دنیای اقتصاد- دولت برای تشدید کنترل سوداگری مسکن در تدارک جنگ مالیاتی با محتکران زمین و مسکن است. بدین منظور بسته‌ای حاوی ۴ نوع مالیات جدید در کمیته‌ای مشترک از نمایندگان وزارت مسکن و وزارت اقتصاد در حال بررسی است تا پس‌از تصویب نهایی به ترتیب از زمین‌های بایر، املاک گران‌قیمت، خانه‌های خالی و واحدهایی که در اثر فروش، ارزش زیادی نصیب مالک می‌کند مالیات سنگین اخذ شود. اما در عین حال عرب‌مازار، رییس سابق سازمان امور مالیاتی معتقد است تا مادامی که اطلاعات قوی و کاملی از دارندگان ملک در کشور وجود ندارد هر نوع برنامه مالیاتی با ناکامی در اجرا روبه‌رو خواهد شد. جلوی حبس «زمین و املاک بدون استفاده» گرفته می‌شود

بسته مالیاتی برای بازار مسکن

تدارک جنگ مالیاتی با سوداگران مسکن

فرید قدیری

کارآیی ضعیف مالیات‌ بر ‌معاملات مکرر مسکن موجب شده برنامه اخذ چهار نوع مالیات جدید از فعالان بازار مسکن و دارندگان ملک با هدف تشدید کنترل بر تقاضای سوداگری زمین و مسکن، در دستور کار دولت قرار بگیرد.

سازمان امور مالیاتی از ابتدای امسال موظف شده بود از افرادی که بیش‌از ۲بار در سال ملک خرید و فروش می‌کنند ۳۵ درصد عوارض تحت عنوان «مالیات بر معاملات مکرر» اخذ کند؛ اما رکود مسکن در ۱۰ ماه اخیر، تقاضای سفته‌بازی را به جای خرید و فروش مکرر، به سمت احتکار املاک به امید افزایش قیمت در آینده، هدایت کرده است. به همین خاطر دولت گزینه‌های جدیدتری برای مقابله با این نوع سفته‌بازی طراحی کرده که مهم‌ترین آن، اخذ «مالیات بر افزایش ارزش زمین و مسکن» است.

کاربری مالیات بر افزایش ارزش زمین و مسکن - CGT - به گونه‌ای است که دولت درصدی از افزایش ارزش معاملاتی املاک در هنگام نقل‌وانتقال را از فروشنده دریافت می‌کند تا از این طریق خرید و نگه‌داری املاک به امید کسب سود در آینده مهار شود.

دولت همچنین بنا دارد از زمین‌های بایر، املاک گران‌قیمت و خانه‌های خالی نیز مالیات سنگین اخذ کند که نحوه دریافت آن و نرخ‌های پیشنهادی هم‌اکنون در کمیته‌ای مشترک از نمایندگان وزارت مسکن، سازمان امور مالیاتی و وزارت اقتصاد در حال بررسی نهایی است.

هر چند ناتوانی در شناسایی واحدهای مسکونی خالی از سکنه و طبیعی بودن تعداد این خانه‌ها در شهرهای بزرگ کشور باعث شده تصمیم قدیمی دولت به اخذ مالیات از خانه‌های خالی تاکنون دو بار به تعویق بیفتد؛ اما گویا این بار، موضوع جنگ مالیاتی با واحدهای خالی به‌صورت جدی مطرح است.

در این باره، یک عضو شورای‌عالی مسکن با بیان اینکه برنامه‌های جدید مالیاتی به عنوان بخشی از نظام طرح تحول اقتصادی در دستور کار قرار دارد به «دنیای اقتصاد» گفت: دریافت مالیات مسکن در سه حوزه «کنترل سوداگری و تقاضای زمین و مسکن»، «تخصیص بهینه منابع زمین‌شهری» و «کسب درآمد ناشی از اخذ مالیات» تعریف شده است.

در حوزه کنترل سوداگری پیش‌بینی شده دو نوع مالیات شامل مالیات بر معاملات مکرر و مالیات بر ارزش افزوده زمین و ملک دریافت شود. مالیات بر ارزش افزوده به این صورت است که چنانچه ارزش ملکی در اثر خرید و فروش افزایش چشمگیر پیدا کند، بخشی از این درآمد باید به عنوان مالیات به دولت پرداخت شود.

در حوزه تخصیص بهینه منابع نیز سه نوع مالیات شامل مالیات بر زمین بایر شهری، مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر ارزش زمین پیش‌بینی شده است.

همچنین در حوزه کسب درآمد دو نوع مالیات شامل مالیات بر خرید املاک گران‌قیمت و مالیات بر ارزش زمین در نظر گرفته شده است.

یک منبع آگاه از تصمیمات جدید دولت در حوزه مالیات مسکن در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: بسته جدید مالیاتی فعلا به‌صورت پیش‌نویس درآمده که بعد از بررسی توسط وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی در شورای‌عالی مسکن نهایی خواهد شد.

