سود 100درصدی ساخت‌وساز در تهران

گروه مسکن- میانگین قیمت تمام شده هر متر مربع ساختمان نوساز (شامل قیمت زمین و هزینه ساخت‌وساز) در بهار ۸۵ در تهران کمتر از ۳۶۰هزار تومان بوده است. دقت در نتایج بررسی فعالیت‌های ساختمان بخش‌خصوصی در مناطق شهری استان‌های مختلف کشور در بهار سال ۱۳۸۵ که به تازگی از سوی بانک مرکزی منتشر شده است، بخشی از دلایل گرانی مسکن را بازگو می‌کند در این گزارش آمده است: مجموع سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی در ساختمان‌های جدید مناطق شهری کشور در بهار ۱۳۸۵، به قیمت جاری حدود ۲۴۹۵۶میلیارد‌ریال بوده است که ۸/۱۰درصد نسبت به بهار ۱۳۸۴ کاهش نشان می‌دهد. از کل مبلغ سرمایه‌گذاری مذکور، ساختمان‌های «مسکونی» با ۶/۷۷درصد بیشترین سهم را داشته است.

قریب به نیمی (۱/۴۵درصد) از سرمایه‌گذاری فوق در سه استان تهران، اصفهان و فارس انجام پذیرفته است که به ترتیب با ۳/۲۳درصد، ۶/۱۳درصد و ۲/۸درصد بیشترین سهم را در مقایسه با سایر استان‌ها دارا بوده‌اند. در مقایسه با سه ماه اول سال ۱۳۸۴، سرمایه‌گذاری مزبور در استان‌های اصفهان و فارس به ترتیب ۷/۲۰درصد و ۹/۶۷درصد افزایش نشان می‌دهد در حالی که در استان تهران ۱/۴۲درصد کاهش داشته است. سرمایه‌گذاری برای ساخت واحد‌های مسکونی در استان تهران یا به عبارتی خانه‌سازی وضع نامناسب‌تری داشته و در بهار ۸۵ نسبت به بهار ۸۴ بیش از ۶۰درصد کاهش را به ثبت رسانده است.

در سه ماه اول سال ۱۳۸۵، احداث ۴۸۷۴۲ دستگاه ساختمان توسط بخش‌خصوصی در مناطق شهری کشور شروع شد که در مقایسه با بهار سال ۸۴ معادل ۵/۲۰درصد کاهش داشته است. برای این ساختمان‌ها حدود ۲۵۱۹۴میلیارد ریال هزینه و ۶/۱۶میلیون متر مربع سطح کل زیربنای طبقات پیش‌بینی شده است.

در سه ماه مورد گزارش، متوسط هزینه بنای ساختمان‌های شروع شده حدود ۵۱۷میلیون ریال و هزینه یک‌متر مربع بنای این ساختمان‌ها ۱۵۰هزار‌تومان بوده است که نسبت به بهار سال ۱۳۸۴، هریک ۱/۱۳درصد افزایش نشان می‌دهد، در حالی که میانگین سطح کل زیربنای آنها ۳۴۰متر مربع بوده است که درصد تغییر آن نسبت به سه ماه اول سال ۸۴ ناچیز است.

در سه ماه اول سال ۱۳۸۵، از کل تعداد ساختمان‌های شروع شده در مناطق شهری کشور، ۲/۱۵درصد به استان اصفهان، ۳/۱۳درصد به استان خراسان رضوی، ۳/۹درصد به استان فارس تعلق داشته است و سهم استان تهران فقط ۹/۵درصد بوده است.

در استان اصفهان، احداث ۷۳۹۵ دستگاه ساختمان با حدود ۴۲۴۴میلیارد ریال هزینه پیش‌بینی شده و حدود ۶/۲میلیون متر مربع سطح کل زیربنای طبقات شروع شد که تعداد آنها نسبت به بهار ۸۴ معادل ۸/۹درصد افزایش داشته است.

در استان خراسان رضوی، تعداد ۶۴۷۲ دستگاه ساختمان با حدود ۱۶۰۵میلیارد ریال هزینه پیش‌بینی شده و حدود ۳/۱میلیون متر مربع سطح کل زیربنای طبقات شروع شد که تعداد آنها نسبت به سه ماه اول سال قبل ۴/۱درصد افزایش داشته است.

در استان فارس، احداث ۴۵۳۶دستگاه ساختمان با حدود ۲۷۱۴میلیارد ریال هزینه پیش‌بینی شده و حدود ۶/۱میلیون متر مربع سطح کل زیربنای طبقات شروع شد که تعداد آنها نسبت به بهار ۸۴ حدود ۱۳درصد افزایش داشته است.

