سختگیری در واردات برای مسکن‌مهر؟

به‌رغم مصوبه صریح کارگروه مسکن مبنی بر واردات ماشین‌آلات مورد نیاز ساخت‌وسازهای نوین، انبوه‌سازان در این راه با مشکلاتی مواجه شده‌اند گروه مسکن- فرید قدیری: «سختگیری ‌وارداتی» که مقرر شده برای جلوگیری از ورود کالاهای خارجی لوکس و مصرفی اعمال شود، ظاهرا به طرح سریع‌سازی مسکن‌مهر نیز سرایت کرده و باعث ناتمام گذاشتن خط تولید قطعات پیش‌ساخته در یکی از روش‌های نوین ساخت مسکن شده است، به‌طوری‌که انبوه‌سازانی که با این سیستم هم‌اکنون در چند شهر کشور مشغول ساخت‌وساز پروژه‌های ۹۹ساله هستند، به دلیل عدم دسترسی به ماشین‌آلات ساختمانی خاص، مجبور هستند هر طبقه از یک ساختمان بتنی را به جای ۵روز حداقل در ۷روز احداث کنند که در این حالت سرعت و کیفیت به عنوان دو شاخص صنعتی‌سازی عملا محقق نمی‌شود.

سیستم موسوم به «قالب‌های عایق ماندگار» از جمله معدود فناوری‌های نوین دارای تاییدیه فنی از مرکز تحقیقات مسکن است که در حال حاضر ساخت نزدیک به ۲۰ هزار واحد مسکونی‌مهر با این سیستم در حال اجرا است؛ اما عملیات احداث در نبود یک ماشین مخصوص، به کندی صورت می‌گیرد.

طبق اعلام شرکت مجری صنعتی‌سازی مسکن -مپسا، وابسته به وزارت صنایع- استفاده از فناوری‌های نوین برای احداث بنای مسکونی، نیازمند ماشین‌آلات ساختمانی خاص است.

این در حالی است که ورود این نوع ماشین‌آلات -به رغم مصوبه صریح کارگروه مسکن که تعرفه صفر درصدی را برای ورود آنها وضع کرده- بعضا به تفاسیری همچون وجود ماشین مشابه در داخل کشور برخورد می‌کند، به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران در حوزه صنعتی‌سازی مسکن برای رفع چنین شائبه‌هایی باید ماه‌ها مراحل اداری را طی کنند که این روند با شتاب مسکن‌مهر در تضاد است.

چالش واردات در حوزه سریع‌سازی مسکن فعلا نصیب مرغوب‌ترین سیستم - قالب‌های عایق ماندگار- شده است. طی یک‌سال گذشته ۶ فناوری نوین ساختمانی وارد کشور شده و به کمک آنها ۱۵۹ هزار واحد مسکونی‌مهر در حال احداث است که حدود ۲۰ هزار واحد از آن با فناوری I.C.F -قالب‌های عایق ماندگار- ساخته می‌شود.

مدیر اجرایی سیستم I.C.F درباره چالش واردات ماشین‌آلات مکمل خط تولید قطعات پیش‌ساخته به دنیای‌اقتصاد گفت: صنعتی‌سازی مسکن ابزار مخصوص نیاز دارد و برای تحقق هدف ساخت صنعتی باید کل تکنولوژی موردنیاز به‌صورت سرمایه‌گذاری - نه مصرفی- وارد کشور شود تا بهره‌وری در این راه افزایش پیدا کند.

آرش بازیار افزود: اواخر سال گذشته با حمایت دولت و شرکت مپسا (مجری صنعتی‌سازی مسکن)، مقدمات سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت‌وساز با فناوری‌های نوین ایجاد شد و تعدادی از شرکت‌های ساختمانی سنتی‌ساز تصمیم به سرمایه‌گذاری برای واردات خطوط تولید قطعات پیش‌ساخته مسکن را گرفتند. بخشی از این سرمایه‌گذاری برای واردات یک روش جدید ساخت‌وساز تحت عنوان I.C.F انجام شد.

مدیر عامل تک‌ایستا تصریح کرد: با این روش ساختمان‌های مسکونی به‌صورت دیوارهایی از جنس قالب‌های پلی‌استایرن که در درون آن بتن تزریق می‌شود، احداث می‌شود که سرعت ساخت و کیفیت سازه در این روش به حداکثر میزان ممکن می‌رسد و در مقابل، میزان مصرف انرژی در زمان سکونت در این ساختمان‌ها نیز به حداقل خواهد رسید. اما هم‌اکنون سازنده‌ها در سیستم I.C.F برای تزریق بتن نیازمند ماشینی هستند که واردات آن به کشور ممنوع است.

این انبوه‌ساز که در پروژه ۱۱۰۰ واحدی مپسا در شهر جدید پرند مشغول فعالیت است در توضیح بیشتر افزود: در سیستم I.C.F عملیات تزریق و پمپاژ بتن باید توسط دستگاه مخصوص انجام شود، چون‌که نحوه تزریق چنانچه با ماشین‌های معمولی موجود در داخل کشور انجام شود، ضربه‌های ناشی از تزریق باعث آسیب دیوارهای پلی‌استایرن خواهد شد.

