شرط افزایش بیشتر وام‌مسکن

گروه مسکن- فرید قدیری: بانک‌مسکن به تحلیل‌ها درباره سهم ناچیز وام جدید خرید مسکن در تامین قدرت ‌مالی خریداران پاسخ داد. دبیر هیات‌مدیره بانک‌مسکن در واکنش به معمای «رشد ناچیز مبلغ وام خرید به‌رغم درخواست دولت برای سه‌رقمی شدن سقف‌وام»، به بخشنامه‌ای اشاره کرد که بانک‌مرکزی در جریان مذاکرات چندجانبه ماه‌های اخیر، با ابلاغ آن خطو‌ط‌قرمز افزایش وام‌مسکن را ترسیم کرده بود. در نشست‌هایی که از اواخر تابستان امسال بین وزارتخانه‌های راه‌وشهرسازی و اقتصاد با بانک‌مرکزی و بانک‌مسکن برسر نحوه پرداخت تسهیلات‌بانکی خرید مسکن آغاز شد، طرف‌های مذاکره با بانک‌مرکزی همواره به‌دنبال احیای جایگاه از دست‌رفته وام‌خرید در میان جامعه متقاضی مسکن بودند و برای این هدف دو پیشنهاد ۵۰ میلیونی و ۱۰۰ میلیونی را ارائه کردند، اما در نهایت بانک‌مرکزی سقف ۳۵ میلیون‌تومان را تعیین کرد که البته با یک تبصره قابل‌اجرا در بانک‌مسکن این رقم می‌تواند به ۴۵ میلیون تومان تبدیل شود.

ابوالقاسم رحیمی انارکی روز گذشته در پاسخ به اینکه «چرا سقف جدید وام خرید متناسب با قیمت‌های روز بازار مسکن افزایش پیدا نکرده است؟» به «دنیای‌اقتصاد» گفت: بانک‌مرکزی ملاحظه‌هایی را در موضوع وام‌ خرید مسکن دارد که مهم‌ترین آن تاکید بر رعایت فرمولی است که مطابق آن وام‌خرید باید افزایش پیدا ‌کند. در این فرمول سقف وام براساس توان وام‌گیرنده‌ در بازپرداخت اقساط ماهانه تعیین می‌شود طوری که مبلغ وام نباید بیشتر از حدی باشد که امکان بازپرداخت آن سلب شود. رئیس مرکز برنامه‌ریزی بانک‌مسکن افزود: پیشنهاد ما برای افزایش تسهیلات خرید، این مبلغ نبود، اما بانک‌مرکزی با محاسبه سهم مسکن در سبد هزینه خانوار، ابتدا توان مردم در بازپرداخت تسهیلات را تعیین و سپس با محاسبه حداکثر مبلغی که می‌تواند به عنوان قسط ماهانه وام تعریف شود، سقف جدید وام‌خرید را تعیین کرد. رحیمی‌انارکی تصریح کرد: هزینه‌ای که خانوار‌ها برای تامین‌ مسکن -اجاره‌‌بها- صرف می‌کنند طبق اعلام بانک‌مرکزی حدود ۳۳درصد کل هزینه ماهانه خانوار در سال۹۱ بوده است که بیشترین فاکتور هزینه‌ای در بین انواع کالاها و خدمات سبدماهانه محسوب می‌شود و در تهران سهم آن تا ۴۵درصد هم می‌رسد.

دبیر هیات‌مدیره بانک‌مسکن افزود: بانک‌مرکزی در افزایش مبلغ وام خرید مسکن از ۲۰ میلیون تومان به سقف جدید تاکید داشت وام به گونه‌ای زیاد شود که اقساط ماهانه معادل سهم مسکن در سبد هزینه‌ خانوار باشد و بین ۲۸ تا ۳۰درصد کل هزینه ماهانه خانوار را شامل شود. در حال حاضر اقساط وام جدید ۳۵ میلیونی، ۵۲۵ هزار تومان است که ۲۸ تا ۲۹ درصد کل‌هزینه ماهانه وام‌گیرنده‌ها را در بر می‌گیرد، اما وام ۵۰ میلیونی سهم قسط ماهانه را به بیش از ۴۰ درصد هزینه‌کل افزایش می‌دهد.

