باغات تهران در خطر

گروه مسکن-بهشاد بهرامی: ترکیب جدید در شورای شهر تهران ممکن است الزاما به نوسازی مدیریت شهری منجر نشود و بحث انتخاب شهردار جدید عملا منتفی باشد، اما چه این نوسازی صورت بگیرد چه نگیرد، کلان‌شهر تهران نیاز به تجدید نظر در نحوه اجرای مقررات بالادست مدیریت شهری دارد. در مقررات شهری تهران اجازه استفاده از عوارض پایدار شهری همچون عوارض ارزش افزوده املاک ناشی از احداث پروژه‌های عمرانی در مجاورت املاک، به شهرداری داده شده و تاکید شده که باید تامین مالی در شهرداری از فاز اتکا به تراکم ساخت و ساز به اخذ عوارض پایدار تغییر حالت دهد. این در حالی است که یکی از پایه‌های تامین مالی پروژه‌های بزرگ عمرانی در تهران همچنان به مجوزهای ساختمانی وابسته است تا جایی که شهرداری در برخی از سال‌ها برای تسویه حساب با پیمانکاران به آنها تراکم سیار، تراکم مازاد یا پروانه بلندمرتبه‌سازی داده است. در این باره محمود میریان معاون پیشین وزیر مسکن در سال‌های ۸۴ تا ۸۸ معتقد است: فروش تراکم و تغییر کاربری در تهران خطری است که باغات تهران و البته تمام شهر را تهدید می‌کند. میریان یکی از اولویت‌های کاری شهردار تهران در دوره جدید را جلوگیری از گسترش فیزیکی شهر تهران عنوان می‌کند. متن گفت‌وگوی محمود میریان را در زیر بخوانید: مدیریت شهری تهران در دوره جدید، ساماندهی کدام مشکل شهر را باید در اولویت کاری خود قرار دهد، تا بتواند کلانشهر تهران را در مسیر توسعه قرار دهد؟ شهر تهران در موقعیت خاصی قرار دارد. به نظر می‌رسد توسعه جغرافیایی و زیست‌محیطی آن باید در اولویت رسیدگی قرار گیرد چرا که هر چه زمان بیشتری طول بکشد آسیب بیشتری به شهروندان وارد خواهد شد. توسعه زیست‌محیطی از آن جهت باید مورد توجه قرار گیرد؛ که به دنبال آن میزان آلودگی هوا کاهش پیدا کند و مسائل مربوط به حمل و نقل و ترافیک نیز ساماندهی شود. از طرف دیگر باید از توسعه شهر تهران و روند افزایشی جمعیت ساکن آن با ملاک قرار دادن طرح تفصیلی جدید برای ساخت‌وسازهای شهر جلوگیری کرد. چون در حال حاضر شاهد ساخت‌وسازهای بی رویه‌ای در سطح شهر هستیم که اکثریت دارای مجوزهای موردی از کمیسیون ماده پنج برای گرفتن تراکم بالاتر هستند که این موضوع می‌تواند در آینده آسیب‌های جدی را به ساختار شهری و باغات سطح شهر وارد کند. ساخت‌وساز‌های بی‌رویه در سطح شهر تهران سبب شده است که جمعیت پایتخت از سقف جمعیت پیش‌بینی شده در طرح جامع نیز فراتر رود طوری که پتانسیل‌های زیستی و امکانات مکانی نتواند پاسخگوی مناسبی برای جمعیت ساکن در شهر باشد. با وجود این شرایط بهتر است شهردار آینده تهران پیش از هر چیز به توسعه فضای سبز شهر توجه و از گسترش فیزیکی شهر تهران نیز جلوگیری کند. با وجود آنکه از دیدگاه کارشناسانی چون شما، فروش تراکم‌های بی‌رویه در تضاد با ضوابط طرح جامع و تفصیلی تهران است، اما شهرداری تهران سال‌ها است که به درآمد حاصل از ساخت‌وساز وابسته است و بیش از ۷۰ درصد درآمد آن از محل فروش تراکم تامین می‌شود. آیا می‌توان برای این معضل شهر راهکاری ارائه کرد؟ فروش تراکم همانطور که از اسم آن مشخص است به معنای فروش ضوابط و قانون و ارزش‌های زیست محیطی به قیمت تامین منابع شهر است که به طور مستقیم آسیب جدی را به شهروندان وارد می‌کند. این در حالی است که بیش از ۲۰ نوع عوارض شهری در مقررات بالادستی طراحی شده است که می‌تواند جایگزین تامین منابع از طریق «فروش‌تراکم» قرار گیرد. با توجه به وجود معضلات متعدد در سطح شهر تهران پیش‌بینی بودجه ۱۲ هزار میلیارد تومانی برای مدیریت شهری کافی است یا رقمی بالاتر نیاز است؟ در مقایسه با گرانی‌های موجود در جامعه و کم شدن ارزش پول ملی تصویب این رقم برای بودجه شهر تهران چندان قابل ملاحظه نیست. اگرچه این حجم می‌تواند مشکلات جاری شهر را حل کند، اما برای اقدامات زیر‌بنایی کافی نیست. در کنار استفاده بهینه بودجه باید مدیریت شهری از زمان، حداکثر استفاده را برای حل معضلات شهری خصوصا ترافیک ببرد. به عنوان مثال می‌تواند با تامین منابع کافی برای توسعه خطوط زیرزمینی حل مشکل ترافیک را در دستور کاری خود قرار دهد. مدیریت شهری جدید چگونه می‌تواند نبض بازار مسکن تهران را ساماندهی کند؟ به نظر می‌رسد این مشکل موضوعی فراتر از حیطه اختیارات شورای شهر چهارم و شهرداری باشد. چون تا زمانی که مسکن به عنوان کالای اقتصادی شناخته می‌شود و مردم آن را برای تامین پشتوانه اقتصادی خود خریداری می‌کنند و تصور می‌کنند یک قلک اقتصادی مطمئن است بخش مسکن همچنان محلی برای رانت‌جویی و سفته بازی سوداگران خواهد بود. تا زمانی هم که شرایط اقتصادی به پایداری نرسد و تعداد واحدهای ساخته شده پاسخگوی نیاز سکونتی در داخل شهر نباشد نمی‌توان انتظار داشت نبض بازار مسکن به درستی بزند.