«دنیای اقتصاد» عملکرد یک ماه گذشته و چشم‌انداز طلای سیاه را بررسی می‌کند
خروج نفت از شوک کرونا
با این حال مهمترین مولفه رشد قیمت جهانی نفت در دوره‌ای که تقاضا به علت محدودیت‌های حاصل از شیوع کرونا با افتی بی‌سابقه مواجه بود، از امروز حذف خواهد شد. «کاهش تولید تاریخی اوپک پلاس به میزان ۷/ ۹ میلیون بشکه» که برای حفظ تعادل بازار در جولای تمدید شده بود، از امروز منقضی می‌شود تا طبق توافق اوپک پلاس حدود ۵/ ۱ میلیون بشکه نفت خام بیشتری راهی بازار جهانی شود. با این حال انتظارها از روند قیمتی دو شاخص جهانی نفت خام تا پایان سال، رو به بالا است. نگاهی به روند شیوع کرونا در دنیا نشان می‌دهد با وجود گسترش این ویروس، دولت‌ها مانند قبل نسبت به اجرای محدودیت‌های گسترده اقدام نمی‌کنند. این اتفاق می‌تواند به معنای خروج نفت از شوک ویروس کرونا و بهبود نسبی تقاضا باشد؛ موضوعی که در تازه‌ترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نیز به شکل افزایش پیش‌بینی این سازمان از رشد تقاضا در سال جاری (نسبت به گزارش قبلی این سازمان) خود را نشان داد.
با وجود این تغییر نگرش در میان دولت‌ها، با توجه به اینکه پاندمی کرونا هنوز گریبان بسیاری از اقتصادهای بزرگ دنیا را رها نکرده است، نمی‌توان انتظار داشت تقاضای نفت در مقابل عرضه تازه‌ای که در ماه جاری راهی بازار خواهد شد، فرصت بهبود سریع پیدا کند. به همین علت کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند، آگوست برای بازار جهانی قیمت نفت با فشار بر قیمت‌ها همراه باشد اما با پایان این ماه، قیمت‌ها وارد کانال صعودی خواهند شد.
واکنش بازار به بازگشت ۵/ ۱ میلیون بشکه‌ای
به گزارش بلومبرگ، تداوم کاهش ۷/ ۹ میلیون بشکه‌ای نفت در جولای (که طبق توافق باید در ژوئن به محدوده هفت میلیون بشکه در روز وارد می‌شد) از سوی اوپک و متحدانش کمک زیادی به نفت کرد تا قیمت‌ها از سطوح زیر صفر در آوریل بازگردند. اوپک پلاس در حالی این خدمت را به بازار ارائه کرده است که حالا با قطع این کمک و وارد شدن تولید به محدوده ۷ میلیون بشکه در روز، بازار در برهه‌ای خطرناک قرار گرفته است زیرا همزمان با شیوع گسترده ویروس کرونا در دنیا، قرار است تولیدات اوپک پلاس افزایش پیدا کند. شیوع کرونا به ویژه در آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا، شرایط را پیچیده‌تر کرده است. معاملات آتی نفت خام آمریکا روز پنج‌شنبه ۳/ ۳ درصد کاهش پیدا کرد. هرچند این میزان افت در معاملات روز گذشته بهبود پیدا کرد اما همچنان نمی‌توان از خبری که باعث این میزان کاهش شد، چشم‌پوشی کرد. خبر منتشر شده این بود که اقتصاد ایالات متحده آمریکا در پی شیوع ویروس کرونا از رکودی عمیق رنج می‌برد که از ۱۹۴۰ به این سو بی‌سابقه بوده است. انتشار اخباری از این دست در کنار بازگشت بخشی از تولیدات اوپک پلاس سیگنال افت قیمت‌ها را به بازار ارسال می‌کند. اما این سیگنال کوتاه مدت خواهد بود. این چیزی است که ایمان ناصری، رئیس بخش خاورمیانه موسسه مشاوره نفت و گاز FGE نیز به آن اشاره می‌کند. به گفته این کارشناس، بازگشت یک میلیون بشکه‌ای تولیدات اوپک پلاس به بازار حتما فشار رو به پایین بر قیمت‌ها خواهد داشت. اما جدا از این اتفاق، به دلایل بنیادی پیش از این انتظاری وجود داشته است که در ماه آگوست قیمت‌ها کاهش پیدا کنند. دلیل آن هم این بوده که انتظار می‌رفته روند تخلیه ذخایری که در ماه‌های آوریل و می ساخته شده‌اند، کند شود. به گفته ناصری یکی از عوامل کند شدن تخلیه این ذخایر بازگشت همین یک میلیون بشکه است و در کنار آن کند شدن تقاضا هم اثر دارد.
