رشد ظرفیت پتروشیمی در برنامه هفتم

 صنعت پتروشیمی برای رسیدن به اهداف بلندمدت خود برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌‌هایی را در طول سیاست‌های کلان و بلندمدت دولت‌ها پیش‌بینی می‌کند. این پیش‌بینی با توجه به شرایط اقتصادی کشور، محدودیت‌های تحریمی و الزامات پیش‌‌‌‌‌‌روی صنعت پتروشیمی بوده‌است و عملکرد این صنعت تاکنون نشان‌داده این روند حرکت رو به‌‌‌‌‌‌ جلو موفق بوده‌است. هم‌اکنون شرکت ملی صنایع پتروشیمی اعلام‌کرده برای تحقق برنامه هفتم و هشتم توسعه و چشم‌‌‌‌‌‌انداز ۲۰ و ۵۰‌ساله صنعت پتروشیمی، برنامه‌‌‌‌‌‌ای راهبردی را ترسیم‌کرده که بخش زیادی از آن، متناسب با برنامه هفتم توسعه کشور است.

هم‌‌‌‌‌‌اکنون ۲.۸درصد از ظرفیت پتروشیمی جهان و حدود ۲۸‌درصد ظرفیت این صنعت در منطقه سهم ایران است و با برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌‌‌های انجام‌شده، ظرفیت صنعت پتروشیمی در افق برنامه هفتم توسعه افزایش چشمگیری می‌‌‌‌‌‌یابد، اما نکته قابل‌توجه این است که برای دستیابی به اهداف توسعه‌‌‌‌‌‌ای تا پایان برنامه هشتم توسعه، نیازمند سالانه حداقل ۷‌میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هستیم. دستیابی به این عدد و تحقق آن، یکی از زمینه‌‌‌‌‌‌های مهم همکاری دولت و صنعت پتروشیمی است، زیرا این بخش به‌‌‌‌‌‌تنهایی نمی‌تواند این سرمایه‌گذاری قابل‌توجه و بلندمدت را به سرانجام برساند. برای تحقق این برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی، راهکارهایی پیش‌بینی شده‌است؛ از جمله اینکه شرکت ملی صنایع پتروشیمی بسته‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌گذاری را در قالب برنامه هفتم توسعه تدوین و معرفی کرده‌است تا فعالان بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران بتوانند از این روش‌های نوین تامین مالی استفاده کنند. در برنامه هفتم توسعه، نرخ رشد ۸‌درصدی اقتصاد و صادرات غیرنفتی سالانه ۲۳‌درصدی برای کشور، پیش‌بینی‌شده که شامل صنعت پتروشیمی نیز می‌شود. ظرفیت ۹۶‌میلیون‌ تن فعلی طی چند دهه‌و عبور از شرایط سخت تحریم محقق شده و برای تحقق افزایش ظرفیت در برنامه هفتم و هشتم توسعه، نیازمند تعاملی چندجانبه بین بخش‌خصوصی و دولت هستیم و یکی از موضوعات مهم در بلندمدت، تامین خوراک پایدار برای صنعت پتروشیمی است. به‌نظر می‌رسد با ایجاد سازوکار مشترک و برد-برد بین شرکت ملی نفت ایران و پتروشیمی‌ها برای تامین خوراک می‌توان به نتایج خوبی در این زمینه رسید. امضای چند تفاهم‌نامه و قرارداد مشترک بین شرکت ملی نفت و هلدینگ‌های پتروشیمی و به راه‌افتادن قطار خاموشی مشعل‌‌‌‌‌‌ها و پایان خام‌‌‌‌‌‌سوزی گازها در همین مسیر بوده‌است.

طبق آخرین اعلام شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ظرفیت این صنعت تا پایان ۱۴۰۳ با بهره‌‌‌‌‌‌برداری از واحدهای تازه به سالانه ۱۰۳‌میلیون‌ تن می‌رسد، همچنین با توجه به اینکه طی برنامه هفتم ۶۰ تا ۶۱ طرح پتروشیمی به بهره‌‌‌‌‌‌برداری خواهد رسید، ۳۵‌میلیون‌تن ظرفیت جدید ایجاد خواهدشد. بسیاری از این طرح‌ها هم‌اکنون بیش از ۵۰‌درصد پیشرفت دارند که نیازمند حدود ۲۴‌میلیارد دلار سرمایه هستند. با اجرای طرح‌های پتروشیمی برنامه هشتم توسعه نیز حدود ۴۸‌میلیون‌تن ظرفیت ایجاد خواهدشد که این طرح‌ها هم‌اکنون در مراحل ابتدایی قرار دارند. به این ترتیب می‌توان پیش‌بینی کرد ظرفیت صنعت پتروشیمی که هم‌اکنون حدود ۹۶‌میلیون‌تن است در پایان برنامه هفتم به ۱۳۲‌میلیون‌تن و در پایان برنامه هشتم توسعه به ۱۸۶‌میلیون‌تن برسد و با این رویکرد و برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی می‌توان گفت رشد ۸‌درصدی سالانه محقق خواهدشد. در مسیر توسعه‌‌‌‌‌‌ای که برای صنعت پتروشیمی پیش‌بینی‌شده، یکی از مهم‌ترین موضوع‌‌‌‌‌‌ها تکمیل زنجیره ارزش و تنوع محصولات است تا همچنان بتوانیم مزیت رقابتی در بازار منطقه و جهان را حفظ کنیم. در همین زمینه پیش‌بینی‌شده که در ۱۰سال‌آینده ظرفیت ۱۶‌میلیون تنی کنونی تولید متانول به ۳۴‌میلیون تن برسد و همزمان طرح‌های GTP فعال و بخشی از این متانول در این طرح‌ها استفاده شود. ظرفیت تولید آمونیاک نیز از ۷‌میلیون به ۱۰‌میلیون‌تن خواهد رسید. تولید اتیلن از طرح‌های MTO مقداری افزایشی خواهد بود که البته چند پروژه الفین از محل اتان نیز اجرا خواهدشد. تولید اوره نیز کمی افزایشی خواهد بود. ظرفیت تولید پلیمرها نیز از ۹‌میلیون‌تن کنونی به ۳۰‌میلیون‌تن می‌رسد که ارزشمند خواهد بود.

عباس‌‌‌‌‌‌زاده سرپرست شرکت ملی صنایع پتروشیمی، همچنین در نشست هم‌‌‌‌‌‌اندیشی و هم‌‌‌‌‌‌افزایی بخش‌خصوصی و دولتی در صنعت پتروشیمی بیان کرد: خوشبختانه صنعت پتروشیمی در وضعی پایدار و مطلوب است و امیدوارم با بهره‌‌‌‌‌‌برداری از طرح‌های پتروشیمی در برنامه هفتم توسعه، ظرفیت صنعت پتروشیمی در افق ۱۴۰۷ به سالانه ۱۳۲‌میلیون ‌تن افزایش یابد.