محمد کیفری *

در نگاه اول مشکل بازار مسکن و مابقی صنوف در امر گرانی به راحتی قابل حل است و آنقدر هم که در محافل مختلف از مشکلات پیچیده آن سخن به میان می‌آورند موضوعی لاینحل نیست. با نگاهی ساده و گذرا به روند حرکتی بازار مسکن در طی ۲۰سال گذشته به این نتیجه مهم خواهیم رسید که بازار مسکن جزو صنوفی است که در صورت به اختیار گذاشتن بازار در دست بخش‌خصوصی و عدم دخالت‌های بی‌پشتوانه و گذرای دولت، به طور اتوماتیک عرضه و تقاضا و به تبع آن قیمت در بازار دارای ثبات و مطلوب قشر مصرف‌کننده و تولیدکننده خواهد شد.

اگر نگاهی به آمار عرضه و تقاضا و قیمت مسکن در سال‌های ۸۴-۸۰ بیندازیم، خواهیم دید وضعیت مسکن در آن سال‌ها در سطحی قرار گرفت که تعادلی مناسب بین عرضه و تقاضا ایجاد شده بود و در واقع قدرت خرید قشرهای مختلف جامعه برای به دست آوردن آپارتمان با قیمت‌های آن دوره برابری می‌کرد.

این مهم به نظر به جهت عدم دخالت دولت در بخش مسکن در آن دوران به دلیل مشغولیات دولت در سایر امور ایجاد شد و عواملی دیگر به موازات این عدم دخالت از قبیل شرایط نقدینگی و تقسیم شدن سرمایه‌‌های سرگردان در بازارهای سایر صنوف موجب تعادل در بازار مسکن در سال‌های ۸۴-۸۰ شد.

حال مناسب است دولت از آن تجربه ناخواسته که به نظر مشکل‌گشا بوده نهایت استفاده را برده و اقدام به کارهای زیر بکند:

۱ - از دخالت در تنظیم بازار به صورت موقتی با تزریق مواردی از قبیل ذیل پرهیز کند:

- واگذاری زمین در مناطقی که نقشی در سیستم عرضه و تقاضای مسکن در کلانشهرها ندارد. چه بسا بازار مسکن در کلانشهرها رقم می‌خورد نه در مناطق کوچک و کم‌جمعیت.

- تغییرات پی‌در‌پی در سیستم پرداخت وام مسکن و تزریق وام‌هایی کوچک که کوچک‌ترین نقش را در قیمت کل مسکن دارد.

- دخالت در صنوف تولیدی مربوط به ساختمان که خود موجب گرانی مصالح می‌شود. (همچون دخالت در تعادل بازار آهن که با واردات بی‌رویه توسط دولت (نه‌بخش‌خصوصی) تنها تجویز داروی موقتی است و در آینده مجددا شاهد افزایش قیمت خواهیم بود).

- تعیین مسیر اجباری برای سرمایه‌های سرگردان در جامعه که باید گذاشت سرمایه‌گذار خود مسیر سرمایه‌گذاری را انتخاب کند نه اینکه با طرح‌ها و برنامه‌های دولتی، سرمایه‌گذار مجبور به رفتن به مسیر تعیین شده شود.

در پایان باید گفت، سیستم تقاضا و عرضه همیشه خود موجبات ثبات در بازار می‌شود و دخالت‌های نابه‌جا در سیستم عرضه و تقاضا توسط دولت ممکن است موقتا در کوتاه‌مدت مشکل‌گشا باشد، اما همچون بیماری سرطان در بلندمدت موجبات تخریب و نابودی را فراهم می‌کند.

*فعال بازارمسکن