گروه مسکن، نوراحسینی: شهرداری تهران برای نحوه تخصیص بهینه و توزیع سهمیه محدود آرم طرح ترافیک سال ۹۵ خبرنگاران و رسانه‌ها می‌تواند با تغییر شیوه سال‌های قبل، به کارنامه کیفی رسانه‌ها در یکسال گذشته که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اخیرا منتشر شده مراجعه کند و بر اساس رتبه و شاخص‌های قید شده در این گزارش رسمی، نسبت به تخصیص آرم بین خبرنگاران رسانه‌های مختلف اقدام کند.

در جامعه رسانه‌ای کشور با توجه به اینکه عمده روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها در پایتخت فعال هستند، توزیع آرم طرح ترافیک بین خبرنگاران برای تردد خبرنگار در سطح شهر برای پوشش اخبار و تحولات روزانه می‌طلبد که شهرداری تهران به عنوان مرجع توزیع و صدور آرم طرح ترافیک، مجموعه‌ای از شاخص‌ها و مولفه‌های صلاحیت سنجی را جهت تخصیص بهینه و عادلانه آرم بین خبرنگاران رسانه‌ها استفاده کند. در شرایط کنونی شهرداری تهران در گام اول برای کنار گذاشتن توزیع مساوی و بعضا غیربهینه آرم طرح ترافیک با توجه زمان محدودی که طی یکی دو ماه آینده برای تخصیص سهمیه آرم‌های سال ۹۵ در اختیار دارد می‌تواند از کارنامه یکسال اخیر رسانه‌ها که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌صورت فصلی آن را منتشر کرده است بهره ببرد. وزارت ارشاد اخیرا رسانه‌های کشور شامل روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها را براساس ۲۷ شاخص در حوزه محتوا، مکانیزم چاپ و توزیع و شاخص‌های بنگاهی و توسعه‌ای رتبه‌بندی کیفی کرد و فهرست آنها را با معیار‌هایی همچون بیشترین مخاطب و... اعلام عمومی کرد. این رتبه‌بندی و همچنین تیراژ به اضافه طیف اثرگذاری هررسانه بر جامعه مخاطبان که قطعا از روی رتبه اعلام شده از سوی وزارت ارشاد قابل تشخیص است و می‌تواند ملاک عمل شهرداری تهران در توزیع عادلانه آرم‌های طرح ترافیک بین خبرنگاران قرارگیرد.


چرا شهرداری آرم می‌دهد؟

خردادماه سال 1359 نخستین محدودیت جدی در تردد خودروها در محدوده مرکزی شهر تهران ایجاد شد و بر اساس آن ورود همه وسایل نقلیه به این محدوده (طرح ترافیک) به استثنای وسایل نقلیه مجاز مانند وسایل نقلیه عمومی، اتومبیل‌های اورژانس، کادر پزشکی و سرویس‌های دولتی از ساعت 6:30 تا 10 صبح شنبه تا چهارشنبه ممنوع شد. در طول این سه دهه ثبت نام برای دریافت آرم‌ها نیز به یک رویه تبدیل شده و از اواخر پاییز هر سال مقدمات ثبت نام برای دریافت آرم آغاز می‌شود و تا اواخر فروردین ماه سال آینده هم این پروسه ادامه دارد. شهرداری متولی صدور مجوز ورود خودرو‌ها به محدوده شهراست و آرم طرح ترافیک خبرنگاران به‌عنوان گروه مجاز ورود به محدوده طرح ترافیک را نیز صادر می‌کند. از آنجا که عمده دستگاه‌ها و سازمان‌ها به‌عنوان منبع تولید خبر و گزارش در مناطق مرکزی تهران قرار دارند، داشتن آرم طرح ترافیک برای خبرنگاران آنها را در انجام رسالت اصلی خود(پوشش خبری) کمک می‌کند.


نبود لیست کامل خبرنگاران

در این‌باره شهرام گیل‌آبادی، رئیس مرکز ارتباطات راهبردی و امور بین‌الملل شهرداری تهران با بیان اینکه در حوزه صدور مجوز طرح ترافیک خبرنگاران، مشکلات جدی وجود دارد به «دنیای اقتصاد» گفت: هنوز تعریف روشن و جامعی از خبرنگاری وجود ندارد و دیگر اینکه برخی مدیران رسانه‌ها در هنگام معرفی، برای دریافت مجوز طرح ترافیک، خبرنگاران را به‌طور کامل در لیست نمی‌بینند؛ ضمن آنکه لیست کاملی نیز از خبرنگاران فعال وجود ندارد. وی با تاکید بر اینکه کارکنان رسانه‌ها مشمول دریافت مجوز طرح ترافیک نمی‌شوند، گفت: مجوز ورود به طرح ترافیک برای خبرنگارانی است که در حوزه‌های خبری مرتبط فعال هستند و مجبورند برای مسائل شغلی، وارد این محدوده شوند، زیرا یک خبرنگار به‌دلیل فضای شغلی که دارد برای کسب خبر و انجام کارهای روزمره، نیاز دارد که در سطح شهر تردد کند؛ این نیاز یک نیاز اورژانسی است اما لیست‌هایی که از نهادهای مرتبط برای دریافت آرم طرح ترافیک می‌آید، چنین ویژگی‌ را ندارد. گاهی نام کارکنان اداری در بالای نام خبرنگاران قرار دارد که این افراد ضرورتی برای گرفتن آرم طرح ترافیک ندارند و می‌توانند برای تردد در شهر، از حمل و نقل عمومی استفاده کنند.

