دولت برای تحقق وعده‌های خود زمان زیادی ندارد
گروه مسکن- الهام علاقه‌بندان: فرورفتن بازار مسکن به خواب زمستانی در گرم‌ترین فصل سال آن هم بعد از صعود افسارگسیخته قیمت‌ها، اتفاقی است که طی چند ماه اخیر در بازار مسکن شاهد آن بودیم که حتی موجب نگرانی برخی از صاحبخانه‌ها نسبت به کاهش قیمت ملکشان شد.

عکس: سامان دزیانیان
از سوی دیگر بسیاری از متقاضیان خرید خانه هم که سرمایه اندکی برای خرید داشتند به این فکر افتادند که شاید امکان کاهش قیمت وجود داشته باشد و از خرید صرف‌نظر کردند.
التهابات موجود در بازار مسکن در سه ماه نخست سال و به دنبال آن رکود در معاملات و خرید و فروش مسکن، درست چندی بعد از سهمیه‌بندی بنزین موجب شد تا کارشناسان و صاحبنظران این بخش از اظهارنظر و ارائه تحلیل در خصوص بازار مسکن منصرف شوند و منتظر اتفاقات آینده بمانند.
با توجه به این موضوع و بعد از سکوت طولانی‌مدت کارشناسان به سراغ برخی از آنها رفتیم تا ارزیابی از بازار مسکن را از زبان آنها ارائه دهیم.
رکود معنادار
مهدی موذن‌، رییس کانون کاردان‌های فنی ساختمان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به اینکه بازار مسکن هم‌اکنون وضعیت رکودی را تجربه می‌کند، اظهار داشت: بخشی از این رکود که توام با سکوت در بحث‌های کارشناسی است، معنادار به نظر می‌رسد. رییس کانون کاردان‌های فنی ساختمان در تشریح دلیل رکود کنونی بازار مسکن خاطرنشان کرد: این رکود به دنبال وعده‌های دولت در قالب آیین‌نامه اجرایی تبصره (6) اتفاق افتاد. موذن افزود: واگذاری زمین به صورت اجاره 99ساله، واگذاری زمین به انبوه‌سازان، تکرار بیش از حد ساخت 5/1میلیون واحد مسکونی، وعده‌هایی است که دولت از ابتدای سال بارها از زبان مسوولان مختلف اعلام کرده است، اما تحقق این امر بدون فراهم شدن زیرساخت‌ها، اتفاقی دور از انتظار است و به نظر می‌رسد عمل به این وعده‌ها خارج از توان دولت باشد.
رییس کانون کاردان‌های فنی ساختمان بااشاره به اینکه تامین مصالح یکی از مشکلات پیش روی است، اظهار داشت: بحران به وجود آمده برای تامین سیمان و فولاد نمونه‌ای از این موارد است. به طوری که بر اساس برخی گزارش‌ها عنوان می‌شود که یک پاکت سیمان ۲برابر قیمت اعلام شده از سوی دولت به فروش می‌رسد. با توجه به این امر آیا امکان ساخت مسکن دو برابر آمارهای اعلام شده نسبت به سال قبل وجود دارد؟ این سوالی است که مسوولان باید پاسخ شفافی به آن بدهند.
موذن با تاکید بر اینکه تا موعد تحقق وعده‌های دولت زمان زیادی باقی نمانده، اظهار داشت: با توجه به اینکه آخرین فرصت‌ها برای ساخت‌وساز تا پایان فصل پاییز است، آیا تمام وعده‌ها تحقق خواهد یافت؟ رییس کانون کاردان‌های فنی ساختمان با بیان اینکه واگذاری زمین به صورت اجاره 99ساله چشم‌انداز شفافی ندارد، خاطر نشان کرد: بسیاری از متقاضیان واقعی مسکن و حتی انبوه‌سازان هم با نگرانی به این طرح نگاه می‌کنند و چندان دل خوشی از اجرای آن ندارند.
موذن با اشاره به اینکه زمین، قابلیت توسعه یافتن و حتی وارد کردن را ندارد، افزود: زمین‌های مستعد ساخت‌وساز در درون شهرها تعدد زیادی ندارند و حتی در برخی شهرهای بزرگ و از جمله تهران مجبور به ساخت‌وسازی در حواشی شهر هستیم. از این رو دولت باید برای توسعه ساخت‌وساز و افزایش میزان عرضه مسکن سنجیده‌تر عمل کرده و طرح جدیدتر و کارشناسی‌تری را ارائه دهد تا اجرای آن عملیاتی شود.