رحیمی انارکی با تاکید براینکه «نسبت قسط‌ به هزینه ماهانه خانوار» فقط یکی از شاخص‌های بانک‌مرکزی برای افزایش وام خرید مسکن است، درباره سایر ملاحظه‌های بانک‌مرکزی گفت: یکی از دلایلی که نتوانستیم سقف وام خرید را بیش از ۳۵میلیون تومان افزایش دهیم، رعایت همین نسبت بود. بانک‌مرکزی درعین حال نگران افزایش قیمت مسکن نیز هست و قرار شده سه‌ماه یکبار گزارش اثرگذاری وام جدید در بازار مورد بررسی قرار گیرد و اگر تعادل منابع و مصارف در بانک‌مسکن به هم نخورد و تاثیر منفی بر قیمت مسکن نداشت، تسهیلات ۵۰میلیونی که در حال حاضر به زوج‌های تازه تعلق می‌گیرد به گروه‌های دیگر تقاضا تعمیم داده شود.

می‌دانیم کافی نیست

در نشست خبری روزگذشته بانک‌مسکن که قرار بود مدیرعامل بانک پاسخگوی سوالات خبرنگاران باشد، دبیر هیات‌مدیره و مدیران اداره اعتبارات و حساب‌های تعهدی بانک به جای او حاضر شدند و با تایید بر ناکافی بودن تسهیلات جدید خرید مسکن اعلام کردند: پیشنهاد بانک‌مسکن به بانک‌مرکزی برای سقف وام خرید ۳۵ میلیون و وام تعمیرات ۱۵ میلیون تومان و برای زوج‌ها نیز ۵۰ میلیون بود اما بانک‌مرکزی در نهایت با قبول وام‌خرید و وام‌ زوج‌ها، سقف وام تعمیرات را ۱۰ میلیون تعیین کرد. دبیر هیات‌مدیره بانک‌مسکن با بیان اینکه در دنیا حداقل ۷۰درصد ارزش یک ملک، تسهیلات بانکی داده می‌شود، گفت: در ایران اکنون سهم وام خرید از قیمت مسکن، از نرخ تک‌رقمی در زمان وام ۲۰ میلیونی به ۱۷ تا ۲۲درصد با پرداخت تسهیلات جدید افزایش پیدا کرده است درصورتی که اگر قرار بود قدرت ۵۰‌درصدی وام ۲۰میلیونی سال۸۴ امروز احیا شود باید تسهیلات به ۷۰ میلیون تومان افزایش پیدا می‌کرد.

اتهام وام‌خرید اثبات نشد

رحیمی انارکی در ادامه با انتقاد از عدم افزایش وام خرید مسکن در سال‌های اخیر گفت: اگر این تسهیلات سالانه متناسب با رشد قیمت افزایش پیدا می‌کرد، امروز نیازی به ترمیم اساسی آن نبود اما به‌رغم آنکه وام‌خرید متهم افزایش قیمت شده بود، در سال‌هایی که وام افزایش پیدا نکرد مشاهده کردیم قیمت ۴ برابر رشد کرد و اثبات شد این تهمت دلیل منطقی و علمی ندارد. دبیر هیات‌مدیره بانک‌مسکن با بیان اینکه پیشنهادهای دیگری برای تسهیلات‌خرید به بانک‌مرکزی ارائه خواهد شد، افزایش دوباره سقف وام را منوط به تحت‌ کنترل‌بودن قیمت مسکن، برهم نخوردن تعادل منابع و مصارف بانک‌مسکن و افزایش توان بازپرداخت وام‌گیرنده‌ها عنوان کرد.

شاخص‌ ورشکستگی بانک

وی درباره خبرهایی که تحت‌عنوان ورشکستگی بانک‌مسکن مطرح است نیز گفت: شاخص ورشکستگی یک بانک این است که زیان انباشته داشته باشد، نتواند به تعهداتش عمل کند و توان پرداخت تسهیلات به مشتریانش را از دست بدهد در حالی که این سه شاخص در بانک‌مسکن وجود ندارد و بانک‌مسکن هم‌اکنون در رده سوم پرسودده‌ترین بانک‌های فعال در کشور قرار دارد.