بازار جهانی به کدام فلزات روی خوش نشان داد؛ چرخ و فلک فلزات در نیمه اول ۲۰۲۲

فلز محبوب دلالان

دنیای‌اقتصاد : در گرماگرم به‌هم‌‌‌‌‌‌پیچیدن بحران‌های جهانی، بازار فلزات تحولاتی کم‌‌‌‌‌‌سابقه را تجربه می‌کند. نیروهای مختلف بر چرخ و فلک قیمت‌ها در بازار جهانی فلزات اثر می‌گذارند. از جدال‌‌‌‌‌‌های ژئوپلیتیک چین و آمریکا یا روسیه و اروپا تا فراگیری تورم در اقتصادهای پیشرفته. بحران انرژی بسیاری از سرمایه‌گذاری‌‌‌‌‌‌ها را با مشکل جدی بازگشت سود مواجه کرده و شکاف زنجیره تامین جهانی صنایع پیشرفته را با سکته‌‌‌‌‌‌های مداوم روبه‌رو ساخته است. در این بین بازار فلزات اساسی نظیر مس، فولاد، آلومینیوم و روی یا فلزات گرانبها نظیر نقره و طلا تحولات بسیار متناقض و متنوعی را سپری می‌کند که کنار هم قراردادن آنها خبر از اثر بالای واسطه‌‌‌‌‌‌گری بر روندهای قیمتی دارد. موضوعی که تولید معدنی و صنایع وابسته را با چالش‌های بسیاری روبه‌رو کرده است. در این گزارش نگاهی به بازار تعدادی از فلزات در نیمه اول ۲۰۲۲ و میزان تولید و مصرف آنها انداخته‌‌‌‌‌‌ایم.

شرایط خاص طلا

طلا نیمه اول سال‌را با رشد 12درصدی و جهش تقاضا تا سطح 2184تن سپری کرد. فلز زرد نیمه‌اول را با افزایش تقاضا به پایان رساند هرچند طلا زیر فشار سیاست‌های پولی سختگیرانه بانک‌های مرکزی کشورها به‌ویژه فدرال‌رزرو آمریکا قرار دارد و همین عامل وضعیت سختی را در سه‌ماهه دوم سال‌به این صنعت تحمیل کرد. این موضوع در کنار کاهش تقاضا برای طلا از بخش صنایع باعث‌شده تا رشد تقاضا از ناحیه خرید اسناد الکترونیکی قابل‌معامله طلا (ETFs) خنثی شود. این عوامل مجموعا افت 6درصدی قیمت طلا در فصل دوم 2022 را سبب شد. موضوعی که باعث شد تا تقاضای جهانی طلا به 948تن کاهش یابد که به معنی افت 8درصدی تقاضای این فلز گرانبها در این دوره زمانی است. تقاضای سال‌گذشته جهان در این فصل بیش از 1031تن طلا بود. ریسک‌های ژئوپلیتیکی و ایجاد فشار تورمی از عمده دلایل بی‌‌‌‌‌‌میلی طلا به افزایش قیمت است. چین بیشترین کاهش خرید طلا را در حالی در این دوره زمانی ثبت کرده است که مصرف‌‌‌‌‌‌کنندگان خرد هندی به‌شدت به خرید طلا علاقه داشته، زمینه تعدیل شوک ناشی از افت خرید طلای جهانی را فراهم کرده‌‌‌‌‌‌اند. بازارهای خاورمیانه و به‌طور خاص کشور ترکیه نیز در بهبود تقاضای مصرفی طلا در نیمه اول 2022 نقش موثری را ایفا کردند. بازار این فلز در حال انجماد است و جهش تقاضا در فصل اول با افت تقاضا در فصل دوم تا حد زیادی مهار شده است.

 

