نواقص طرح «5 نفره سازی» در مسکن مهر

انبوه‌سازان دوباره از مسکن مهر فاصله می‌گیرند؟

احتمال رواج ساختمان‌های غیرمقاوم در مسکن مهر فرید قدیری

تعداد انبوه‌سازانی که هم‌اکنون پروژه‌ مسکن مهر را برای تعاونی‌ها اجرا می‌کنند، کمتر از تعداد انگشتان دست است؛ اما همین گروه اندک از سازنده‌های صلاحیت‌دار، از تصمیم جدیدی که دولت برای مسکن مهر گرفته، شگفت‌زده شده‌اند.

آنها می‌گویند، انحلال تعاونی‌های مسکن مهر و تصمیم به واگذاری زمین‌های ۹۹ ساله به گروه‌های ۳ تا ۵نفر، عملا‌ دست انبوه‌سازان را از پروژه‌های ساختمانی که قرار است روی این زمین‌ها شکل بگیرد، کوتاه می‌کند و باعث تشدید رکود مسکن از یک‌سو و رواج ساخت آپارتمان‌های بدون کیفیت از سوی دیگر می‌شود.پروژه‌های انبوه‌سازی برای ساختمان‌های بالای ۵۰ واحد مسکونی توجیه اقتصادی دارد، بنابراین گروه‌های ۵نفره نیازی به انبوه‌ساز ندارند.

مدیر تنها شرکت ساختمانی فعال در زمین‌های ۹۹‌ساله تهران در این باره می‌گوید: انبوه‌سازان به اعتبار تفاهم‌نامه‌ای که اسفند ماه سال گذشته وزارت مسکن با آنها امضا کرد، خودشان را تجهیز و آماده کرده‌اند تا ساخت پروژه تعاونی‌های مسکن مهر را دراختیار بگیرند. اما حالا که خبر از انحلال تعاونی‌ها رسیده، بازار ساخت‌ مسکن مهر دوباره از اختیار سازنده‌های مجرب خارج خواهد شد.

مدیر صبا آرمه بتن، واگذاری زمین به گروه‌های ۵‌نفره با روح مسکن مهر را در تناقض می‌داند و تصریح می‌کند: به نظر ما همانگونه که قبلا‌ هم گفتیم باید همه موارد مسکن مهر اعم از واگذاری‌، ساخت و ساز و بقیه موارد با نظارت و مدیریت وزارت مسکن انجام شود و تعاونی‌ها جهت ساماندهی اعضا و معرفی به وزارت مسکن اقدام کنند.

وزارت مسکن هم واحدهایی را که انبوه سازان در دست ساخت دارند برای تحویل به متقاضیان، هماهنگ کند. اما اینکه اعضا در گروه‌های ۳ تا ۵‌نفره خودشان اقدام به ساخت و ساز کنند، باز هم با روح مسکن مهر که موضوع ارزان‌سازی، مقاوم سازی (به‌خصوص با زلزله اخیر) و سرعت ‌است، مغایرت پیدا ‌می‌کند و در صورتی که گروه‌های کوچک اقدام به ساخت مسکن مهر کنند، شاهد مجموعه‌های متفرقی خواهیم بود که هر کدام به نحوی و با شرایطی (از نظر ساخت و ساز) با موضوع انبوه سازی و صنعتی سازی نیز مغایرت پیدا ‌می‌کند. صبا آرمه بتن می‌افزاید: آنچه که مسلم است اینکه چنانچه روند انبوه‌سازی با نظارت وزارت مسکن همراه باشد، از کیفیت بسیار بهتر و بالاتری ‌می‌تواند برخوردار باشد. در غیر این صورت موضوع از بین رفتن مصالح مرغوب توسط کارگر غیرماهر و همین‌طور ساخت بدون کیفیت با طول عمر پایین که در بحث سرمایه ملی مطرح است دوباره شیوع پیدا ‌می‌کند، با توجه به اینکه زمین‌های واگذاری برای مسکن مهر به خصوص در شهرهای بزرگ در بیرون از شهرها قراردارد امکان مدیریت و رسیدگی برای گروه‌های ۳ تا ۵‌نفره را بسیار پایین آورده و باعث خود مختاری سازنده ‌می‌شود.