مقداد همتی تصریح کرد: بسته مالیاتی که در حال تدوین است در قالب بخشی از طرح تحول اقتصادی قرار است در بازار مسکن اجرا شود.

میزان مالیات‌ها چقدر است؟

به گزارش «دنیای اقتصاد»، فعلا برای مالیات بر زمین‌های بایر دو گزینه ۱۲ درصد و ۲۵ درصد به عنوان مبنای نرخ پایه مالیات مطرح است.

اراضی بایر طبق قانون ساماندهی مسکن باید سالانه مشمول مالیات به نرخ ۱۲ درصد بر ماخذ ارزش معاملاتی شود و مالکان این قبیل اراضی مکلفند مالیات زمین‌های بایر خود را هر سال با تسلیم اظهارنامه مالیاتی پرداخت کنند.

این در حالی است که گزینه دیگری برای مالیات زمین‌های بایر مطرح است. گفته می‌شود نرخ مالیات سالانه ۲۵ درصد برای نگهداری این گونه زمین‌های با کاربری مسکونی باعث خواهد شد دارندگان زمین یا برای ساخت‌وساز اقدام کنند یا اینکه آن را در اختیار سازنده‌ها برای بهره‌برداری قرار دهند.

رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران که در چند جلسه بررسی موضوع مالیات زمین‌های بایر در وزارت مسکن شرکت کرده در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: دولت در نظر دارد برای ساماندهی بازار زمین مالیات سنگین از احتکارگران بگیرد. مصطفی‌قلی خسروی افزود: در این راستا پیشنهاد شده، یک سال وقت به دارندگان زمین در تهران داده شود تا در این فرصت تصمیم بگیرند که روی زمین موجود ساخت‌وساز کنند یا آن را به انبوه‌ساز بفروشند.

وی گفت: چنانچه این طرح در دولت به تصویب برسد، در پایان یک‌سال مهلت، سالانه ۲۵ درصد به‌صورت تصاعدی از مالک زمین بایر در قالب مالیات اخذ خواهد شد.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، در حال حاضر برنامه‌های جدید مالیاتی در معاونت فنی - حقوقی سازمان امور مالیاتی در حال بررسی نهایی قرار دارد. همچنین مالیات بر معاملات مکرر طبق مصوبه دولت از املاکی که از ابتدای سال ۸۸ خریداری شده و خریدار آن بیش‌از دو بار در سال اقدام به معامله ملک می‌کند، اخذ می‌شود؛ اما کارشناسان سازمان امور مالیاتی در این باره می‌گویند به علت اینکه مالیات بر معاملات مکرر مشمول املاکی که از ابتدای سال ۸۸ خرید و فروش می‌شوند خواهد شد، هنوز در حد قابل توجه این مالیات اخذ نشده است که این مساله به دلیل رکود سنگین مسکن در سال‌جاری بوده است.

عرب‌‌مازار: اخذ مالیات مسکن پیش‌شرط دارد

علی‌اکبر عرب‌مازار، رییس سابق سازمان امور مالیاتی کشور معتقد است تا زمانی که دولت بانک اطلاعات قوی و تضمین‌شده‌ای از دارندگان ملک و زمین نداشته باشد و اشرافی بر بازار مسکن نباشد، هر نوع برنامه مالیاتی با ناکامی در اجرا روبه‌رو خواهد شد.عرب‌مازار در پاسخ به پرسش «دنیای اقتصاد» مبنی بر اینکه آیا سامانه رهگیری معاملات مسکن نقش بانک اطلاعات در این حوزه را ندارد، گفت: بازار مسکن پیچیده است و نیازمند اطلاعات جامع از فعالان آن است.وی تصریح کرد: در حال حاضر در کشور برخی افراد به راحتی املاک با ارزش میلیاردی خریداری می‌کنند و حتی اتباع خارجی نیز بدون موانع قانونی در ایران صاحب مسکن می‌شوند؛ این در حالی است که در سایر کشورهای خارجی اگر فردی فراتر از عرف بازار مسکن ملک خریداری کند بلافاصله دولت آن معامله را ردیابی کرده و بعد از تایید آن مالیات مخصوص را می‌گیرد.رییس سابق سازمان امور مالیاتی افزود: دولت قصد دارد از طریق مالیات تقاضای سفته‌بازی را هدف قرار دهد؛ بنابراین باید هدفمند و کاملا دقیق تیر مالیاتی را پرتاب کند.عرب‌مازار توصیه کرد: در همه کشورها بازار مسکن تحت کنترل بانک قوی اطلاعاتی است. در کشور ما نیز باید یک بار برای همیشه این بانک راه‌اندازی شود و با ضمانت قوی اجرایی شروع به‌کار کند.