رشد تولید جهانی مس

چند موسسه و تعدادی از تحلیلگران وضعیت بازار مس را مناسب ارزیابی می‌کنند. مس که در نیمه اول 2022 رشد تولید 9/ 2درصدی را تجربه کرده، طبق پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌های اولیه احتمالا تا پایان سال ‌به مرز تولید 22‌میلیون تن خواهد رسید. عبور از این خط اما به‌نظر با توجه به وضعیت سایت‌‌‌‌‌‌های مختلف تولیدی و سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده بعید است، که بخشی از آن به شرایط معدن‌کاران بزرگی نظیر BHP برمی‌گردد. شیلی و پرو؛ دو بال رشد تولید مس در سال‌2022 هستند. سال‌گذشته اندونزی یکی از موتورهای رشد تولید مس بود. سرمایه‌گذاری در مناطق جدید در سال‌2022 با کندی پیش می‌‌‌‌‌‌رود. همین عامل نیز باعث‌شده تا فاصله تقاضا تا پوشش کامل تقاضای جهانی مس افزایش یابد. برآورد موسساتی نظیر مک‌‌‌‌‌‌موران این است که تولید 4 کشور بزرگ تولیدکننده مس یعنی چین، کنگو، شیلی و پرو در پایان سال‌2022 به سطح 11‌میلیون و 700‌هزار تن برسد. عددی که قرار است تا سال‌2025 از مرز 13‌میلیون تن عبور کند. کاهش 30درصدی قیمت مس نسبت به اوایل مارس2022 موجب‌شده تا عرضه مس به بازارهای جهانی با بی‌‌‌‌‌‌میلی برخی شرکت‌ها روبه‌رو شود. این بی‌‌‌‌‌‌میلی می‌تواند در درازمدت سرمایه‌گذاری در مس را کاهش داده و رسیدن به برنامه کربن‌صفر سال‌2050 را به تعویق بیندازد. شاخص بورس لندن خبر از افزایش اندک قیمت مس در معاملات روز گذشته می‌دهد.

 

بازار پیچیده فولاد و سنگ آهن

در شرایطی که جهان شاهد کاهش قابل‌توجه تولید جهانی فولاد است، قیمت این فلز اساسی نیز رو به نزول است. اثر دامپینگ قیمتی روسیه بر صنعت فولاد بسیار متفاوت و دور از انتظار بوده است. قیمت میلگرد از نقطه اوج خود در اواخر مارس2022 حدود 300 دلار سقوط کرده است. موضوعی که در کنار نوسانات قابل‌توجه قیمت سنگ‌آهن و شمش خبر از افت بیشتر تولید فولاد طی ‌ماه‌های آتی می‌دهد. با اینکه برخی نشانه‌‌‌‌‌‌ها از احتمال جهش تولید در چین حکایت دارد؛ اما مشکلات ناشی از بخش املاک چین، پیام عدم‌اطمینان برای فولادسازان این کشور ارسال می‌کند. برخی خبرها هم از اراده دولت چین برای کاهش دوباره تولید فولاد در این کشور حکایت می‌کند. موضوعی که عمدتا به دلیل اصرار پکن برای رسیدن به اهداف کربن‌‌‌‌‌‌زدایی از صنعت فولاد است. کاهش تولید فولاد چین در نیمه نخست سال 2022 به معنی اعطای فرصت‌های بسیار به کشورهای کوچک برای سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد است. این سرمایه‌گذاری البته فعلا با توجه به قیمت نازل فولاد چشمگیر نیست. به‌طور کلی ابهامات این بازار موجب‌شده تا تزلزل در تولید سنگ‌آهن و فرآوری آن شدت گرفته، بازار و سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران با احتیاط بیشتری به پروژه‌‌‌‌‌‌های فولادی وارد شوند.

 

روی سرخ «روی»

فلز روی یکی از بهترین شرایط قیمتی را در بین همه فلزات طی هفته‌‌‌‌‌‌های اخیر تجربه کرده است. این فلز که در نتیجه بحران انرژی کاهش تولید قابل‌توجهی را تجربه کرده است از سوی خریداران در هفته‌‌‌‌‌‌های اخیر با قیمت بالاتری تولید می‌شود. در روزهای اخیر روی در بالاترین نقطه 5‌ماه اخیر خود قرار گرفته است. اخباری که شرکت بزرگ گلنکور نیز آن را تایید کرده، نشان می‌دهد قطع گاز گسترده در اروپا موجب‌شده تا بسیاری از کارخانه‌های روی با چالش تداوم تولید روبه‌رو شده، به‌صورت کلی یا جزئی خطوط تولید خود را متوقف کنند. قیمت این فلز در هر تن هم‌‌‌‌‌‌اینک در محدود 3450 دلار قرار دارد. روی هم‌‌‌‌‌‌اکنون نسبت به مس، نیکل یا آلومینیوم، معاملات باثبات‌‌‌‌‌‌تری را تجربه می‌کند. تولید روی هم‌‌‌‌‌‌اینک در مجموع دو فصل اول 2022 معادل 351هزار تن است که طبق گزارش بلومبرگ، افتی 12درصدی را نسبت به نیمه اول 2021 نشان می‌دهد. در 10فصل گذشته بیشترین میزان تولید جهان حدود 206هزار تن بوده که در فصل سوم 2021 اتفاق افتاد. عددی که گویای اثر بحران جهانی انرژی ‌بر تولید فصلی روی در جهان در نیمه اول 2022 است. هم‌‌‌‌‌‌اینک 10پروژه جدید روی در آمریکا، کانادا، مکزیک، استرالیا، کنگو و آفریقای‌جنوبی در جریان است که احتمالا تحت‌تاثیر این فضا قرار خواهند گرفت.