دنیای اقتصاد- شورای عالی مسکن با طرحی که محتوای آن تبدیل واحدهای نوساز موجود در شهرها به مسکن مهر است، موافقت کرد.جاذبه طرح جدیدی که وزارت مسکن برای رفع دو چالش اصلی بازار یعنی «عرضه بدون مشتری واحدهای نوساز» و «طولانی شدن انتظارها در مسکن مهر» تدوین کرده، به قدری است که شورای عالی مس کن بلافاصله به آن واکنش مثبت نشان داد، به طوری که بعد از تشریح جزئیات آن در جلسه دوشنبه، رییس شورا دستور پیگیری و اجرای سریع آن را صادر کرد. رییس شورای عالی مسکن دستور عرضه سریع واحدهای رسوب شده در بازار را صادر کرد

تبدیل خانه‌های خالی به مسکن مهر

انبوه‌سازان از مشارکت با دولت سود می‌برند؟

طرح در مناطقی اجرا می‌شود که سهم ارزش زمین در قیمت ساخت حداکثر متری ۱۰۰ تا ۱۵۰‌هزار تومان به ازای هر متر مربع باشد.

فرید قدیری

شورای عالی مسکن بعد از سه ماه تعطیلی ناشی از تغییر کابینه، عصر پریروز تشکیل جلسه داد و با طرحی که محتوای آن تبدیل واحدهای نوساز موجود در شهرها به مسکن مهر است، موافقت کرد.

حساسیت طرح جدیدی که وزارت مسکن برای رفع دو چالش اصلی بازار یعنی «عرضه بدون مشتری واحدهای نوساز» و «طولانی شدن انتظارها در مسکن مهر» در نظر گرفته، به قدری است که شورای عالی مسکن بلافاصله به آن واکنش مثبت نشان داده، به طوری که بعد از تشریح جزئیات آن در جلسه دوشنبه، رییس شورا دستور پیگیری و اجرای سریع آن را صادر کرد.طرح تبدیل واحدهای نوساز به مسکن مهر، آپارتمان‌هایی که به هر دلیل فروش نرفته اما دست اول است را هدف قرار می‌دهد و وزارت مسکن از طریق وزارت تعاون متقاضیان مسکن مهر را برای خرید این واحدها معرفی می‌کند. ضمن اینکه ۱۵‌میلیون تومان تسهیلات نیز در اختیار خریداران قرار می‌دهد. نکته برجسته در این طرح کنترل قیمت فروش مسکن است. وزارت مسکن در تفاهم با سازنده‌ها ضمن اینکه زمین را به اجاره ۹۹ ساله درآورده و قطعه زمین جدیدی معادل ارزش ریالی زمین قبلی به آنها تحویل می‌دهد، واحدها را به قیمت ساخته شده به متقاضیان مسکن مهر تحویل می‌دهد. این دستورالعمل باعث می‌شود قیمت واگذاری هر متر مربع از خانه‌های رسوب شده به جای ارقام میلیونی به حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰‌هزار تومان کاهش یابد.پیش‌بینی می‌شود در صورت اجرای این طرح، ۴۰۰‌هزار واحد مسکونی نوساز در شهرها که ماه‌هاست روی دست سازنده‌ها مانده با قیمت پایین به بازار عرضه شود. واکنش بازار نیز احتمالا کاهش بیشتر قیمت‌ها خواهد بود چون سازنده‌های جزء وقتی مشاهده کنند که مجتمع‌های بزرگ مسکونی به زیر قیمت عرف بازار در حال عرضه و خرید سریع است، آنها نیز قیمت‌ها را خواهند شکست.

نحوه تبدیل

به گزارش دنیای اقتصاد، رییس جمهور در جلسه دوشنبه گذشته شواری عالی مسکن، تسریع در اجرای طرح مسکن مهر را مورد تاکید قرار داد و از دستگاه‌های مرتبط خواست وظایف خود را در این بخش به سرعت انجام دهند. در این جلسه همچنین توافق شد وزارت مسکن واحدهای نیمه‌تمام و تمام شده در کشور را با تهاتر (معاوضه) زمین و خرید اعیان واحد مسکونی در اختیار متقاضیان مسکن مهر قرار دهد. یک عضو شورای عالی مسکن با بیان اینکه نظر کلی شورا دراین باره مثبت است، به دنیای اقتصاد گفت: رییس جمهور تاکید داشتند واحدهای نیمه‌ساز و ساخته شده خیلی زود در قالب مسکن مهر واگذار شوند.وی افزود: شرایط تبدیل واحدهای موجود در بازار به مسکن مهر به گونه‌ای خواهد بود که فقط ساختمان‌هایی که قیمت زمین آنها در حدود ۳۰ تا ۴۰‌درصد هزینه ساخت است را شامل می‌شود. وی تصریح کرد: در مناطقی این طرح اجرا خواهد شد که سهم قیمت زمین آن منطقه در قیمت ساخت، بیشتر از متری ۱۰۰ تا ۱۵۰‌هزار تومان به ازای هر متر مربع نباشد. براین اساس وزارت مسکن معادل ارزش زمین این واحدها در منطقه‌ای دیگر به سازنده زمین واگذار می‌کند تا او بتواند دوباره به فعالیت ساخت‌وساز و سرمایه‌گذاری در این بازار ادامه دهد.

