کمبود سیمان برای ساخت 5/1میلیون خانه نخواهیم داشت

گروه مسکن- میترا یافتیان: مهم‌ترین معضل موجود به لحاظ تامین سیمان، توزیع نادرست است به گونه‌ای که این امر موجب شده تا سیمان دولتی به دست مصرف‌کننده واقعی نرسد و این مصرف‌کنندگان نیاز شدید به سیمان داشته باشند، اما در کنار آن همین سیمان یارانه‌ای در برخی بنگاه‌ها احتکار شده و با قیمتی چندین برابر قیمت مصوب دولتی به فروش می‌رسد. علی‌اصغر کیهانی، رییس مجتمع تولیدی و تحقیقاتی ایران فریم کو، در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با ابراز گلایه نسبت به عدم نظارت مسوولان بر توزیع سیمان دولتی در کشور، گفت: اگرچه در کشور ما مشکل ساخت بتن و پایین بودن کیفیت آن را نداریم اما تمامی‌مشکلات موجود ناشی از نظارت پایین بر توزیع سیمان و به تبع آن استمرار فعالیت بازارهای سیاه در این بخش است.

وی افزود: ما الان می‌بینیم که کمبود سیمان نداریم چرا که در حال حاضر در بازار آزاد سیمان به حد کافی وجود دارد، اما توزیع آن غلط است و متاسفانه این توزیع را وزارت بازرگانی به درستی انجام نمی‌دهد، علت آن هم نحوه سیاست‌گذاری توزیع سیمان در کشور است. به بیان دیگر ما در کشور کمبود سیمان نداریم، بلکه بین فعالان سیمان کمبود ایمان داریم. به اعتقاد وی، هم‌اکنون براساس سیاست‌گذاری‌های قدیم در بخش توزیع سیمان، ٦٠‌درصد سیمان دولتی به مردم، ١٥‌درصد به سیمان برها (کسانی که تولید بتن صنعتی می‌کنند) و ٢٥‌درصد هم به امور عمرانی اختصاص پیدا می‌کند که این ٦٠‌درصد مردمی‌به نام مردم توزیع اما بخش اعظم آن در بازارهای سیاه سیمان خرید و فروش می‌شود.

وی همچنین یادآور شد: این ١٥‌درصدی که به سیمان‌برها اختصاص پیدا می‌کند بسیار ناچیز است، زیرا مصرف بتن سازه‌ای در کشور بسیار بیشتر از ١٥‌درصدی است که برای ساخت بتن به کارخانجات تولید اختصاص پیدا می‌کند، به‌طوری‌که حداقل ٧٠‌درصد ساخت‌وسازها در یک ساختمان با بتن سازه‌ای و ٣٠‌درصد آن با سیمان بنایی انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه به دلیل کمبود سیمان در حال حاضر تنها ٣٠‌درصد از ظرفیت کارخانجات تولید بتن در استان تهران استفاده می‌شود، یادآور شد: در حال حاضر کارخانجات بتن آماده استاندارد در استان تهران قادر به تولید ١٠‌میلیون و ٥٠٠‌هزار متر مکعب بتن هستند و این در حالی است که استان تهران سالانه به ٥/٤ تا ٥‌میلیون مترمکعب بتن آماده استاندارد نیاز دارد. اما متاسفانه سیمان به اندازه کافی به این تولیدکنندگان نمی‌دهند تا بتن استاندارد تولید کنند و تنها ٣٠‌درصد ظرفیت‌ها به کار گرفته می‌شود.

وی اظهار کرد: علاوه بر این، در شرایط فعلی براساس قوانین مصوب سال ٨١ باید بتن آماده استاندارد در ساخت‌وسازها مورد استفاده قرار گیرد اما متاسفانه این امر محقق نشده است. همچنین در ٢٣ اسفند ٨٤ نیز دولت طرحی را مبنی بر الزامی‌شدن بهره‌گیری از بتن آماده استاندارد در تمامی ‌ساخت‌وسازها و نیز چرخه تولید، توزیع و مصرف مصالح ساختمانی استاندارد به تصویب رساند، اما عملا می‌بینیم از آن سال تا به امروز که حدود ٧ ماه تا پایان سال ٨٦ باقی مانده اینگونه مصوبات هرگز به اجرا نرسیده است.

وی دلیل عدم اجرای این مصوبات را عمل نکردن مدیران میانی به وظایف خود دانست و اظهار کرد: متاسفانه در رابطه با سیمان آن‌طور که باید و شاید به مشکلات مردم و تولیدکنندگان توجه نمی‌کنند. مردم نیز برای تامین نیاز سیمان یا خود به تولید بتن آن‌هم به شیوه غیراستاندارد اقدام کرده یا باقیمت گزاف از کارگاه‌های غیر استاندارد تهیه می‌کنند در این صورت مسلما عمر ساختمان‌ها در کشور ما به دلیل نامقاوم بودن و عدم استاندارد بتن به کار رفته در آنها، به بیش از ٣٠ سال تجاوز نخواهد کرد.

