توضیح رسمی درباره «مسکن 45روزه»

محمود فاطمی عقدا:

معرفی این سیستم به این معنی نیست که تمام طرح مسکن مهر با این روش انجام خواهد شد گروه مسکن- رییس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن با بیان اینکه «دنیای‌اقتصاد» در مطلبی با اظهارنظر ضعیف کارشناسی و ناشی از عدم اطلاعات کافی، گزارشی تحت عنوان «رییس انجمن انبوه‌سازان تهران مطرح کرد: ۶ نقد فنی به مسکن ۴۵ روزه» را در تاریخ ۱۵/۱۰/۸۸ به چاپ رسانده، در نامه‌ای رسمی توضیحاتی را به محتوای این گزارش وارد کرده و به منظور جلوگیری از تشویش اذهان عمومی خواستار چاپ آن شده است. نامه سیدمحمود فاطمی عقدا به شرح زیر است:

پروژه نیک سیستم برای ساخت انواع مختلف مسکن مورد نیاز کشور و براساس مقررات ملی ساختمان طراحی شده و یک سیستم پیش‌ساخته و مدولار است که علاوه بر افزایش قابل توجه سرعت ساخت، سهولت اجرا و صرفه‌جویی‌های اقتصادی، رضایتمندی و تامین آسایش ساکنین این خانه‌ها نیز در آن در نظر گرفته شده است. آنچه مسلم است این سیستم برای اسکان دائم طراحی شده و مطابق با استانداردهای ملی کشور از جمله آیین‌نامه زلزله ۲۸۰۰ می‌باشد. در پاسخ به نقدهایی که بر آن وارد شده است موارد زیر قابل ذکر است:

۱ - عمر ۶۰ سال که برای این ساختمان‌ها اعلام شده حداقل زمان قابل استفاده آنها است و اکثر قطعات به‌صورت کارخانه‌ای تولید می‌شود که امکان کنترل کیفیت کارخانه‌ای بیشتر از کارگاهی است و باعث افزایش دوام این ساختمان‌ها می‌شود. همچنین این امکان وجود دارد که قطعات پیش‌ساخته بعد از مدتی تعویض شود بنابراین علاوه بر کاهش هزینه‌های ساخت، هزینه‌های نگهداری این ساختمان‌ها نیز نسبت به روش‌های موجود، کاهش می‌یابد. این درحالی است که با توجه به مطالعات انجام شده، عمر مفید این ساختمان‌ها می‌تواند تا ۱۲۰ سال نیز افزایش یابد حتی اگر حداقل عمر مفید این ساختمان‌ها ۶۰ سال در نظر گرفته شود با توجه به این که عمر مفید ساختمان‌ها در ایران حدود ۳۰ سال است، بنابراین نسبت به وضعیت موجود این سیستم حداقل ۳۰ سال دارای عمر بیشتری است.

۲ -طبق آمار بانک مرکزی (شهریور ۱۳۸۸)، حدود ۴۲ درصد از پروانه‌های ساختمانی صادر شده در کشور در سال ۱۳۸۷ در مناطق شهری تا ارتفاع ۲ طبقه و بالغ بر ۳/۶۲ درصد نیز ۳ طبقه گزارش شده است، بنابراین این تکنولوژی اکثر گروه‌های هدف را دربر می‌گیرد، این درحالی است که این مرکز در حال ارتقای این سیستم به بیش‌از ۵ طبقه نیز است.

۳ - سازه‌های ۲ طبقه نیک‌سیستم در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر و روستایی استفاده شده و برای شهرهای بالای ۲۵ هزار نفر از طراحی ۳ تا ۵ طبقه استفاده خواهد شد به عنوان مثال همزمان با افتتاح اولین واحد ۲ طبقه، قرارداد ساخت ۱۰۰۰ واحد مسکونی ۳ طبقه نیز در شهر جدید هشتگرد منعقد شده است.

۴ - قرارداد جدید نیک‌سیستم برای ساخت ۱۰۰۰ واحد ۳ طبقه در شهر جدید هشتگرد برای مدت ۶ ماه بسته شده است که با توجه به شیوه موجود ساخت در کشور و در مقابل مطلب ذکر شده به عنوان ۵۰۰ واحد در ۵۰۰ روز، سرعت این روش حدود ۶ برابر بیشتر است.

۵ - این سیستم یکی از انواع روش‌های صنعتی‌سازی است و یک فناوری بومی است که کلیه مصالح آن از تولیدات داخل است، ولیکن معرفی آن به این معنی نیست که تمام طرح مسکن مهر با این روش انجام خواهد شد.