انبوه‌سازان موافقند یا مخالف؟

تضمین موفقیت طرح تبدیل خانه‌های نوساز به مسکن مهر در صورتی است که سازنده‌ها از ورود به این طرح احساس رضایت داشته باشند. این رضایت نیز فقط در صورتی حاصل می‌شود که سود ناشی از فروش زیر قیمت بازار بیشتر از ضرر ناشی از ادامه رسوب واحدهای ساخته شده باشد. انبوه‌سازانی که در آینده نزدیک طرف معامله با وزارت مسکن قرار خواهند گرفت؛ دو راه برای انتخاب دارند.اول اینکه به رویه کنونی فروش ملک در بازار که در آن قیمت بدون هیچ ضابطه‌ای تعیین می‌شود خاتمه داده و به یک سود معقول رضایت دهند تا از این طریق، سرمایه‌شان آزاد شده و امکان مجدد سرمایه‌گذاری پیدا کنند. در این راه ظاهرا ناکامی‌هایی وجود دارد، اما سیاست‌گذاران مسکن می‌گویند این کاملا به نفع انبوه‌سازان است. چون ارائه زمین مابه‌ازا به انبوه‌سازان مسیر ساخت‌و‌ساز را برایشان هموار می‌کند. ضمن اینکه در قیمت توافقی، به اندازه کافی سود برای آنها درنظر گرفته شده است. راه دوم، پشت کردن به پیشنهاد مطرح شده است و انتظار مجدد برای رونق در بازار و فروش واحدها به قیمتی که دلخواه سازنده‌هاست.اگر انبوه‌سازان این مسیر را انتخاب کنند ممکن است در ظاهر، شانس کسب سود در آینده را برای خود حفظ کرده باشند، اما ممکن است هیچ‌وقت دیگر بازار مسکن مثل سال ۸۶ رونق نگیرد و قیمت‌ها دیگر افزایش پیدا نکند.به نظر می‌رسد با پیشنهادی که اکنون وزارت مسکن روی میز کار انبوه‌سازان گذاشته، فرصتی نیمه‌ طلایی را در اختیار آنها قرار داده است.در این میان بهتر آن است که مسوولان بخش مسکن شیوه‌ای درست برای تعیین قیمت واگذاری واحدهای رسوبی طراحی کنند. اصل طرح مطمئنا مورد تایید بازار ساختمان است به شرطی که سود دو طرف ماجرا که سازنده‌ها و مردم هستند، بدون اغماض دیده شود.

تلفیق «مسکن مهر» با «رونق بازار» خطاست

سحرباباخانی: اگرچه دولت در یک حرکت جهشی و ضرب‌الاجلی تصمیم دارد در قالب طرح تهاتری، واحدهای مسکونی رسوب شده انبوه‌سازان را باحذف هزینه عرصه و کسر هزینه اعیان و همچنین ارائه وام ۱۵‌میلیونی ساخت، آنها را از انبوه‌سازان خریداری کرده و به متقاضیان مسکن مهر واگذار کند، اما نقطه‌چین‌ها و ابهامات فراوانی در پیش روی این طرح وجود دارد.کمال اطهاری، کارشناس مسکن در همین رابطه به دنیای اقتصاد گفت: تلفیق طرح مسکن کم در آمدها و رونق بخشی به بازار مسکن، خطای مسلم است، چراکه این دو معضل باید کاملا متفاوت و در جایگاه ویژه خود مورد بررسی قرار گیرند‌.وی در ادامه با اشاره به موانع موجود بر سر راه این طرح توضیح داد: طرح تهاتری هدف اصلی مسکن مهر برای کم درآمد‌ها را محقق نمی‌کند و تنها اقشار متوسط به بالای جامعه می‌توانند در این طرح مشارکت کنند، چراکه این روش با در نظر گرفتن درآمد پایین و پس‌انداز محدود اقشار کم درآمد، فرصت ارتقای تدریجی را از این افراد خواهد گرفت.به عقیده اطهاری نکته قابل توجه و تامل در این میان هزینه نگهداری ساختمان‌هایی است که توسط انبوه‌سازان و با نیت سود بیشتر ساخته شده است و مسلما اقشار کم در آمد از عهده هزینه نگهداری شامل تاسیسات آسانسور یا هزینه شارژ ماهیانه ساختمان‌های پر واحد بر نخواهند آمد و این طرح باعث فشار مضاعف بر کم درآمد‌ها خواهد شد.وی همچنین یادآور شد: اقشار کم درآمد زمانی که خود، سازنده باشند برای صرفه‌جویی در هزینه‌های ساخت، نمای ساختمان راحداقل تا ۵سال تکمیل نمی‌کنند با این شرایط چطور می‌توان انتظار داشت که از عهده هزینه‌های یک آپارتمان لوکس بر بیایند؟ در ضمن در کنار این مسائل فرهنگ آپارتمان نشینی و نحوه برقراری ارتباط و تغییر بافت و شرایط محل زندگی آنها نیز می‌تواند مساله ساز شود.این کارشناس مسکن همچنین در پیش‌بینی نحوه استقبال انبوه‌سازان از طرح تبدیل خانه‌های خالی به مسکن مهر گفت: این طرح برای پر درآمدها نیز چندان جالب و جذاب به نظر نمی‌آید، چرا که شاید انبوه‌سازان ریسک دیرکرد فروش ساختمان‌ها را به واگذاری زیر قیمت آن ترجیح دهند و از طرف دیگر واگذاری زمین جدید به نوعی مساوی است با دغدغه ساخت و ساز جدید‌. اطهاری در پایان تاکید کرد: نمی‌توان مقوله سرمایه‌های اجتماعی و آداب و منزلت اجتماعی در بازار مسکن را با یکدیگر تلفیق کرد و اجرای این طرح به این صورت، خود معضلات ویژه ای به دنبال خواهد داشت.

عکس: احسان سلطانی مقدم