وضعیت بورس در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ از نگاه چند کارشناس و فعال این حوزه بررسی شد
هواشناسی سهام در میانه بهار
در چنین فضایی که پیش‌بینی دو ماهه و سه ماهه نمی‌توان انجام داد و به قول خیلی از کارشناسان بورس ایران تبدیل به بورسی پیش‌بینی‌ناپذیر شده است، وضعیت آن در یک ماه آینده به چه سمت و سویی می‌رود؟ چه صنایعی ممکن است با توجه به مذاکرات بین‌المللی پیشتاز باشند؟ فرصت‌های پیش روی سهامداران در اردیبهشت‌ماه چیست؟ آیا سهامداران روزهای سبزرنگ بیشتری را نسبت به فروردین‌ماه می‌بینند یا در بر همان پاشنه سرخ‌پوشی می‌گردد؟ این سوال‌ها را با کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه بورس و بازار سرمایه در میان گذاشتیم و نظرشان را درباره وضعیت بازار در اردیبهشت‌ماه پرسیده‌‌ایم.
ابهام‌ها و بی‌اعتماد‌ی‌های عامل از رونق افتادن بورس
بهروز خدارحمی: واقعیت این است که در چنین شرایطی قضاوت کردن درباره آینده بورس در اردیبهشت‌ماه سخت است. بعید می‌دانم تغییر و تحول خاصی در اردیبهشت نصیب بازار سرمایه شود. مساله‌ای که باید به آن بپردازم این است که ابهام، به بازار سرمایه آسیب زده است و برای همین هم اردیبهشت برای بازار سرمایه مانند ماه‌های گذشته است. این ابهام که ماه‌ها است روی بازار سایه انداخته است، حتی با وجود تحولات سیاست خارجی و داخلی روی بازار ماندگار خواهد بود. چراکه بازار با ابهام همراه است و مردم به آن بی‌اعتماد شده‌اند. دلیل اینکه بازار رونقی جدی نداشته است، همین ابهام‌ها و عدم اعتماد داشتن سهامداران به آن بوده است. حالا ممکن است گفته شود تحولات سیاسی داخلی و انتخابات به رفع ابهام‌ها و برگشت اعتماد سهامداران منجر می‌شود اما از نظر بنده واقعیت این است که رفع ابهام‌ها وابسته به شرایط داخلی هم نیست. دولت دوازدهم در چند ماه گذشته خیلی تلاش کرده که به سهامداران این‌طور سیگنال بدهد که حامی بازار سرمایه است، اما ذهنیت مردم و انتظارات آنها به شکل دیگری است. حالا اینکه حدس بزنیم دولت بعدی چطور دولتی است، راست است یا چپ و سیاست‌های اقتصادی‌اش چطور است و اینکه مردم با سیاست‌هایش همراه می‌شوند یا خیر و... سخت است. اما در کل و برای اینکه بگوییم وضعیت بازار سرمایه در اردیبهشت به چه شکل در می‌آید، به نظر می‌رسد با روشن شدن چشم‌اندازها به ویژه در عرصه بین‌المللی که کشورمان به چه سمت و سویی حرکت می‌کند، نتیجه‌اش این می‌شود که انتظارات مردم تعدیل می‌شود.
از رشد با شتاب در بورس خبری نیست
حمید میرمعینی: شاید روند بورس در اوایل اردیبهشت به دلیل کاهش نرخ دلاری مقداری افت داشته باشد اما این افت به نظرم خیلی زیاد نیست. با نزدیک شدن به فصل مجامع و ارائه صورت‌های مالی سال 1399 و به هر حال تقریبا پایان یافتن اثر کاهش نرخ دلار بر بازار، در اردیبهشت‌ماه بازار سرمایه روند رو به رشد و مثبتی دارد. همچنین معتقدم عملکرد بازار اردیبهشت نسبت به فروردین بهتر باشد. مخصوصا روی صنایعی نسبت به کاهش تحریم‌های ناشی از توافق سیاسی عملکرد مثبتی شاید داشته باشیم. احتمالا یکسری از صنایع مثل خودروسازی، پتروشیمی، معدنی و شرکت‌های صادرات‌محور روندشان قابل قبول می‌شود. اما اینکه بازار رشدی با شتاب تند داشته باشد، این‌طور نمی‌شود ولی به نظر می‌رسد روند رو به رشد قابل قبولی را شاهد هستیم.