کامیار بیات ماکو


وی افزود: عدم تحقق وعده‌های دولت مبنی بر ساخت 5/1میلیون واحد مسکونی تا پایان سال فرصت مغتنمی را در اختیار فرصت‌طلبان قرار می‌دهد تا بازار را در راستای منافع خود مخدوش کنند.
توصیه به نخریدن کارشناسی نیست
رییس کانون کاردان‌های فنی ساختمان در توصیه به مردمی که درصدد تهیه سرپناهی برای خود هستند، خاطر نشان کرد: توصیه به عدم خرید خانه و انتظار برای کاهش قیمت، توصیه‌ای صحیح و کارشناسی شده‌ نیست و به نظر، هیچ کارشناس زبده و خبره‌ای چنین اظهار نظری را ارائه نخواهد داد.
موذن با تاکید بر اینکه دولت هم به مردم چنین توصیه‌ای نمی‌کند، تصریح کرد: حتی اگر از مسوولان رده بالای کشور سوال شود که مردم خانه بخرند یا نخرند در شرایط کنونی اقتصادی بعید است که به مردم بگویند از خرید خانه صرف‌نظر کنند چرا که آینده قابل پیش‌بینی نیست. وی با اشاره به تجربیات گذشته اظهار داشت: تجربیات پیشین نشان داده، خوش‌بینانه‌ترین دورنمایی که می‌توان برای بازار مسکن پیش‌بینی کرد تثبیت قیمت‌ها است و نباید در انتظار کاهش قیمت، مردم را از خرید خانه منصرف کنیم.
افزایش صوری قیمت‌ها
کامیار بیات ماکو، عضو هیات‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان با تاکید بر اینکه بازار مسکن بر خلاف سه ماه نخست سال هم‌اکنون در شرایط رکودی قرار گرفته، خاطرنشان کرد: کاهش قدرت خرید مردم، افزایش تقاضا و کمبود عرضه، همه عواملی بودند که رکود بازار مسکن را بعد از رشد افسارگسیخته قیمت به دنبال خود آورد.
عضو هیات‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان با اشاره به افزایش صوری قیمت‌ها در 2 ماه ابتدای سال خاطرنشان کرد: با این وجود افزایش قیمت‌ها تاثیری در افزایش رونق معاملات مسکن و خرید و فروش ملک بر جای نگذاشت.
بیات‌ماکو با بیان اینکه اسب افسارگسیخته مسکن با سرعت بیش از حدش رکود چندین ساله قیمت را جبران کرد، افزود: این در حالی است که متناسب با آن قدرت خرید مردم افزایش پیدا نکرد.
به گفته وی، در زمان افزایش قیمت مسکن فقط اقشار مرفه و فرادست جامعه موفق به خرید خانه شدند. عضو هیات‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان با تاکید بر اینکه افزایش قیمت مصالح ساختمانی یکی از مهم‌ترین متغیرهای تاثیرگذار در افزایش قیمت مسکن بود، خاطرنشان کرد: همزمان با افزایش قیمت مسکن فقط گروهی که هدف درازمدت یعنی سرمایه‌گذاری داشتند موفق به خرید شدند، اما در این میان اقشار فرودست و میانی که فقط هدف خرید سرپناه داشتند، توان خود را برای خرید مسکن از دست دادند.


