دنیای اقتصاد- آمارهای رسمی از تحولات ساختمانی در تهران حاکی است انبوه‌سازان طی ماه‌های اخیر بدون توجه به رکود معاملات و نوسانات قیمت مسکن، شتاب ساخت‌وسازهای مسکونی را افزایش داده‌اند؛ تعداد واحدهای مسکونی که طی 4 ماه اول امسال در مناطق 22گانه پایتخت، پروانه ساخت برای آنها صادر شده 6/44 درصد افزایش پیدا کرده که این نرخ رشد در بهار رقمی معادل 9/31 درصد گزارش شده است. همچنین در تیرماه امسال کلنگ احداث بیش‌از 11 هزار واحد مسکونی زمین زده شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 9/98 درصدی را نشان می‌دهد.در گزارشی که دفتر صدور پروانه‌های ساختمانی شهرداری‌ تهران در اختیار دنیای‌اقتصاد قرار داده، تاکتیک جدید انبوه‌سازان برای بهره‌وری بیشتر از زمین دیده می‌شود؛ به‌طوری‌که در مقابل رشد 75 درصدی مجموع طبقات احداثی در ساختمان‌های مسکونی، متراژ زمین‌های زیرساخت فقط 14 درصد رشد داشته است.

«دنیای‌اقتصاد» آمار صدور پروانه ساختمانی در تهران طی ۴ ماه اول امسال را منتشر می‌کند
رکوردزنی ساخت‌وساز در تهران
کمبود زمین در تهران، تعداد ساختمان‌های «طبقات‌بالا» را ۳/۲ برابر افزایش داده است
رشد 9/98 درصدی حجم احداث واحدهای مسکونی در تیرماه
تمرکز در بافت‌های فرسوده: واحدهای نوساز در محله‌های قدیمی ۳۲۷ درصد رشد کرد
فرید قدیری
مینا یوسفی
شرکت‌های ساختمانی در تهران بدون توجه به افت‌وخیز معاملات در بازار مسکن، ماه به ماه رکورد جدیدی از حجم احداث واحدهای مسکونی را در پایتخت به ثبت می‌رسانند. این گروه از سازنده‌ها برای حفظ فضای رونق در بازار ساخت‌وساز دو تاکتیک جدید را در پیش گرفته‌اند که در اقدام اول، به‌خاطر تخفیف عوارض و حمایت بانکی از نوسازی بافت‌های فرسوده، در این مناطق متمرکز شده‌اند و در حربه دوم برای در امان ماندن از تورم قیمت‌ زمین، به احداث ساختمان‌های بلندمرتبه روآورده‌اند.
تازه‌ترین گزارش آماری که دفتر صدور پروانه‌های ساختمانی شهرداری تهران در اختیار «دنیای‌اقتصاد» قرار داده حاکی است، در تیرماه امسال تعداد واحدهای مسکونی که ساخت آنها در مناطق ۲۲گانه پایتخت شروع شده، ۹/۹۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش پیدا کرده است. همچنین میانگین رشد ساخت‌وساز در ۴ ماه اول امسال در تهران به ۶/۴۴ درصد رسیده که این رقم در بهار ۹/۳۱ درصد گزارش شده بود.
