هایتک ایرانی ساختمان تجاری - اداری فرشته در تهران

محمد حامد- در ایران پیش از انقلاب کامران دیبا، نادر اردلان، مهوش عالمی، حسین امانت، سردار افخمی و گروهی دیگر از معماران، معماری تاریخ گرا و بومی را تجربه کردند که آثار به جا مانده از این تجربیات اغلب بار ارزش‌اند. در ایران بعد از انقلاب از اواسط دهه هفتاد به تدریج و به ویژه پس از تغییر دولت، گروه طرفداران «هویت بومی» تا حدی پس نشستند و عده‌ای از معماران از جمله فرهاد احمدی، فیروز فیروز، فریار جواهریان و بیژن شافعی، تجربیات در خور توجهی در زمینه ترکیب معماری مدرن و بومی انجام دادند. به دور از انصاف است که به راحتی از کنار این تجربیات با ارزش دانشجویان و معماران جوان بگذرند و آینده معماری با ریشه و اصیل خود را در جایی و چیزی غیر از این تجربیات بجویند.

بعد از ۳۰ سال از مطرح شدن معماری هایتک در سطح بین‌المللی به تازگی باب صحبت آن در ایران باز شده است. اینکه مفاهیم‌ هایتک خیلی کند به ایران آمد شکی نیست ولی با تمام این موضوعات و در کشوری مثل ایران کار در زمینه معماری‌ هایتک بسیار مشکل است ولی بعضی از معماران ارزشمند ایرانی در این زمینه وارد شده‌اند و البته دستاوردهای آنها اغلب با توجه به کمبودهای شدید در ایران پر رنگ و غیر قابل چشم‌پوشی است. یکی از این معماران ایرانی مهندس فرهاد احمدی است با تمام احترامی که نگارنده به تمامی اساتید معماری ایران می‌گذارد و در معماری معاصر بعد از انقلاب فرهاد احمدی را نقطه شکست این معماری می‌داند و ایشان را چند گام پیش‌تر از سایرین می‌بیند. مهندس فرهاد احمدی در ابتدا گرایش به معماری سنتی داشت (به عنوان نمونه فرهنگ‌سرای دزفول) ولی با تغییر رویه‌ای مدرن شد و روح معماری ایرانی را به ساختمان‌هایش داد و از حق نگذریم که ساختمان‌های وی علاوه بر دارا بودن شخصیت از روح ایرانی هم برخوردار هستند و بدین ترتیب معماری ایشان را به جرات می‌توان معماری با ریشه‌ای معرفی کرد.

ساختمان تجاری - اداری فرشته

طراح: مهندس فرهاد احمدی

مکان: تهران سال ۱۳۷۶

مساحت:۱۸۰۰متر مربع

این بنا برای کارکردهای تجاری - اداری و مسکونی در دو بلوک و با فاصله از اضلاع کج و معوج زمین شکل گرفت تا ساختمان شهری و بستر سبز طرح با حفظ درختان موجود ممکن شود. بلوک اول با ارتفاع چهار طبقه با نمای کاملا شیشه‌ای در اطراف با فاصله و درون سازه فلزی مهار بندی شده قرار گرفت تا حس سبکی و تعلیق آن افزایش یابد. پلان‌ها در دو بلوک بیضی و مربع آزاد و بدون تقسیم‌بندی در نظر گرفته شده‌اند.

طبقه همکف این بخش که هم سطح خیابان در نظر گرفته شده با دروازه‌هایی از سنگ گرانیت سیاه و با یک سایبان مواج از فلز سوراخ‌دار از طبقات دیگر جدا شده تا کار کرد متفاوت آن را بیان کند. این سایبان در اطراف بلوک شیشه‌ای از بالا با میله‌هایی آویزان شده است که در عین حال نگهدارنده ریل نردبان شست‌وشوی شیشه‌ها هم هست.

بلوک با ارتفاع بیشتر با نمای سیمانی به شکل حجمی با پلان بیضی است که قطر آن موازی ضلع شمالی مورب است که با توالی یکنواخت در عرض و ارتفاع سوراخ شده تا پنجره‌ها کوچک اما متعدد در آن تعبیه شود. اندک بودن شفافیت این بخش به دلیل محدود کردن اشراف صورت گرفته است. دو حجم به واسطه یک هسته فلزی که در آن پله‌گرد فلزی آسانسور پانوراماتیک شیشه‌ای پل ارتباطی واحد‌ها کانال‌های عمودی تاسیسات هوا ساز واحدها و بالابرها، آبدار خانه‌ها و سرویس‌ها در وسط و همچنین شبکه سازه فلزی مهاربندی شده در بیرون قرار دارند به هم متصل شده‌اند.

استراکچر ساختمان همان سازه نمایان بیرونی است و دو پوسته است. سم دسوار پرده‌ای است که برای اولین بار در ایران اجرا شده است سیستم‌های خاصی برای اجرای آن پیش‌بینی شده و شیشه‌ها با ارتفاع یک طبقه ساخته شده‌اند و پوسته درونی هم یک پوسته چوبی دارد که بسته می‌شود قسمت بتنی که به دلیل مجاورت با همسایه و ارتباط شهری و درختان دور کدر شده است زون مرکزی فلزی آسانسور شیشه‌ای و سرویس‌ها و تاسیسات از قسمت مرکزی عبور می‌کنند و بیانی مطابق رویکردهای‌هایتک دارد.

توضیح: مخروطی که در عکس‌ها مشاهده می‌کنید به علت اینکه پیمانکار نتوانست به دلیل دشواری اجرا کند به دایره تبدیل شده است.

وب‌سایت معماری و شهرسازی