روزهای سبز بیشتری پیش‌روی سهامداران است
پیمان حدادی: در اردیبهشت با چند موضوع مهم سروکار داریم؛ یکی از مهم‌ترین موضوع‌ها ادامه مذاکرات هسته‌ای است. این مذاکرات و نتیجه آن دو اثر کوتاه‌مدت و بلندمدت در حوزه بورس می‌گذارد. نتیجه مثبت مذاکرات باعث تعدیل قیمت ارز می‌شود که در کوتاه‌مدت برای بازار سرمایه خیلی خوب نیست. اما آن سوی دیگر مذاکرات رفع تحریم است که در میان‌مدت برای بازار سرمایه می‌تواند خوب باشد. همچنین اگر مذاکرات به نتیجه برسد، صنایعی که از تحریم بیرون می‌آیند، روی بازار تاثیرگذار خواهند بود. تاثیر دیگر مذاکرات در آرایش سیاسی انتخابات خواهد بود که در اردیبهشت‌ماه شاهد آن هستیم. در همین ماه شاهد ثبت‌نام کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری 1400 هستیم و نتیجه مذاکرات روی این موضوع تاثیر دارد. در نتیجه بعد از انتخابات این موضوع اثر خود را روی بازار می‌گذارد. همچنین مسائل بنیادی دیگری هم وجود دارد که باید به آنها اشاره کنیم؛ یکی بحث قیمت‌های جهانی است که پیش‌بینی می‌شود روند رو به رشد خودشان را ادامه بدهند. سیگنال‌هایی از افزایش تورم در جهان داریم که می‌توانند رشد قیمت‌ها را در بازارهای جهانی ادامه‌دار کنند. نکته دیگر برای اردیبهشت‌ماه گزارش‌های شرکت‌ها و برگزاری مجامع برخی از شرکت‌ها است که این دو مورد هم روی بازار تاثیرگذار خواهند بود. اما یکسری از عوامل غیربنیادی در درون بازار، خیلی می‌تواند روند بازار معاملات سرمایه را تغییر دهد. آن هم تصمیمات کارشناسی یا عمدتا غیرکارشناسی مسوولان بازار سرمایه درباره نحوه معاملات است. که از آن جمله می‌توان به دامنه نوسان، گره‌های معاملاتی و تصمیماتی که روی نقدشوندگی بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود، اشاره کرد. این موارد نه سیاسی، نه اقتصادی و نه بنیادی است و در درون بازار حاضر هستند و وجود آنها بر روند بازار در اردیبهشت‌ماه تاثیرگذار خواهد بود. نکته دیگری هم که باید اضافه کنم این است که انتشار اوراق توسط هلدینگ‌ها هم قطعا روی روند بازار اثرگذار خواهد بود. در کل اردیبهشت‌ماه برای بورس، خیلی بهتر از فروردین خواهد بود. البته این صحبت به معنای رشد یکپارچه و بی‌وقفه بازار نخواهد بود، اما قطعا روزهای سبز بیشتری از فروردین و حتی اسفند خواهیم داشت.
فروشنده‌های این روزها پشیمان می‌شوند
کوروش شمس: حوزه بورس این روزها ابهامات زیادی دارد. از بحث انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1400 تا بحث مذاکرات برجام. از قیمت‌گذاری دستوری تا قیمت‌های جهانی و چند مورد دیگر که همه دست به دست هم داده است که بازار این روزهای ما را در هاله‌ای از ابهام ببرد. مجموعه این عوامل باعث می‌شود که نتوانیم پیش‌بینی درستی از روند آتی بازار برای روزهای آینده داشته باشیم. اما در کل معتقدم که بازار سهام با مفروضات فعلی ارزنده است و به نظرم فروشنده‌های این مدت پشیمان خواهند بود.