آنچه در کارنامه جدید سازنده‌ها در تهران قابل تامل است، تاثیر مصائب موجود در بازار زمین بر فعالیت‌های ساختمانی است. دلالان زمین در تهران معتقدند طی دو سال اخیر برخلاف روند افت قیمت مسکن، ارزش معاملاتی زمین تغییر محسوسی پیدا نکرده که این به دلیل محدود بودن حجم زمین‌های آماده ساخت در تهران بوده است. دسترسی هزینه‌بر به زمین، طی 4 ماه اول امسال در ساخت‌وسازهای مسکونی تهران تاثیر خود را گذاشته است. براساس گزارشی که دفتر صدور پروانه‌های ساختمانی شهرداری منتشر کرده، تعداد ساختمان‌های بلندمرتبه -5 طبقه و بیشتر- نسبت به 4 ماه اول سال گذشته 3 برابر شده و از 1770 فقره به 4074 رسیده است. همچنین تعداد ساختمان‌های 4 طبقه و بیشتر نیز 2 برابر شده است. همچنین مجموع طبقات احداثی در ساختمان‌های مسکونی نیز با 75 درصد رشد از 3 هزار و 741 طبقه به 5 هزار و 847 طبقه رسیده است. در مقابل این رشد خیره‌کننده، متراژ زمین‌هایی که طی 4 ماه اول امسال زیر عملیات ساخت‌وساز رفته تنها 14 درصد رشد داشته است که مقایسه این نرخ رشد با افزایش حجم ساخت‌وساز و تعداد طبقات، نشان می‌دهد کارآیی زمین در بازار ساختمانی تهران روبه افزایش است. طی ماه‌های اخیر، فعالیت انبوه‌سازان بخش‌هایی از مناطق تهران که حاوی بافت‌های فرسوده است، بیشتر شده که این اتفاق نیز ناشی از حمایت‌های بانکی و تخفیف‌ عوارض ساخت در بافت فرسوده است.
شهرداری تهران از ۲۰ تا ۱۰۰ درصد تخفیف در هزینه صدور عوارض ساخت در بافت‌های فرسوده اعمال می‌کند و سازنده‌ها به ازای نوسازی هر واحد مسکونی ۲۰ میلیون تومان تسهیلات ارزان‌قیمت بدون نوبت و سپرده‌گذاری دریافت خواهند کرد. مجموعه این امتیازها باعث شده در ۴ ماه اول امسال حجم احداث واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده پایتخت نسبت به ۴ ماه اول سال۸۸ معادل ۳۲۷ درصد افزایش پیدا کند و از ۱۴۲۸ واحد به ۶۸۲۰ واحد برسد. از سوی دیگر سهم واحدهای نوساز در بافت‌های فرسوده از کل ساخت‌وسازهای مسکونی در این مدت از ۹/۴ درصد -در ۴ ماه اول پارسال- به ۱۶ درصد رسیده است.
به گزارش دنیای‌اقتصاد معدل رشد احداث واحد مسکونی در پایتخت از 9/31 درصد در بهار امسال به 6/44 درصد در مدت 4 ماه اول رسیده است. در 4 ماه اول امسال 41 هزار و 917 واحد مسکونی در مناطق 22گانه تهران احداث شده که این رقم در مدت مشابه سال قبل معادل 28 هزار و 969 واحد بوده است.در اولین ماه از تابستان امسال نیز این معدل به رشد 100 درصدی نزدیک شد، به‌طوری‌که تعداد واحدهای مسکونی که ساخت آنها در این ماه در تهران آغاز شده از 5 هزار و 597 واحد در مدت مشابه سال قبل به 11 هزار و 132 واحد رسید.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، نرخ رشد احداث مسکن در تهران از ابتدای امسال تا کنون به ترتیب ۶۶ درصد در فروردین، ۵/۳- درصد در اردیبهشت و ۷/۷۴ درصد در خرداد بوده است.
منطقه 5 رتبه اول
به گزارش دنیای‌اقتصاد، در ۴ ماه اول امسال در بین مناطق ۲۲گانه، بیشترین حجم ساخت‌وساز در منطقه ۵ اتفاق افتاده که تعداد آن ۴ هزار و ۹۵۱ واحد بوده است.
بعد از آن در منطقه 2 و 1 به ترتیب بیشترین فعالیت ساختمانی گزارش شده است که در منطقه 2، 4 هزار و 125 واحد و در منطقه 1 نیز 3 هزار و 977 واحد ساخته شده است.
دلایل اقبال به بافت‌های فرسوده
بیت‌الله ستاریان کارشناس مسکن و فعال ساختمانی درباره تحولاتی که طی 3 ماه اول امسال در حوزه ساخت‌وساز در تهران رخ داده است به دنیای‌اقتصاد گفت: معمولا به خاطر هزینه‌های پایین ساخت‌وساز در مناطق پایین شهر، رونق ساخت‌وساز از این مناطق شروع می‌شود و با توجه به این که سهم عمده‌ای از پروانه‌های ساختمانی در تهران طی ماه‌های اخیر در بافت‌های فرسوده صادر شده به نظر می‌رسد نشانه‌های رونق مسکن دیده شود.
