صبا آذرپیک- خرید بناهای تاریخی به یکی از معضلات جدی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تبدیل شده و در شرایطی که رییس‌جمهور وعده داده تا برای رفع این مشکل، وزارت مسکن و شهرسازی بخشی از اراضی ملی را به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری واگذار کند، تاکنون این ایده اجرایی نشده است. در زمان ارائه شدن این ایده از سوی احمدی‌نژاد، هیچ‌یک از مسوولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از غیرعملی بودن این طرح حرفی نزدند، اما امروز پس از چند ماه مسوولان میراث فرهنگی و وزارت مسکن اجرای این پیشنهاد را غیرعملی عنوان می‌کنند.

بهمن سال ۸۴ رییس‌جمهور در بازدیدی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در پاسخ به گلایه‌ای در مورد مشکلات اعتباری این سازمان برای خرید خانه‌های تاریخی، راه‌حل ساده را پیشنهاد کرد.

براساس این پیشنهاد، دلیلی بر اختصاص اعتباری کلان برای خرید خانه‌های تاریخی مالکان خصوصی از سوی این سازمان وجود ندارد و از این پس وزارت مسکن و شهرسازی موظف است بخشی از اراضی ملی را به میراث فرهنگی واگذار کند تا این سازمان در عوض خانه‌های تاریخی این‌گونه زمین‌ها را به مالکان بدهد.

رییس‌جمهور ماه‌ها پیش معتقد بود می‌توان از طریق واگذاری اراضی ملی مشکل خرید بناهای تاریخی و کمبود بودجه در این بخش را رفع کرد.

و اما امروز:

چند ماه از دادن این وعده یا شاید طرح پیشنهادی گذشته، اما وقتی از «مجید علی‌اکبری»، مدیرکل املاک و مستغلات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، در مورد اجرایی شدن آن می‌پرسیم، این طرح را غیرعملی عنوان می‌کند: «نمی‌توان این طرح را تحت هیچ شرایطی اجرا کرد. اگر تعریف اراضی ملی را در کنار بناهای تاریخی که در مراکز شهرها قرار گرفته‌اند، بگذاریم، می‌رسیم به دلیل روشن غیرعلمی بودن این نظریه.»

مدیر املاک میراث فرهنگی معتقد است مالکان بناهای تاریخی خانه خود را با زمین بایر دولتی عوض نمی‌کنند. به اعتقاد وی نمی‌توان با مالک بنای تاریخی با قیمت بالای ملکش گفت که تنها یک راه‌حل بیشتر پیش‌رو ندارد و باید در عوض خانه‌اش به قطعه‌ای از یک زمین بایر در حاشیه شهر کفایت کند.

این موضوع در شرایطی است که مسوولان میراث فرهنگی مدعی ارزشمند بودن بناهای تاریخی هستند.

آنها با بیان اینکه بناهای تاریخی در سال‌های اخیر در مناطق مرکزی شهرها از ارزش افزوده مناسبی برخوردار نبوده‌اند، بارها اعلام کرده‌اند که باید این مشکل را با افزایش ارزش این بناها جبران کرد.

از طرف دیگر تاکنون وزارت مسکن در هیچ‌یک از شهرها حاضر به دادن اراضی ملی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نشده است.

امیر فرجامی، معاون شهرسازی وزارت مسکن با بیان اینکه اراضی ملی خارج از محدوده شهرها هستند که براساس آن نمی‌توان هیچ‌گاه در آن مناطق ساخت و سازی صورت گیرد، گفت: «اراضی ملی که در اختیار وزارت مسکن و شهرسازی قرار دارند مربوط به خارج از محدوده شهرها هستند که براساس آن نمی‌توان هیچ‌گاه در آن منطقه ساخت و سازی صورت گیرد، گفت: «اراضی ملی که در اختیار وزارت مسکن و شهرسازی قرار دارند مربوط به خارج از محدوده شهرها هستند و در شرایطی که یکی از مالکان بناهای تاریخی بخواهد در این اراضی هر نوع ساخت و سازی انجام دهد، مغایر قانون بوده و با آنها برخورد می‌شود.»

معاون شهرسازی وزارت مسکن گفت: «شاید از گفته‌های رییس‌جمهور تعبیر اشتباهی شده باشد.»

به گفته فرجامی احتمالا رییس‌جمهور منظور دیگری از گفتن اراضی ملی داشته‌اند.

البته احمدی‌نژاد این وعده را در قبال همکاری وزارت مسکن و شهرسازی داد و باید دید که رییس‌ سازمان میراث فرهنگی پس از حدود هشت ماه از گذشتن این وعده به دنبال راهکار اجرایی و شاید تعبیر دیگری از این نظر می‌رود یا این ایده را در حد یک پیشنهاد باقی می‌گذارد.

البته علی‌اکبری، مدیرکل دفتر املاک و مستغلات معتقد است تنها در یک صورت می‌توان این ایده را اجرایی کرد.

آن هم مربوط به تپه‌های باستانی است که در اختیار مالکان خصوصی قرار دارد. در شرایطی که این مالکان که در بیشتر مواقع هم از این تپه‌ها به عنوان زمین کشاورزی استفاده می‌کنند، راضی شوند ملک خود را با یک زمین بایر مبادله می‌کنند، می‌توان به اجرای این طرح پرداخت.

البته به شرطی که آن طرف ماجرا یعنی وزارت مسکن هم راضی به اجرای این طرح شود، زیرا به گفته فرجامی، اراضی ملی همان‌طور که از نامش پیدا است جزو اموالی هستند که واگذاری آنها به همین راحتی‌ها هم نیست.

به هر حال مالکان بناهای تاریخی می‌توانند همچنان برای رفع مشکلاتشان منتظر اجرایی شدن وعده رییس‌جمهور باشند و در صف طولانی فهرست خرید بناهای تاریخی بمانند.