شاید بازار سطوح پایین‌تری را هم ببیند
مجید امروی: برای اردیبهشت و آنچه پیش روی ما است، این‌طور به نظر می‌رسد با مذاکرات انجام شده بخشی از منابع ارزی در حال آزادسازی بوده و در همین راستا این احتمال وجود دارد که با تزریق بخشی از این منابع به صورت ارز مداخله‌ای شاهد روند نزولی و در نهایت، تثبیت قیمت ارز در سطوح پایین‌تری باشیم. این اقدام منجر به این امر می‌شود که بازار سرمایه نیز در برخی صنایع شاید سطوح پایین‌تر از فروردین را هم تجربه کند، اگرچه ممکن است خرید و نگهداری سهام شامل هزینه فرصت شود اما با توجه به کسری بودجه و رشد نقدینگی طی سال جاری و به تبع آن تورم بالا مخصوصا در نیمه دوم سال، ماه‌های آتی می‌تواند فرصت مناسبی برای خرید سهام بنیادی با دید بلندمدت در بازار ایجاد کند. در رابطه با اینکه چه گروه‌هایی ممکن است در اردیبهشت‌ماه پیشتاز باشند، می‌توان به صنعت فولاد اشاره کرد که به نظر با توجه به موارد ذیل مستعد رشد است؛ ابتدا اینکه این صنایع از نسبت قیمت به درآمد و همچنین نسبت قیمت به سود تقسیمی پایینی برخوردار هستند. از طرفی هم با توجه به نرخ‌های جهانی که در سطوح بالایی در حال معامله است در صورت تثبیت نرخ‌ها در این سطوح می‌توان این صنعت را پر پتانسیل دانست. همچنین در صورت احیای مذاکرات و رفع تحریم‌های بانکی و افزایش مراودات بین‌المللی صنعت بانکداری نیز می‌تواند جزو گزینه‌های پیشنهادی باشد.
اجازه بدهند بازار راه خودش را برود
حسین سلیمی: بازار حقیقتا نباید پایین‌تر از این برود. اقداماتی که در عرصه داخلی و بین‌المللی در حال انجام است. اقدامات داخل بازار حالا چه کارشناسی و چه غیر کارشناسی و همچنین روند مذاکرات، روند پایینی را متوجه بازار نمی‌کند. از نظر بنیادی الان شرایط را با توجه به اینکه مشکلات در مسیر پیش رفتن برای برطرف شدن هستند را مثبت ارزیابی می‌کنم. نکته دیگری که اینجا باید مطرح کنم این است که در فرآیندی اگر پارامترهای بازار اصلاح شود، منجر به این می‌شود که اگر فضای کلی بازار را رو به بالا ببینم. امسال بازار 35 درصد بازدهی با توجه به فرآیندها و اثرگذار بودن صنایع مهم و دلاری دارد. در کل باید به این موضوع توجه داشته باشیم که برای رشد بورس عوامل منفی تاثیرگذار روی بازار کمرنگ شود و اجازه بدهند که بازار راه خودش را برود.
بازار با نبود اعتماد دست و پنجه نرم می‌کند
سلمان نصیرزاده: بازار از لحاظ بحث مباحث بنیادی درون‌شرکتی و صنایع به نقطه مطلوبی رسیده است. همگرایی خوبی بین قیمت و فاکتورهای سودآوری شرکت‌ها ایجاد شده است. همچنین نزدیک به فصل مجامع شده‌ایم و شرایط خوبی است. اما جدای از این صحبت‌ها، مشکل اصلی بازار که به نظر می‌رسد همچنان با آن دست و پنجه نرم می‌کند، نبود اعتمادی است که روی بازار سوار است و نشات گرفته از ابهامات است. بیشتر مباحث داخلی است که کلیت بازار را تحت تاثیر خودش قرار داده است. در کل فکر می‌کنم شرایطی که الان در بازار حاکم است، در اردیبهشت‌ماه هم آن را به همین شکل داشته باشیم و البته این نکته را هم ذکر کنم که تا زمانی هم که جریان پولی ضعیف باشد، بعید می‌دانم بازار نوسان خاصی داشته باشد. در نهایت آن چیزی که به بازار کمک می‌کند شرایط سودآوری شرکت‌ها است. به نظرم فعلا بازار با توجه به بحث‌های سیاسی، برجام و دیگر ابهامات داخلی و بین‌المللی، خیلی روند مشخصی ندارد و اگر هم بخواهد به صورت مقطعی و کوتاه‌مدت روندی را در اردیبهشت‌ماه بگیرد، بیشتر در گروه پتروشیمی، فلزات اساسی و کامودیتی‌ها خواهد بود. البته در گروه بانکی‌ها ممکن است تحت تاثیر برجام و رفع تحریم‌ها و خبرهایی از این دست، اتفاقاتی بیفتد. گروه سیمان هم که افزایش نرخ گرفته، شاید بتواند حرکتی داشته باشد.