بازیار در ادامه گفت: مجوز ورود موقت دستگاه مخصوص پمپاژ بتن برای تکمیل خط تولید مسکن در روش I.C.F، بعد از پیگیری‌های مکرر وزارت مسکن و شرکت مپسا به عنوان دو نهاد حمایتی در مسکن‌مهر، سرانجام در ابتدای تیرماه امسال صادر شد اما متاسفانه در این مجوز تاکید شده است: «دستگاه صرفا به مدت ۶ ماه می‌تواند در کشور مورد استفاده قرار بگیرد و امکان تمدید مجدد پروانه ورود موقت این دستگاه وجود ندارد.»

مدیر عامل تک‌ایستا و سازنده مسکن‌مهر افزود: در حال حاضر زمان زیادی برای استفاده از ماشین مخصوص تزریق بتن باقی نمانده که البته برای ورود موقت آن معادل ۵۰ درصد ارزش ماشین، ضمانت گذاشته‌ شده است.

وی از مسوولان درخواست کرد: با توجه به حساسیت پروژه مسکن‌مهر و تاکید دولت برای تحویل سریع این واحدها، از آنجا که بخشی از ساخت‌وسازهای این پروژه با استفاده از سیستم I.C.F در حال اجرا است، مانع گمرکی برای ورود ماشین مخصوص پمپ بتن را مرتفع کنند. وی افزود: اخیرا یکی از تولیدکننده‌های قطعات پیش‌ساخته مسکن در این روش، موفق به ورود ماشین مخصوص مونتاژ قطعات در محل ساخت‌وساز (ماشین پمپ بتن) با تعرفه ۴۵ درصدی شده است که این میزان تعرفه با توجه به لزوم کاهش هزینه ساخت در مسکن‌مهر، باید کاهش پیدا کند. همچنین واردات ماشین‌های دست‌دوم با کارکرد یک‌ساله نیز به دلیل افت ۳۰ درصدی قیمت آنها و با توجه به عمر حداقل ۳۰ تا ۴۰ ساله این نوع دستگاه‌ها، می‌تواند به عنوان راهکار کاهش هزینه تولید مسکن در دستور کار قرار بگیرد.

بازیار تصریح کرد: در ابتدای امسال و تا قبل از صدور مجوز ورود موقت این دستگاه، عملیات ساخت به کمک ماشین‌های معمولی تزریق بتن در داخل کشور انجام می‌شد که در این حالت بتن‌ریزی دیوارهای هر طبقه حداقل ۱۴ ساعت زمان‌ بر بود. این در حالی است که هم‌اکنون با کمک دستگاه وارد شده این عملیات فقط در ۴ ساعت، انجام می‌شود.

این انبوه‌ساز مسکن‌مهر تاکید کرد: عدم استفاده از چنین دستگاه پیشرفته‌ای علاوه بر ایجاد زیان به پروژه‌های صنعتی‌سازی ساختمان، منجر به زیان فزاینده و متوقف‌شدن سرمایه‌گذاری‌های انجام شده خواهد شد. وی همچنین افزود: ماشین مخصوص پمپ بتن در سیستم ساختمانی I.C.F امکان انجام عملیات بتن‌ریزی با دکل دارای ارتفاع بیش از ۵۰ متر -برای ساختمان‌های ۱۷ طبقه- را دارد؛ اما ماشین‌های بتن‌ریزی داخلی گذشته از آسیب‌هایی که ممکن است به این نوع سازه‌ها وارد کنند، توان بتن‌ریزی با دکل دارای ارتفاع حداکثر ۳۶ متر را دارا هستند.

بازیار با اشاره به آخرین پیگیری‌ها برای کسب مجوز ورود قطعی حتی با پرداخت تعرفه گمرکی به دنیای‌اقتصاد گفت: مسوولان صنعتی، طرح این موضوع در کمیسیون ماده یک -که مقررات گمرکی واردات کالا را تعیین می‌کند- را تنها راه حل می‌دانند که اگر دلایل فنی برای واردات ماشین‌آلات مخصوص ساخت‌وسازهای صنعتی بتواند نظر اعضا را جلب کند، امکان ورود میسر خواهد شد.

به گزارش دنیای‌اقتصاد، روند حمایت و پشتیبانی از سازنده‌ها و انبوه‌سازان در طرح مسکن‌مهر، تحت تاثیر روش‌های بعضا سلیقه‌ای قرار گرفته است.

اوایل امسال زمانی‌که تعداد محدودی از شرکت‌های بزرگ ساختمانی تصمیم به فعالیت در مسکن‌مهر گرفتند، مسوولان در واکنش به این تصمیم، بر آن شدند متفاوت از سایر پیمانکاران، با تعدادی از این شرکت‌ها رفتار کنند.

نتیجه این اقدام منجر به انعقاد قرارداد ساخت‌ با برخی از این غول‌های ساختمانی به قیمت بیشتر از سایر قراردادها شد( هم‌اکنون در مسکن‌مهر قرارداد ساخت متری ۳۰۰ هزار تومان است اما قراردادهای با متری ۳۱۰ تا ۳۴۰ هزار تومان هم وجود دارد). از سوی دیگر با برخی از این شرکت‌ها که بعضی از آنها خارجی هستند، آنچنان رفتار شد که توانستند به راحتی ابزارها، قطعات و ماشین‌آلات مورد نیازشان را وارد کنند. اکنون تولیدکننده‌های داخلی در حوزه ساخت صنعتی مسکن نیز خواستار حمایت یکسان و مشابه هستند.