مهدی موذن


به گفته وی در حال حاضر بازار مسکن در سکوت فرو رفته و فقط حرکت‌های جزئی را در بخش پروژه‌های عمرانی شاهد هستیم.
عضو هیات‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان در پاسخ به سوالی مبنی بر احتمال کاهش قیمت در شرایط فعلی خاطرنشان کرد: اگرچه برخی کارشناسان و تحلیلگران بازار مسکن در اغلب اظهارنظرهای خود می‌گویند کاهش قیمت مسکن اتفاقی است که در رویاها امکان تحقق دارد، اما نباید از یاد ببریم این اتفاق در ظاهر تاریخی در دوره قبل هم روی داد. به صورتی که در زمان افزایش بیش از ۱۰درصدی نرخ تورم در هر سال قیمت مسکن در چند سال متوالی ثابت ماند و همین امر به معنای کاهش قیمت است.
بیات ماکو تصریح کرد: در صورتی که رکود فعلی قیمت مسکن که به دنبال چندین اتفاق عمده روی داد، برای چند سال دوبار ادامه یابد، باز هم شاهد کاهش قیمت مسکن با احتساب نرخ تورم خواهیم بود. وی با اشاره به افزایش 10 تا 12درصدی حقوق کارمندان در هر سال خاطرنشان کرد: با توجه به این امر در صورت ثبات قیمت مسکن در چند سال متوالی، قدرت خرید مردم بر قیمت پیشی گرفته که در این صورت به برخی از تقاضاها پاسخ داده می‌شود.
عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان با اشاره به اینکه کاهش قیمت مسکن چون یک معادله چند مجهوله، ناشناخته مانده است، اظهار داشت: اگر سه سال پیاپی قیمت مسکن ثابت مانده و به تعبیری بازار مسکن در شرایط رکودی قرار بگیرد، قیمت مسکن در واقع حدود ۶۰درصد کاهش یافته است.
به گفته وی، در چنین شرایطی شاهد تکرار دوباره کاهش قیمت خواهیم بود.
عضو هیات‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان با تاکید بر اینکه بخش‌عمده‌ای از افزایش قیمت‌ها کاذب و غیرواقعی بوده خاطرنشان کرد: این امر موجب هجوم صاحبان املاک برای خرید قیمت مسکن شد که در چنین شرایطی که به تعبیر عوام قیمت مسکن آب دار بود، خریداران مسکن را سرمایه‌داران تشکیل داده بودند نه متقاضیان واقعی مسکن. بیات ماکو تصریح کرد: در صورتی که دولت سایر زمینه‌های سرمایه‌گذاری از جمله بازار سهام، ارز، طلا، سکه، صنعت، کشاورزی و... را فعال کند به طور قطع سرمایه‌ها از بازار مسکن روانه این بخش‌ها شده و علاوه بر فعال شدن و رونق گرفتن آن قسمت‌ها، بازار مسکن هم در شرایط مناسبی قرار می‌گیرد.


عکس: سامان دزیانیان


وی با بیان اینکه هیچ سرمایه‌گذار عاقلی تمام سرمایه خود را در یک سبد قرار نمی‌دهد خاطرنشان کرد: به دولت توصیه می‌کنم برای افزایش قدرت خرید مردم، سایر زمینه‌های فعالیت را برای سرمایه‌گذاران تسهیل کند.
عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان با تاکید بر اینکه هم‌اکنون تمام سرمایه‌ها در سبد مسکن قرار گرفته، خاطرنشان کرد: در صورت امن ‌شدن سایر بازارها برای سرمایه‌گذاری، سرمایه‌های عاقل از این بخش خارج شده و سایر بخش‌ها هم رونق می‌گیرند.
به گفته وی، در چنین شرایطی بسیاری از افرادی که به قصد افزایش میزان سرمایه خود، به سمت خرید زمین و ملک رفته بودند آن را فروخته و سرمایه خود را وارد بخش‌های تولیدی خواهندکرد.