دنیای‌اقتصاد: مسوولان ارشد وزارت مسکن حتما بهتر از سایرین مطلع هستند که گروه مسکن دنیای‌اقتصاد پیگیرترین رسانه درباره سرنوشت طرح «مسکن ۴۵ روزه» بوده است، به‌خصوص اینکه از سال گذشته با طرح موضوع، تا همین امروز چندین و چند مرتبه این طرح را از ابعاد مختلف بررسی کرده است. چه روزی که وزیر مسکن به همراه خبرنگار دنیای‌اقتصاد، کلنگ این پروژه را در هشتگرد زمین زد و حتی روزی‌که (۴۴ روز بعد) وزیر پروژه را افتتاح کرد از نزدیک از ماجرا خبر داشته و آن را پیگیری کرده است. بنابراین بهتر بود به جای موضع‌گیری تند و به دور از اخلاق حرفه‌ای، درباره اظهارنظرهای فعالان ساختمانی به شیوه بهتری پاسخ داده می‌شد.درباره توضیحات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن چند نکته لازم است یادآوری شود:

نکته اول: اینکه رییس مرکز تحقیقات مسکن عنوان کرده «اظهارنظر ضعیف کارشناسی...» در واقع به نوعی ضعف در مراسم بهره‌برداری از پروژه مسکن ۴۵ روزه را نشان می‌دهد. چطور ممکن است یک نهاد تحقیقاتی در حوزه مسکن تکنولوژی جالب و منحصر به فردی را ابداع کند، اما رییس انجمن انبوه‌سازان پایتخت از محتوای آن با خبر نباشد که حالا نظرات کارشناسی او اظهارنظر ضعیف تحلیل شود. آیا تا به حال از تشکل‌های انبوه‌سازی یا سایر تشکل‌های حوزه ساختمان برای بازدید از این پروژه دعوت شده است؟

آیا جزئیات فنی این تکنولوژی برای آنها ارسال شده و از آنها خواسته شده نظراتشان را در این‌باره اعلام کنند؟

نکته دوم: اینکه برای کم‌طبقات بودن تکنولوژی «مسکن ۴۵ روزه» به آمار بانک مرکزی استناد می‌شود و عنوان می‌شود «چون نیمی از پروانه‌های صادر شده در کشور برای ساختمان‌های کم‌طبقه بوده بنابراین این تکنولوژی، اکثر گروه‌های هدف را دربر می‌گیرد»، کمی قابل تامل و به دور از پاسخ فنی قانع‌کننده است. به این دلیل که بالاخره مسوولان حوزه مسکن باید سازنده‌ها را از طرق مختلف و ایجاد انگیزه‌های جذاب به بلندمرتبه‌سازی تشویق کنند.

قطعا هرچقدر ارتفاع طبقات افزایش پیدا کند، بهره‌وری زمین نیز ارتقا پیدا می‌کند. پس اگر بانک مرکزی اعلام می‌کند نیمی از ساخت‌وسازها کم‌طبقه هستند، این عیب نظام ساخت‌وساز در کشور است و حسن نیست که در کنار آن، طراحان تکنولوژی‌‌های جدید نیز روش‌های ساخت کم‌طبقه را ابداع کنند.به بیان ساده‌تر، انتظار این است فناوری‌های نوین ساختمانی از این به بعد برای سازه‌های بالاتر از ۲ و ۳ طبقه طراحی شود.

ناگفته پیدا است زمین در کشور محدود است اگر محدود نبود، مردم مجبور نبودند برای استفاده از مسکن مهر، کیلومترها دورتر از شهر اصلی‌شان، زمین دولتی دریافت کنند.

نکته آخر: چرا باید عنوان شود تکنولوژی «مسکن ۴۵روزه» برای ساخت تمامی پروژه‌های مسکن مهر به‌کار نخواهد رفت؟ مگر این تکنولوژی به شرط تکمیل آن، چه ایرادی دارد که نباید برای ساخت واحدهای مسکونی مهر استفاده شود؟ آیا مهمتر از طرح مسکن مهر در کشور وجود دارد که تکنولوژی ابداعی قرار است در آن مورد استفاده قرار بگیرد؟

گروه مسکن دنیای‌اقتصاد باز هم درباره فناوری‌های جدید ساختمانی چه از زبان مسوولان و چه از نقطه نظر کارشناسان، گزارش‌های متنوع تهیه خواهد کرد به امید آنکه، جامعه ساختمانی با روش‌های مختلف آشنا شوند. ضمن اینکه انتظار می‌رود از این به بعد در فضای سالم، به نقدها و اظهارنظرات ارزشمند کارشناسان پاسخ داده شود.

خلاصه توضیح دنیای اقتصاد:

اینکه برای کم‌طبقات بودن تکنولوژی «مسکن ۴۵ روزه» به آمار بانک مرکزی استناد می‌شود و عنوان می‌شود «چون نیمی از پروانه‌های صادر شده در کشور برای ساختمان‌های کم‌طبقه بوده بنابراین این تکنولوژی، اکثر گروه‌های هدف را دربر می‌گیرد»، کمی قابل تامل و به دور از پاسخ فنی قانع‌کننده است. اگر بانک مرکزی اعلام می‌کند نیمی از ساخت‌وسازها کم‌طبقه هستند، این عیب نظام ساخت‌وساز در کشور است و حسن نیست که در کنار آن، طراحان تکنولوژی‌‌های جدید روش‌های ساخت کم‌طبقه را ابداع کنند.

چرا باید عنوان شود تکنولوژی «مسکن ۴۵روزه» برای ساخت تمامی پروژه‌های مسکن مهر به‌کار نخواهد رفت؟ مگر این تکنولوژی به شرط تکمیل آن، چه ایرادی دارد که نباید برای ساخت واحدهای مسکونی مهر استفاده شود؟ آیا مهمتر از طرح مسکن مهر در کشور وجود دارد که تکنولوژی ابداعی قرار است در آن مورد استفاده قرار بگیرد؟