در حالی از زمان آغاز به‌کار احداث آزادراه تهران- شمال ۱۲ سال می‌گذرد که ۶ نفر از بالاترین مقام‌های مسوول وزارت راه و ترابرى نتوانستند آن را به سرانجام برسانند و هم‌اکنون نفر هفتم که محمد رحمتی است، در پی آزمون جدیدی در این باره است.

به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر محمود احمدى نژاد، رییس جمهوری در همایش حمل‌و‌نقل از روند کند ساخت آزادراه تهران - شمال انتقاد کرده است. وی گفت: «متاسفانه نزدیک به ۱۲ سال است که بزرگراه تهران - شمال در دست احداث است که هنوز هم اگر بخواهیم این بزرگراه تمام شود، نزدیک به ۴ سال دیگر زمان نیاز داریم که همین بزرگراه با این زمان مشخص شده جوابگوی جابه‌جایی شهری نخواهد بود».

با مروری با آرشیو درمی‌یابیم که مطالعات مربوط به طرح احداث آزاد راه تهران - شمال اولین بار در سال ۱۳۵۶ به تصویب رسید. در آن هنگام یک شرکت فرانسوی داوطلب احداث آن با سرمایه خود در طی ۵ سال بود و تنها شرطش وصول عوارض از وسایل نقلیه عبوری در مدت ۱۰ سال پس از بهره‌‌برداری از آزاد راه مذکور بود. با احتساب بهره و سود سرمایه هزینه احداث آزاد راه در آن هنگام به ۷۵۰میلیارد ریال می‌رسید.

براساس این گزارش، کلنگ آغاز اجراى این پروژه در اواخر دولت کارگزاران به زمین زده شده است. در حالى که هم اکنون پروژه آزادراه تهران - شمال تنها چند درصد پیشرفت دارد که ترکان، حجتى، مرحوم دادمان، افشار، خرم، بناب و در نهایت رحمتى که بالاترین مقام مسوول در وزارت راه و ترابرى در این سال‌ها بوده‌اند، همواره بر تسریع در اجراى این پروژه تاکید داشته و دارند. سال ۱۳۸۱ رییس جمهورى وقت ایران پروژه ساخت آزادراه تهران - شمال را جزو پروژه‌هاى داراى اولویت انتخاب کرد، ولى در تخصیص اعتبارهاى این طرح در دولت گذشته تعلل صورت گرفت.

در سال‌جارى هم علاوه بر این که دولت در قانون بودجه ۸۵ حدود ۱۲/۵میلیارد تومان اعتبار براى پروژه ساخت آزادراه تهران - شمال در نظر گرفته، مشکلات موجود بر سر راه فاینانس این پروژه را نیز برطرف کرده است.

دولت نهم نیز پس از استقرار مصوباتی در این خصوص داشت از جمله آن که موافقت شورای اقتصاد با درخواست وزارت راه و ترابری برای اصلاح تامین منابع مالی فاز نخست آزاد راه تهران- شمال بود. براساس این تصمیم که در اردیبهشت ماه سال‌جاری گرفته شد، درخواست وزارت راه و ترابری درخصوص اصلاح مصوبه موضوع احداث و بهره‌برداری قطعه یک آزاد راه تهران - شمال به طول ۳۲ کیلومتر با استفاده از تسهیلات مالی خارجی توسط شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل کشور را به استناد بند ج ماده ۱۳ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ایران مورد بررسی قرارداد و ضمن موافقت با تمدید اعتبار و مهلت مصوبه به مدت یکسال با اصلاح آن موافقت کرد.

همچنین براساس تصمیم دیگر دولت نهم، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور پنجاه‌درصد تسهیلات خارجی (سهم الشرکه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی‌) مورد نیاز برای اجرای پروژه آزاد راه تهران - چالوس را تضمین و به بانک تجارت اعلام کند تا چنانچه طرف مشارکت از پرداخت سهم خود در اقساط قرار داد ناتوان بود، این سازمان اعتبار لازم را تامین و وزارت راه و ترابری نسبت به پرداخت اقساط لاوصول و یا معوق اعلامی ‌بانک عامل ( بانک تجارت) اقدام و در حساب‌های فی‌مابین با بنیاد یاد شده منظور کند.

در همین حال، محمد رحمتى، وزیر راه و ترابرى به گشایش اعتبار فاینانس ۲۲۰میلیون دلارى چینى‌ها براى اجراى فاز نخست آزادراه تهران - شمال اشاره کرد و گفت: براساس آخرین گزارش ارائه شده از سوى مجرى طرح‌هاى توسعه آزادراه‌هاى کشور و مجرى آزادراه تهران - شمال، چینى‌ها قول قطعى داده‌اند، فعالیت رسمى خود را در این پروژه از اواسط دى ماه سال‌جارى آغاز کنند. وى افزود: البته گروه‌هاى کارى مقدماتى چینى‌ها براى ساخت فاز نخست آزادراه تهران - شمال (تهران تا شهرستانک) به ایران آمده اند. رحمتى اعلام کرد: با شروع به کار رسمى چینى‌ها، ساخت فاز نخست آزادراه تهران - شمال در سه سال به اتمام مى‌رسد. با بهره‌بردارى از فاز نخست آزادراه تهران - شمال، ۶۰ کیلومتر از مسیر فعلى تهران - چالوس کاهش خواهد یافت. رحمتی افزود: گنجاندن ۵۰میلیارد تومان اعتبار در لایحه متمم بودجه سال‌جارى براى این پروژه را درخواست کرده است.

در این میان، چینی‌ها برای احداث ۷ قطعه از آزادراه تهران-شمال (قطعه اول از تهران تا دوآب شهرستانک) که حدود ۳۲ کیلومتر است، قرارداد فاینانس به امضا رسانده‌اند و پنج قطعه طرف شمال این آزادراه نیز (منطقه چهارم از سرراهی دشت نظیر تا چالوس) که ۲۰ کیلومتر است توسط شرکت‌های داخلی در حال احداث است. در صورت آغاز به کار چینی‌ها در فاز اول احداث آزادراه تهران-شمال، این فاز ظرف مدت ۵/۳ سال احداث خواهد شد. به گزارش خبرنگار ما، زمان پایان کل پروژه ساخت آزادراه تهران - شمال سال ۱۳۹۰ اعلام شده است.