صفر حیدری - همایش روز ملی بتن امسال در شرایطی برگزارشد که دوام و پایایی بتن به عنوان شعار اصلی امسال انتخاب شده بود. بتن مهم‌ترین مصالح ساختمانی قرن است. برج‌ها و آسمانخراش‌ها، راه‌ها و شبکه‌های راه آهن، سدسازی‌های بزرگ و سیستم‌های انتقال آب بدون بتن - البته بتن مسلح شده با فولاد - نمی‌توانست به شکل امروزی وجود داشته باشد. به همین خاطر نه فقط در ایران بلکه در کشورهای توسعه یافته نیز بتن مهم‌ترین مصالح ساختمانی است. از ۸ سال پیش که انجمن بتن ایران تصمیم به برگزاری همایش روز ملی بتن گرفت؛ هر سال این همایش اهمیت بیشتری پیدا کرد و امسال نیز از سال‌های قبل رونق بیشتری داشت، اما سه نکته همایش امسال به نظر شرکت‌کنندگان حائز اهمیت بود.

ابتدا سخنرانی دکتر عالی پور از دانشجویان سابق دانشگاه تهران و محقق فعلی دانشگاه لول از شبروک کانادا بود که درباره تکنولوژی نانو در صنعت سیمان و بتن سخنرانی کرد. تکنولوژی نانو در سال‌های اخیر مورد توجه مجامع علمی‌بالاخص دانشجویان و اساتید و حتی شرکت‌های تولید فرآورده‌های شیمیایی بتن قرار گرفته است، اما آنچه از محتوای سخنرانی ارائه شده توسط این پژوهشگر جوان کشورمان درباره تکنولوژی نانو در صنعت سیمان و بتن بیان شد، حاضرین را به این نتیجه رساند که تبلیغات روزمره درباره نانو سیمان و نانو بتن ارتباط چندانی با دانش اصلی نانو ندارد، اما در ضلع دیگر سخنرانی دکتر عالی پور، اظهارات علی اصغرکیهانی، مدیرعامل ایران فریمکو به عنوان یکی از برگزارکنندگان این همایش قرار داشت که تلنگری به همه شرکت کنندگان بود. این مدیر بتنی که از او به عنوان بنیانگذار صنعت نوین بتن ایران یاد می‌شود تاکنون در انتقال روش‌های جدید تولید بتن به ایران قدم‌های موثری برداشته است و آخرین آن راه‌اندازی مدرنترین خط تولید بتن آماده خاورمیانه (پارس لانه در کرج) است. استاندارد سازی تولید، توزیع و مصرف بتن آماده در کشورمان بخاطر پیگیری‌های این تولیدکننده بوده و البته در بررسی سوابق وی می‌توان به آغاز تولید جداول بتنی ماشینی با دوام طولانی نیز اشاره کرد که سال‌ها برای آن تحقیقات شد تا این روش تولید جدول بتنی به جامعه معرفی شود. در جریان سخنرانی کیهانی کارگران دو قطعه جدول بتنی را از پشت پرده به روی سن آوردند که توجه حاضرین به این اقدام متمرکز شد. روی یکی از این جداول که کاملا سالم بود نوشته شده بود: «جداول خیابان آجودانیه تهران- تاریخ نصب ۱۳۷۰» و روی جدول دیگری که به طور کامل از بین رفته بود نوشته بودند: «جداول اتوبان امام علی - تاریخ نصب ۱۳۸۵»

کیهانی صحبت‌های خود را با این جمله شروع کرد که من قصد داشتم امروز هیچ حرفی نزنم و میکروفن را جلوی این دو جدول بگذارم تا این دو جدول بتنی خودشان حرف بزنند. این دو جدول بتنی یکی ۲۰ سال پیش در بدترین شرایط اقلیمی‌تهران - خیابان آجودانیه - نصب شده و تاکنون صحیح و سالم باقی مانده است و دیگری از همان سال نخست نصب در اتوبان امام علی به همین شکلی است که الان می‌بینیم. وی ادامه داد؛ جداول ماشینی که دوام بیش از ۲۰ساله پیدا کرده‌اند، هرگز مورد قبول شهرداری قرار نمی‌گرفتند، ولی جداول دستی مورد تایید آزمایشگاه قرار داشتند و در همه این سال‌ها خیابان‌های تهران را تسخیر کردند، البته فقط برای مدت کوتاه یک تا دو ساله چون دائما تخریب و تعویض می‌شدند و این چرخه همچنان ادامه داشت. به نحوی که همین امروز همکارانم به من گزارش دادند که در خیابان رودکی همین الان جداول دستی نصب می‌کنند. به گفته کیهانی مشکل اصلی دوام بتن در ایران، بحث‌های علمی‌و دانشگاهی نیست، چرا که از ۹۰سال پیش دانشمندان راه‌های تامین دوام بتن در برابر یخ زدگی را به‌دست آوردند. مشکل دوام بتن در ایران، بیشتر یک موضوع مدیریتی است. با اینکه شهرداری تهران در عمل دوام طولانی جداول ماشینی را می‌بیند، اما همچنان برخی به دنبال مسائل دیگری هستند، مشکل ناشی از سوء مدیریت است وگرنه اساتید دانشگاه هرقدر هم سخنرانی کنند در نهایت مدیر میانی بی‌توجه به این حرف‌ها کار خود را می‌کند. در نصب جداول اتوبان امام علی دستگاه نظارت در کار بوده، رسیدگی فنی وجود داشته و آزمایشگاه شهرداری هم آن را تایید کرده است تا این جداول نصب شوند. کیهانی در خاتمه یادآوری کرد، برای اینکه بتن‌های مصرفی در پروژه‌های عمرانی ما دوام کافی داشته باشد در کنار دانش فنی به مسوولیت‌های اجتماعی نیز نیاز داریم.

اما پرده سوم همایش امسال روز بتن، حضور شهردار تهران، دکتر قالیباف در این مراسم بود و بی‌آنکه از محتوای سخنرانی دکتر عالی‌پور و مهندس کیهانی اطلاع داشته باشد؛ صحبت‌های خود را درباره وجوه مختلف تفکر و اندیشه و عملکرد ایرانی‌ها بیان کرد و به این نکته اشاره نمود که ایرانی‌ها همواره در شروع کارها معمولا با انرژی و سرعت بیشتری پیش می‌روند، اما بعد از مدتی از حرکت باز می‌مانند و نمی‌توانند کارها را به سرمنزل نهایی برسانند. قالیباف گفت که در طرح و بررسی مسائل علمی‌در قالب‌های تئوریک بسیار خوب عمل می‌کنیم، اما همین یافته‌های علمی‌را نمی‌توانیم در تجارب و کارهای روزمره خود به کار بگیریم. سخنرانی دکتر عالی‌پور گویای حرکت ایرانی‌ها در مرزهای دانش و به‌کارگیری عقل تحلیلی و کلامی ‌و حرکت مهندس کیهانی به عنوان نشانگر جایگاه ما در بهره‌گیری از یافته‌های علمی؛ اثبات همان نتیجه‌ای بود که دکتر قالبیاف به دنبالش می‌گشت: برای به‌کارگیری یافته‌های علمی‌در فعالیت‌های مختلف زندگی به شدت ناتوانیم. همه معتقدند که مشکل اصلی مدیریت است، صنعتگران، استادان دانشگاه و حتی خود مدیران.