در استان تهران، تعداد ۲۸۵۲دستگاه ساختمان با حدود ۴۰۹۰میلیارد ریال هزینه پیش‌بینی شده و ۳/۲میلیون متر مربع سطح کل زیربنای طبقات شروع شد که تعداد آنها نسبت به بهار ۸۴ بالغ بر ۴۴درصد کاهش داشته است.

به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان در استان تهران به قدری کاهش یافته که از نظر حجم سرمایه‌گذاری جدید رتبه دوم کشوری و از نظر تعداد ساختمان‌های شروع شده رتبه چهارم کشوری را در بهار ۸۵ داشته است.

هر چند تمرکززدایی از تهران یک هدف مهم است و این وضع می‌تواند نشان‌دهنده موفقیت دولت در این زمینه باشد، اما نمی‌تواند جمعیت عظیم تهران و خیل متقاضیان مسکن در این شهر را نادیده گرفت. در عین حال رشد ساختمان‌سازی عمدتا در شهرهای اصفهان، مشهد و شیراز متمرکز شده که هر سه از جمله کلانشهرها محسوب می‌شوند و شهرهای کوچک و متوسط توسعه چندانی نداشته‌اند.

ساختمان‌های تکمیل شده

در بهار پارسال تعداد ۳۹۶۲۰دستگاه ساختمان در مناطق شهری کشور توسط بخش‌خصوصی تکمیل شده که نسبت به بهار سال ۸۴ معادل ۱۴درصد افزایش داشته است. برای احداث این ساختمان‌ها که سطح کل زیربنای طبقات آنها ۸/۱۴میلیون مترمربع بوده، معادل ۲۰۴۵۶میلیارد‌ریال هزینه شده است.

متوسط هزینه‌ بنای ساختمان‌های فوق معادل ۵۱۶میلیون ریال، میانگین سطح کل زیربنای آنها ۳۷۴مترمربع و هزینه یک مترمربع بنای آنها معادل ۱۴۰هزار تومان بوده که در مقایسه با سه ماه اول سال قبل از آن، متوسط هزینه بنای ساختمان‌ها و میانگین سطح کل زیربنای آنها به ترتیب ۸/۸درصد و ۶/۱۳درصد کاهش داشته است، در حالی که هزینه یک متر مربع بنای آنها ۶/۵درصد افزایش نشان می‌دهد. استان اصفهان ۳/۱۴درصد، استان خراسان رضوی ۳/۱۱درصد و استان تهران ۸۸درصد از کل تعداد ساختمان‌های تکمیل‌شده را در بهار پارسال در مناطق شهری کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

در استان اصفهان تعداد ۵۶۵۳ دستگاه ساختمان با هزینه‌ای معادل ۱۹۶۹میلیارد ریال و سطح کل زیربنای طبقات ۶/۱میلیون مترمربع تکمیل شده است که تعداد آنها در مقایسه با بهار ۸۴ معادل ۲/۹درصد افزایش داشته است.

در استان خراسان رضوی، تعداد ۴۴۸۸دستگاه ساختمان تکمیل‌شده که نسبت به بهار سال قبل از آن ۱/۰درصد کاهش داشته است. هزینه ساخت این ساختمان‌ها و سطح کل زیربنای طبقات آنها به ترتیب ۱۳۱۰میلیارد ریال و ۱/۱میلیون مترمربع بوده است.

در استان تهران، تعداد ۳۴۶۸دستگاه ساختمان تکمیل شده است که نسبت به سه ماه اول سال قبل ۳/۳۳درصد کاهش داشته است. هزینه ساخت این ساختمان‌ها و سطح کل زیربنای طبقات آنها به ترتیب حدود ۶۰۶۸میلیارد‌ریال و ۵/۳میلیون مترمربع و ارزش زمین این ساختمان‌ها نیز ۷۴۳۸ میلیارد ریال بوده است. در مجموع میانگین قیمت تمام‌شده هر مترمربع از این ساختمان‌ها (شامل قیمت زمین و هزینه ساخت) بیش از ۳۶۰هزار تومان نبوده است، اما آیا هیچ بنای نوسازی کمتر از ۲برابر این رقم به فروش رسیده است؟

در واقع ساخت و ساز در تهران بیش از ۱۰۰درصد در سال گذشته سود داشته ولی با این حال سرمایه‌گذاری ساختمانی در این شهر کاهش یافته است. شاید این خود دلیل اصلی افزایش قیمت مسکن در سال پیش باشد.