رئیس مرکز ارتباطات راهبردی و امور بین‌الملل شهرداری تهران با گلایه از اینکه هنوز نهادهای مرتبطی مانند وزارت ارشاد نتوانسته‌اند یک لیست کامل از خبرنگاران که جامع باشد را تهیه کنند، گفت: در این سال‌ها در شهرداری بانک اطلاعاتی گسترده از اسامی خبرنگاران شکل گرفته که به نسبت سایر لیست‌ها، لیست کامل‌ و قابل استنادی است و معمولا برای صدور آرم طرح ترافیک، اسامی را با این لیست تطبیق می‌دهیم. وی با بیان اینکه هر خودرویی که وارد محدوده طرح ترافیک می‌شود، به آلودگی هوا کمک می‌کند گفت: باید تلاش کنیم همزمان با گسترش حمل و نقل عمومی، از میزان سهمیه‌های ورود به محدوده طرح ترافیک کم کنیم و این کاهش شامل حال تمامی گروه‌های مشمول دریافت آرم طرح ترافیک می‌شود. در این مدت نیز ما سیاست کاهش سهمیه در خصوص آرم‌های طرح ترافیک را دنبال کرده‌ایم. رئیس مرکز ارتباطات راهبردی و امور بین‌الملل شهرداری تهران با بیان اینکه در تعیین سهمیه‌های طرح ترافیک، شاخص‌هایی همچون میزان خبرنگاران فعال رسانه و تاثیرگذاری رسانه نیز مدنظر ما است، گفت: همچنان اولویت با تعداد خبرنگاران فعال در رسانه‌هاست.

گیل‌آبادی با طرح این پرسش که چرا با وجود آنکه افزایشی در تعداد خبرنگاران نداریم، اما هر سال تعداد متقاضیان آرم خبرنگاری افزایش پیدا می‌کند؟ گفت: گاهی یک خبرنگار از چند رسانه معرفی می‌شود یا لیست‌هایی از مجاری تخصصی به ما ارسال می‌شود که نام افراد را جابه‌جا می‌کند. ما باید تلاش کنیم برای توزیع عادلانه، به یک فضای منطقی برسیم. وی در خصوص اینکه چرا یک مرجع واحد، آرم‌های طرح ترافیک رسانه‌ها را صادر نمی‌کند، گفت: شهرداری مرجع مناسبی برای شناسایی فعال خبرنگاران حوزه نیست، اما متاسفانه مرجع اصلی نیز اسامی کاملی از خبرنگاران ندارد و همین نبود اطلاعات کافی باعث مشکلاتی شده که هر سال نیز تکرار می‌شود.


تاثیرگذاری و تیراژ رسانه‌ها ملاک تعیین سهمیه قرار گیرد

غلامرضا کاظمی دینان نیز که در این سال‌ها به عنوان فردی صاحب تجربه و کارشناس مطبوعاتی، خدمات مشاوره‌ای مرتبط با رسانه‌ها را به معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، ارائه کرده است در رابطه با نحوه عادلانه توزیع آرم طرح ترافیک خبرنگاران، به «دنیای اقتصاد » گفت: مخالف توزیع آرم طرح ترافیک برای کسانی که فعالیت خاصی در شهر ندارند، هستم. برخی تنها برای آنکه با خودروی شخصی به محل کار بیایند، متقاضی آرم هستند؛ درحالی‌که می‌توانند از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند. آرم طرح ترافیک باید به کسانی داده شود که حضور زیادی در شهر دارند و نمی‌توانند به‌دلیل جنس فعالیت‌شان، به‌طور دائم از وسیله نقلیه عمومی استفاده کنند.


او خبرنگاران را جزو قشری دانست که نیازمند واقعی آرم طرح ترافیک هستند، اما نه تمامی خبرنگاران؛ بلکه خبرنگارانی که نیاز دائمی به حضور در سطح شهر دارند.کاظمی دینان با انتقاد از عملکرد برخی رسانه‌ها در نحوه توزیع آرم طرح ترافیک، گفت: متاسفانه برخی مدیران مطبوعاتی به جای آنکه سهمیه‌های طرح ترافیک را به خبرنگاران بدهند، به دوستان، آشنایان و فامیل می‌دهند. در این مدت بسیاری از فعالان حوزه دیگر، کارت خبرنگاری گرفته و به دنبال گرفتن آرم با این نوع کارت‌ها هستند.وی با تایید طرح پیشنهادی «توزیع سهمیه آرم طرح ترافیک بین رسانه‌ها بر اساس رتبه‌بندی کیفی، میزان تیراژ و میزان تاثیرگذاری در جامعه» گفت: نباید سهمیه آرم طرح ترافیک برای خبرنگاران روزنامه‌ای که بالای صد هزار تیراژ دارد و بیش از 100 خبرنگار در آن فعال هستند، با روزنامه‌ای که حدود چهار هزار نسخه تیراژ آن است و شاید سه تا چهار نفر از صبح پشت دستگاه نشسته و فعالیت خاصی ندارند، یکسان تعیین شود.به گزارش «دنیای اقتصاد» مشکلات توزیع آرم طرح ترافیک رسانه هرساله تکرار می‌شود. پیش از این معاون حمل و نقل و ترافیک اعلام کرده بود با وجود صدور 5 هزار آرم طرح ترافیک سالانه برای خبرنگاران باز هم خبرنگاران فعال آرم طرح ترافیک ندارند.در این میان نحوه سهمیه‌بندی رسانه‌ها نیز شفاف نیست. گاهی یک خبرگزاری بیش از 40 سهمیه آرم طرح ترافیک سالانه دارد و در مقابل به یک روزنامه با پرسنل مشابه یک دوم این سهمیه هم تعلق نمی‌گیرد.