به گفته ستاریان بخش بزرگی از میزان افزایش صدور پروانه‌های ساخت به خاطر رونق ساخت‌وساز در بافت‌های فرسوده است. ستاریان با اشاره به رکود ساخت مسکن طی دو سال گذشته و در عین حال امید دست‌اندرکاران مسکن به بهبود این شرایط در سال جاری به دنیای اقتصاد گفت: به همین دلیل در ابتدای سال موجی از افزایش تقاضای پروانه ساخت و بهبود ساخت‌وسازها مشاهده شد که این به نظر شروع خوبی است. وی همچنین به مشوق‌های ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده اشاره کرد و توضیح داد: با توجه به این تسهیلات و اینکه ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده چندان نیاز به سرمایه ندارد، میل سازنده‌ها به فعالیت در بافت‌های فرسوده بیشتر شده به خاطر همین طی ۴ ماه نخست سال ۸۹ افزایش ۷/۴ برابری را در ساختمان‌سازی‌های بافت‌های فرسوده شاهد هستیم. به گفته این استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه تهران معمولا رونق ساخت‌وساز از مناطق پایین و حاشیه شهرها آغاز و به سایر نقاط شهر می‌رسد؛ بنابراین از آنجایی که اغلب بافت‌های فرسوده در مناطق پایین شهر قرار دارند رونق ساخت‌وساز در این مناطق می‌تواند به مثابه آغاز رونق ساخت در تهران باشد. ستاریان تاکید کرد: برای رونق ساخت‌وساز در تمام مناطق تهران نیازمند آماده شدن سایر زمینه‌ها از جمله تسهیلات بانکی و بهبود شرایط کلی اقتصادی هستیم. به اعتقاد این سازنده و کارشناس مسکن در شرایط کنونی به شرطی می‌توانیم شاهد رونق بازار ساخت‌وساز در پایتخت باشیم که دولت و بخش‌های مربوطه با یکدیگر هماهنگ باشند. وی با این توضیحات از آنچه ناهماهنگی در سیستم بانکی کشور برای اعطای تسهیلات بانکی ساخت‌وساز خواند انتقاد کرد و گفت: با این اوضاع و با وجود رکود اقتصادی در کشور چندان هم نمی‌توانیم به رونق در بازار مسکن امیدوار باشیم. البته ستاریان از سوی دیگر به وضعیت مناسب‌تر ساخت و ساز در پایتخت در ۳ سال قبل اشاره و تصریح کرد: اگرچه رشد ۳۲ درصدی ساخت‌وساز در بهار امسال نسبت به سال ۸۸ بسیار بهتر است اما نسبت به سال‌های پیش تر هنوز به حد مطلوبی نرسیده است.
ستاریان در مورد رشد 3 برابری صدور پروانه‌های ساخت ساختمان‌های بالای 5 طبقه هم گفت: این رشد با توجه به روند سال‌های گذشته طبیعی است.
وی با این توضیح که بلند مرتبه‌سازی در مرحله دوم رونق ساخت‌وساز قرار دارد، اظهار کرد: ساختمان‌های بالای ۵ طبقه اغلب شامل باغ برج‌ها می‌شود که بیشتر در مناطق حاشیه تهران قرار دارند. به گفته ستاریان بخش کمی از این ساختمان‌ها هم شامل بلندمرتبه‌سازی‌های داخل شهر می‌شود که این دسته اخیر نشان از آغاز مرحله دوم رونق ساخت‌وساز دارد.
وی یادآور شد: البته با توجه به هزینه‌های سنگین بلند مرتبه‌سازی و نبود توجیه اقتصادی برای بلندمرتبه‌سازی در حال حاضر هنوز سازندگان چندان گرایشی به سرمایه‌گذاری در ساختمان‌های بلندمرتبه ندارند.