذشته وجود ندارد تا باعث عزم جزم اعضا برای عمل به تعهدات شود.
همزمان مصرف به اندازه‌ای که سه ماه قبل پیش‌بینی می‌شد، رشد نمی‌کند زیرا پاندمی کرونا همچنان ادامه دارد و اقتصادهای بزرگ را با نرخ بالای بیکاری مواجه کرده است. توازن عرضه و تقاضا که در آن زمان انتظار می‌رفت طوری پیش رود که در مقطعی از پایان سال به کمبود عرضه منجر شود، حالا پیش‌بینی می‌شود دست کم در کوتاه‌مدت با مازاد همراه باشد.
تغییر در چشم‌انداز موازنه عرضه و تقاضا در اختلاف قیمت نفت برای سررسید در ماه‌های مختلف چه در بازار فیزیکی و چه در آتی نمایان است. برنت فیزیکی یا مدت‌دار در بازه پنج هفته‌ای از مثبت ۰۵/ ۱ دلار به منفی ۶۴/ ۰ دلار رسیده که به معنای ارزان‌تر بودن نفت برای تحویل فوری است. این موضوع نشان‌دهنده کمبود تقاضا در حال حاضر است. اختلاف قیمت برنت نیز در بازه ۶ ماهه از منفی ۴۸/ ۰ دلار در تاریخ ۱۹ ژوئن به منفی ۲۹/ ۲ دلار در هر بشکه رسیده. علاوه بر این، صندوق‌های پوشش ریسک موقعیت‌های فروش برنت آتی و آپشن را از ۵۱ میلیون در اواخر ژوئن به ۸۴ میلیون موقعیت افزایش داده‌اند. با وجود تلاش اوپک پلاس برای بالا بردن پایبندی به توافق ماه آوریل برای کاهش تولید، احساسات بازار به‌طور قابل‌توجهی بدتر شده، چراکه سرمایه‌گذاران به توانایی این گروه برای تخلیه موجودی انبارها در عین شیوع طولانی‌مدت کرونا بدبین‌تر شده‌اند.
وابستگی قیمت نفت به سوخت جت
با توجه به روند بازیابی اقتصادهای بزرگ، تقاضا برای نفت نیز به طور کلی در حال افزایش است. آژانس بین‌المللی انرژی سطح تقاضای روزانه در سال جاری را ۱/ ۹۱ میلیون بشکه برآورد کرده که با وجود کاهش نسبت به گزارش یک ماه قبل، از پیش‌بینی‌های دوره سقوط نفت در آوریل بسیار بالاتر است. با این حال، این میزان از تقاضا به معنای از دست رفتن رشد یک دهه گذشته است. اما به گفته شارما، نویسنده فوربس، برنگشتن تقاضا به سطوح قبل از کرونا به دلیل روند تاریخی کاهش نرخ رشد این سمت از بازار نبوده، بلکه این موضوع به علت نگرانی‌ها نسبت به وضعیت سوخت هوایی و سطح پایین مصرف پتروشیمی‌ها اتفاق افتاده است. تا پیش از کرونا، سوخت هوایی در بخش حمل و نقل بیشترین سرعت رشد مصرف را داشت. به نظر می‌رسد در حال حاضر هیچ جایگزینی برای سوخت جت در به پرواز درآوردن هواپیماها وجود نداشته باشد چراکه مصرف برق نیز در بخش زمینی رشد زیادی داشته اما حمل و نقل هوایی همچنان وابسته به این سوخت است که از پالایش نفت به وجود می‌آید.
با این حال، شیوع کرونا بیشترین ضربه را به این بخش از فرآورده‌های نفتی زده است. برخی شرکت‌های بزرگ هوایی هنوز با ۲۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند و برخی دیگر با ورشکستگی مبارزه می‌کنند. هواپیماهای نو استفاده نمی‌شوند و قدیمی‌ها اسقاط می‌شوند. در همین حال، هزاران شغل در این حوزه از بین رفته که شرایط را تیره و تار کرده است.
هیجان منفی در قیمت سوخت هوایی مشخص است. بر اساس داده‌های پلتس، هر بشکه سوخت جت در آسیا و اقیانوسیه که یکی از بزرگ‌ترین مراکز تقاضای سوخت جت پیش از کرونا بود، در ۲۸ آگوست به ۰۸/ ۴۲ دلار رسید که کاهش نزدیک به ۴۵ درصدی در مقیاس سالانه را نشان می‌دهد. بر اساس این گزارش، تا وقتی که وضعیت سوخت هوایی به حالت عادی برنگردد، قیمت نفت احتمالا زیر ۵۰ دلار بر بشکه باقی بماند. با این حال، در صورت توزیع گسترده واکسن و انجام سفرهای هوایی با خیال راحت در کنار بازیابی اقتصادها، همه این موارد می‌تواند تغییر کند.
روند هفتگی طلای سیاه
هفته گذشته برنت دو روز و نفت خام آمریکا فقط یک روز را با بازدهی پشت سر گذاشتند. این موضوع در کنار کاهش شدید در روز پایانی هفته (جمعه) باعث شد ضعیف‌ترین عملکرد هفتگی این دو از ماه ژوئن ثبت شود. در این بازه، برنت ۳/ ۵درصد و وست تگزاس ۴۴/ ۷ درصد کاهش یافتند. همچنین، نفت خام آمریکا برای اولین بار در یک ماه گذشته با قیمت کمتر از ۴۰ دلار بر بشکه بسته شد. عواملی همچون تقویت ارزش شاخص دلار در برابر دیگر ارزها، نگرانی از بابت کندی بازگشت اقتصاد جهانی و تقاضای پایین نفت منجر به این افت شدید شد. علاوه بر این، کاهش شدید بازار سهام آمریکا و انتشار گزارش آمار تولید شغل این کشور که نشان از افت شتاب رشد آن داشت، به قیمت نفت نیز فشار آورد. نرخ بیکاری در آمریکا با وجود انتظار کارشناسان مبنی بر رسیدن به ۸/ ۹درصد، به ۴/ ۸ درصد کاهش یافت. این موضوع اندکی خوش‌بینی به همراه داشت اما با توجه به این موضوع که ممکن است کاهش بیکاری باعث توقف کمک‌های دولتی در قالب بسته‌های تحریک مالی شود، اثری منفی بر بازار داشت.