اثر موج دوم کرونا بر بازار نفت
پیش‌بینی این کارشناس این است که در هفته‌های آینده نفت احتمالا با ورود به محدوده زیر ۴۰ دلار به سمت ۳۵ دلار برود اما با شروع فصل پاییز و بازگشت تقاضا و همچنین کمرنگ شدن احتمالی کرونا، قیمت‌ها بار دیگر به سمت ۴۵ دلار حرکت خواهند کرد و تا پایان سال احتمالا به ۵۰ دلار هم خواهد رسید. با این حال این روند بستگی زیادی به رشد تقاضا و موج دوم کرونا خواهد داشت. موسسات نفتی از جمله FGE فعلا موج دوم را به شکلی که فشاری شدید روی تقاضا بگذارد نمی‌بینند. زیرا در موج دوم اگرچه تعداد مبتلایان و جان‌باختگان افزایش خواهد یافت اما بحثی که برای تقاضا مهم است، اجرای قرنطینه‌های سراسری از سوی دولت‌ها است که به نظر نمی‌رسد مانند موج دوم با جدیت دنبال شود. به این ترتیب اگرچه آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد روند پایین آمدن تعداد مبتلایان کرونا در برخی نقاط دنیا از جمله آمریکا کند شده است، اما با این حال اقدامات دولت‌ها برای اجرای محدودیت‌های سراسری که منجر به کاهش تقاضا شده بود، مانند ماه‌های قبل با جدیت دنبال نمی‌شود. به همین علت انتظارها بر بهبود بازار نفت است، هرچند بهبودی شکننده.
بهبود چشم‌انداز قیمت نفت
تازه‌ترین نظرسنجی رویترز از ۴۳ تحلیلگر و اقتصاددان نیز نشان می‌دهد پیش‌بینی آنها از آینده قیمت دو شاخص نفت خام برنت و دبلیوتیآی آمریکا، با بهبودی اندک همراه شده است. این نظرسنجی نشان می‌دهد این تحلیلگران انتظار دارند شاخص نفت خام برنت در ۲۰۲۰ به‌طور متوسط روی ۵۰/ ۴۱ دلار بر بشکه باشد. این میزان اندکی از پیش‌بینی ۴۱/ ۴۰ دلاری ماه قبل بیشتر است. بر اساس گزارش رویترز، انتظار می‌رود متوسط قیمت برای ۲۰۲۱ نیز ۸۵/ ۴۹ دلار بر بشکه باشد. چشم‌انداز شاخص نفت خام آمریکا برای سال ۲۰۲۰ نیز از پیش‌بینی قبلی مبنی بر ۱۰/ ۳۶ دلار بشکه افزایش داشته و به ۵۱/ ۳۷ دلار بر بشکه رسیده است.آژانس بین‌المللی انرژی نیز اخیرا پیش‌بینی خود از تقاضای نفت خام در سال ۲۰۲۰ را افزایش داد و به ۱/ ۹۲ میلیون بشکه در روز رساند. به گزارش رویترز، پس از آنکه قیمت نفت خام برنت در ماه آوریل به کمترین سطح در ۲۰ سال گذشته سقوط کرد، با کمک اوپک پلاس مبنی بر کاهش تولید ۷/ ۹ میلیون بشکه‌ای در روز، یک ماه بیش از آنچه توافق شده بود، بهبود پیدا کرد.
بازگشت شیل به تولید
با این حال باید دید بازار در مقابل بازگشت تولیدکنندگان شیل آمریکا چه واکنشی خواهد داشت. بر این اساس در حالی‌که اوپک پلاس برنامه دارد برای ماه جاری (آگوست) روزانه ۵/ ۱ میلیون بشکه به تولیدات خود بیفزاید، تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا نیز تصمیم دارند کاهش تولیداتشان را به چرخه تولید بازگردانند. کونوکو فیلیپس به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مستقل نفت شیل در آمریکا، اخیرا برنامه‌هایی که برای افزایش تولید دارد را اعلام کرده است. تولیدکنندگان دیگری نیز در آمریکا اعلام کرده‌اند قصد دارند بخشی از تولیدات خود را بازگردانند. بهبود قیمت‌ها فرصتی آشکار برای بازگشت افزایش تولید به شیل آمریکا به شمار می‌رود. بر اساس این گزارش، هر بشکه نفت خام برنت در معاملات روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۷:۱۵ به وقت تهران)، با رشدی ۳۴ سنتی به ۲۸/ ۴۳ دلار بر بشکه رسید. نفت خام آمریکا نیز ۳۶ سنت رشد قیمت داشت تا به ۲۸/ ۴۰ دلار بر بشکه برسد. به این ترتیب اگرچه این انتظار وجود ندارد که ابتلای بازار نفت به کرونا در آینده‌ای نزدیک به بهبودی کامل برسد، اما با این حال از بهبود نسبی آن نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.