وی در رابطه با پیگیری‌های صورت گرفته برای تصحیح در روند توزیع سیمان دولتی در کشور خاطر نشان کرد: با پیگیری‌های ما در بخش‌های مختلف، موسسه استاندارد ایران بارها و بارها به وزارت بازرگانی نامه نوشتند که توزیع مردمی‌را به شیوه کنونی ادامه ندهید، چون مردم قادر به ساخت بتن استاندارد نیستند. همچنین اخیرا دادستانی کل کشور نیز به دلیل اینکه منافع مردم را در این بخش در خطر می‌دید، وارد عمل شده و نامه‌ای به وزیر بازرگانی نوشتند، اما ظاهرا هیچ پاسخی در این زمینه ارائه نشده است.

از سوی دیگر وزارت صنایع نامه‌ای به وزارت بازرگانی مبنی بر اصلاح عملکرد توزیع سیمان دولتی در کشور نوشته و ارسال شد، اما باز هم هیچ اتفاقی نیفتاد.

وی تصریح کرد: ما معتقدیم برخی نمی‌خواهند سیمان به دست مصرف‌کننده واقعی برسد زیرا راهکارهای اصولی در این باره ارائه شده است، اما متاسفانه جدی نمی‌گیرند.

به اعتقاد وی، رییس جمهور هم هر چقدر در این زمینه پافشاری کند، متاسفانه همکاری‌های لازم در مورد شکست قیمت سیمان آن‌هم در بازار آزاد اتفاق نمی‌افتد، هر چند که قیمت سیمان دولتی در کشور قیمتی متعادل و مناسب است.

وی افزود: در کشورهای دیگر نیز قیمت سیمان بدون حمل و نقل برابر آن چیزی است که در کشور ما خرید و فروش می‌شود، البته باید توجه داشت که در این کشورها به تولید سیمان سوبسید تعلق نمی‌گیرد.

وی در مورد نرخ سیمان در کشور گفت: هم‌اکنون قیمت هر تن سیمان دولتی بدون هزینه حمل‌ونقل و تحویل در کارخانه حدود ٣٦‌هزار و ٧٠٠تومان است، اما روی این قیمت بازار سیاه تاثیر چند برابری می‌گذارد.

وی مهم ترین راهکارهای بهبود وضعیت موجود را توجه به نظرات کارشناسی و فعالان در این امر در سیاست‌گذاری‌های توزیع سیمان دولتی خواند و افزود: بدیهی است کشور برای رسیدن به ساخت و ساز صنعتی و مقاوم باید از دروازه بتن آماده استاندارد بگذرد، اما تا زمانی که سیمان به اندازه ظرفیت تولید به کارخانجات تولید بتن آماده استاندارد ارائه نشود، نمی‌توان انتظار تحقق چنین امری را داشت.

وی با ابراز خرسندی از ارائه وام‌های زودبازده به صنایع تولید بتن آماده استاندارد برای خرید ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نیاز، خاطر نشان کرد: اگر چه دولت از این طریق به رشد صنعت تولید بتن آماده استاندارد کمک قابل توجهی داشته اما برخی از همین کارخانجات به دلیل نبود سیمان با قیمت دولتی تعطیل هستند و ما معتقدیم وزارت بازرگانی سیمان دارد، اما میان این تولیدکنندگان توزیع نمی‌کند و به جای اینکه به کارخانجات بتن آماده صنعتی اختصاص دهد به نام مردمی‌در بازارهای آزاد توزیع می‌کند.

وی از دولت خواست توجه ویژه‌ای به دستوراتی که به زیر مجموعه خود می‌دهد، داشته باشد و ببیند کجا کار انجام نمی‌شود.

وی تصریح کرد: ما در ایران کمبود سیمان نداریم، کمبود ایمان آن‌هم در میان بخشی از مسوولان توزیع سیمان دولتی داریم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا سیمان تولید داخل جوابگوی نیازهای کشور است، توضیح داد: کاملا نیاز کشور را تولید کنندگان سیمان تامین می‌کنند اما وقتی اعلام می‌شود که پروژه‌ای به خاطر کمبود سیمان خوابیده، در همان‌جا می‌بینیم که سیمان در برخی بنگاه‌ها احتکار شده و با قیمتی چندین برابر قیمت مصوب دولتی به فروش می‌رسد.

وی ادامه داد: در رابطه با نیاز کشور به واردات سیمان نیز تصور نمی‌کنم به واردات سیمان نیاز داشته باشیم، زیرا کشور ما در بهترین حالت اگر بتواند ١٥‌میلیون تن سیمان برای ساخت‌وساز مردمی ‌مورد استفاده قرار دهد، دولت می‌تواند به اهداف خود مبنی بر ساخت ٥/١‌میلیون واحد مسکونی در سال برسد. برای انجام پروژه‌های عمرانی نیز سیمان به اندازه کافی وجود دارد اما در صورتی که سیمان به دست مصرف‌کننده واقعی برسد.

وی همچنین در ادامه به گفته محمد حسن پورخلیل، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان سیمان ایران استناد کرد و گفت: ما امسال ٣٠‌درصد افزایش تولید سیمان داشتیم، در حالی‌که در بدترین شرایط تابستان به گفته ایشان ١٥‌درصد رشد مصرف در کشور اتفاق افتاده، بنابراین باز هم ١٥‌درصد اضافه تولید در کشور وجود داشته است، پس چگونه است که هنوز کمبود سیمان داریم؟

وی در پایان خواستار تقویت و تسریع نظارت دولت بر بخش توزیع سیمان در وزارت بازرگانی شد.