ضمن اینکه، بحث مالی که هر کدام و حداکثر هر گروهی ‌می‌تواند توان مالی متفاوتی داشته و ساختمان را در شرایط متفاوت آماده کند، خود بحث دیگری است که بدین ترتیب زمین‌های بسیار مناسب که برای این موضوع در نظر گرفته شده است به شکلی تخریب ‌می‌شود.

مدیر صبا آرمه بتن در این باره گفت: به نظر ما همان‌طور که مسوولان وزارت مسکن و شهرسازی در این دوره کوتاهی که سرکار آمده‌اند، نشان داده اند که به موضوع کاملا‌ آشنا هستند و مشکلات و معضلات را ‌می‌شناسند و به آمار و اطلاعات ارائه شده توسط سازمان‌های ذی ربط زیاد توجه نداشته و واقعیات را در نظر دارند، در عمل نیز به باورهای خود عمل کرده چون ممکن است کسی باوری داشته باشد ولی به آن عمل نکند. اگر همانطور که آقای وزیر مطرح کردند می‌خواهند در این چهارسال مشکل کمبود مسکن را بدون افزایش قیمت حل کنند که با این کار حتما‌ موضوع رکود اقتصادی کشور نیز حل ‌می‌شود، باید همانطور که هم اکنون با گروه‌های مختلف مشغول مذاکراتی هستند، به همانگونه هم عمل کنند و کار ساخت و ساز با نظارت وزارت مسکن و با همکاری اجرایی انبوه سازان و در بخش صنعتی نیز با همکاری مپسا (مجری طرح‌های صنعتی) انجام شود و متقاضیان نیز توسط تعاونی‌ها سازماندهی و به وزارت مسکن معرفی و وزارت مسکن نیز بنابر شرایط تقاضای افراد برای مجموعه‌های مختلف که در حال ساخت یا حتی مجموعه‌های ساخته شده ای که قرار است به طرح مهر واگذار شود، معرفی کند.

در عین حال برای شهرهایی که متقاضیان کمتری دارند و در قالب انبوه سازی به معنای واقعی نمی‌‌گنجد و مقرون به صرفه نیست می‌توان در همان گروه‌های ۳ تا ۵‌نفر انجام داد؛ ولی باز باید با نظارت وزارت مسکن باشد.

کار را به مپسا بسپارید

مدیر صبا آرمه بتن در ادامه گفت: موضوع آخری که باید به آن اشاره کرد با توجه به زلزله دو روز قبل تهران، لزوم توجه نظر مسوولان وزارت مسکن به موضوع مقاوم سازی است که باید سرلوحه کار همه باشد و اینکه ساخت‌و‌ساز با کیفیت انبوه و صنعتی می‌تواند موضوع مقاوم‌سازی را کند.

از موضوع زلزله به سادگی نباید گذشت و به یاد داشته باشیم اکنون با سرمایه‌گذاری و هزینه یک دهم آنچه که در فردای زلزله احتمالی ‌می‌خواهیم برای اسکان موقت و غیره اختصاص بدهیم، ‌می‌توانیم باعث جلوگیری از آن فاجعه شویم و به ارائه پیشنهادهایی که عده ای سودجو به مسوولان جهت ساخت و ساز ‌می‌کنند، توجه نکرده و به سازمان‌ها و جمعیت‌ها و انجمن‌های مورد تایید خودمان مانند، مپسا، انجمن انبوه‌سازان‌، انجمن فن‌آوری‌های نوین و غیره که می‌توانند دارای مسوولیت حقوقی باشند اعتماد کنیم، و جان و مال مردم را حفظ کنیم.