کمبود نیروهای متخصص و مسلط بر اجرای بتن در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی

گروه مسکن- میترا یافتیان: با توجه به افزایش روزافزون تعداد فارغ‌التحصیلان در رشته‌های مرتبط با تولید و بهره‌گیری از بتن در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی، اما همچنان متوسط کارهای اجرایی ساخت بتن و اجرای آن در کشور ما نسبت به کشورهای همجوار در منطقه، از رتبه پایین تری برخوردار بوده و همواره این نگرانی نسبت به مقاومت سازه‌ها در کشور وجود دارد‌. دکتر محسن تدین، رییس انجمن بتن ایران، در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد، در تشریح وضعیت تولید بتن در ایران اظهار کرد: امروزه در کشور ما بسیاری از ابزار مرتبط با تولید و به کارگیری بتن در پروژه‌های مختلف را متناسب با آنچه در دنیا نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، برای ساخت بتن و بتن‌ریزی یا در اختیار داریم یا می‌توانیم آن را در اختیار بگیریم اما مهم‌ترین مساله در اینجا مسائل اقتصادی موجود در کشور است که می‌بایست اجازه استفاده از این ابزارها و امکانات را بدهد‌.

وی تصریح کرد: در حال حاضر تعداد زیادی مهندس عمران داریم و آمار فارغ‌التحصیلان در این رشته‌ها همچنان رو به افزایش بوده و حتی این نگرانی وجود دارد که این افراد تحصیلکرده در صحنه کارهای عمرانی بیکار بمانند‌.

البته باید به این امر نیز توجه داشت که متاسفانه آموزش دانشجویان در دانشگاه‌های کشور به‌ویژه در رشته‌های مرتبط با عمران متناسب با نیازهای کشور نیست. اجرای پروژه‌های عمرانی انسان‌های آشنا با اجرا و بتن را می‌طلبد در حالی‌که آموزش‌های دانشگاهی در کشور عمدتا حول طراحی و محاسبات بتن است، بنابراین هر چند که به میزان زیادی نیروهای آموزش دیده داریم اما به نسبت تعداد نیروهای مسلط بر بتن در کشور کم است‌.

وی یادآور شد: پایین بودن کیفیت برخی سازه‌ها به لحاظ بتن مورد استفاده در آنها نیز در برخی مواقع بدین‌علت است که کارفرمایان بر روی کیفیت کار حساسیت به خرج نمی‌دهند و ابزارآلات مناسب را به کار نمی‌گیرند و چنین عواملی موجب می‌شود که تا امروز متوسط کارهای اجرایی بتنی کشور ما در مقایسه با کشورهای منطقه در رتبه پایینی قرار داشته باشد و در برخی موارد نیز با کشورهای ضعیف منطقه هم رتبه باشیم‌.

به گفته وی، اگرچه بدین لحاظ پروژه‌های بزرگ و با کیفیت نیز در کشور وجود دارد، اما متوسط ما پایین است، طوری‌که کارهای با کیفیت بسیار پایین اما قطع کوچک به تعداد زیاد در کشور موجود است و همین امر نگران‌کننده است چون اکثرا مردم عامه هستند که با این سازه‌های کوچک نظیر خانه‌ها و برخی محیط‌های عمومی سرو کار دارند‌.

وی معتقد است: اگر مهندسین عمران کشور آموزش بیشتری ببینند و برای نظارت بر اجرای بتن در پروژه‌ها تسلط پیدا کنند و از طرفی فقط مهندسان و تکنسین‌های ماهر و متخصص مجبور باشند این پروژه‌ها را اجرا کنند نه اینکه هر کسی مسوولیت اجرا را بر عهده گیرد، می‌توان امیدوار بود که ما نیز به آنچه در دنیا هست، نزدیک شویم هر چند که تا آن زمان راه زیادی پیش رو داریم‌.

وی تصریح کرد: تجربه نشان می‌دهد که تاکنون وضعیت کشور ما به لحاظ مقاوم‌سازی سازه‌ها در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی در شرایط ایده آل قرار نداشته است و همواره نگرانی نسبت به نامقاوم بودن سازه‌ها در برابر حوادث طبیعی نظیر زلزله در کشور بر سر جای خود باقی است‌.

وی ابراز عقیده کرد: نامقاوم بودن ساختمان‌ها در سطح کل کشور واقعیتی غیر قابل انکار است هر چند که ممکن است تعدادی پروژه‌های ساختمانی ما در وضعیت خوبی قرار داشته باشد اما در کل ساخت و سازهای امروزی به ویژه در تهران نیز وضعیت خوبی نداشته و از بتن‌های با کیفیت و استاندارد در ساخت آنها مورد استفاده قرار نگرفته است‌.

وی صراحتا اعلام کرد: ما در تامین مقاومت‌های بتن حتی در حد کم که مقاومت‌های پایینی در دنیا محسوب می شود نیز همچنان مشکل داریم چه برسد به اینکه بتن‌های خوبی را با مقاومت‌های بالا تولید کنیم‌.

وی اذعان داشت: در بحث اجرای بتن‌ریزی نیز، میلگردهای به کار گرفته شده عمدتا مناسب است اما در اینکه این میلگردها را درست کار بگذاریم، هنوز با مشکل مواجه هستیم و این است که همچنان نگرانی از کارهای در سطح متوسط، بسیار زیاد است‌.

وی در پاسخ به این سوال که آیا سیمان تولیدی در داخل جوابگوی نیازهای داخل است، نیز توضیح داد: آمار تولید سیمان در ایران نشان می‌دهد که سیمان تولیدی جوابگوی نیاز داخل است به شرط اینکه ٨٠درصد آن صرف کشور شده و از مجاری صحیح توزیع و به کار گرفته شود اما در صحنه توزیع سیمان تولید داخل نیز دچار مشکل هستیم‌.

وی تصریح کرد: تصور می‌کنم اگر صادرات سیمان بخواهد به صورت جدی و بخشنامه‌ای محدود شود، خیلی کار خوبی نیست و اعتقاد داریم باید به کارخانه‌های سیمان، سوخت و انرژی با قیمت جهانی و قیمت تمام شده آن داده شود، در آن حالت اجازه صادرات صادر شود اما اگر این کارخانه‌ها از سوبسیدهایی نظیر گازوئیل، مازوت، گاز یا برق استفاده کنند، آن وقت سیمان آنها به قیمتی تولید می‌شود که انگیزه صادرات سیمان را با قیمت جهانی پیدا می‌کنند‌.

وی پیرامون ارتباط قیمت بتن با کیفیت ساختمان‌ها و پروژه‌های عمرانی گفت: در خیلی از موارد این طور نیست که هر قدر پول بیشتری برای تهیه بتن پرداخت کنی به همان میزان کیفیت سازه افزایش یابد.

یعنی آشنایی مهندسان عمران با بتن و نحوه به کارگیری آن است که در اجرای پروژه‌ها کیفیت سازه را تشکیل می‌دهد، اما در برخی موارد نیز شاهد این هستیم که برخی تصور می‌کنند اگر سیمان بیشتری به بتن بیفزایند بتن بهتری به عمل می‌آید، اما چه بسا بتن‌های پر سیمانی که کیفیت مطلوب ندارند و چه بسا بتن‌هایی که سیمان آنها به اندازه به کار برده شده و با تدابیری نظیر کنترل نسبت‌های آب به سیمان و دقت در ریختن، تراکم و فرآوری اعمال شده و مقاومت سازه را بالا برده است‌ .