پگاه آفرین‌زاد- همواره مسکن یکی از نیازهای ضروری بشر در هر دوره‌ای از تاریخ بوده است، از این رو صنعت ساخت‌وساز یکی از اساسی‌ترین و پیچیده‌ترین صنعت‌ها در بین صنایع داخلی ایران محسوب می‌شود. این در حالی است که ۴۰درصد از میزان بودجه کل کشور به بخش ساخت‌وساز و عمران اختصاص یافته است. به گفته بسیاری از کارشناسان، این بودجه اختصاص یافته رقم سنگینی است که کارشناسی شده و سازمان‌یافته نیست، چرا که فقط به پروژه‌های دولتی تعلق دارد و در این میان بخش‌خصوصی همچون همیشه به کنجی نشسته است.

به هر حال این واقعیتی انکارناپذیر است که از اساس باید در صنعت ساخت‌وساز تجدیدنظر کرد و به آسیب‌شناسی معضلات موجود در این بخش اهتمام ورزید. دکتر محسن وفامهر، عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران نیز با تاکید بر اصلاح قوانین و ضوابط حاکم بر صنعت ساخت‌وساز و عمران کشور در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» خاطرنشان کرد: کشور ما در بخش آموزش، نیروی انسانی، مصالح، استانداردها، مقررات و بسیاری از مسائل دیگر که این صنعت را دچار معضلات بی‌شماری کرده است، نیاز به یک‌ خانه‌تکانی جدی دارد. وی اظهار کرد: در ایران حدود ۸/۷ برابر دنیا مصالح ساختمانی مصرف می‌شود، در حالی که عمر ساختمان‌های ما به ۲۵ سال کاهش پیدا کرده ولی عمر ساختمان‌ها در اروپا با توجه به این که این مقدار مصالح را نیز مصرف نمی‌کنند به صد سال می‌رسد. به عقیده وی در ایران ۸/۷ برابر مصالح دور ریخته می‌شود تا مثلا یک مترمربع ساختمان ساخته شود. مدیرکل دفتر طرح‌های عمرانی دانشگاه علم و صنعت در پاسخ به این سوال که چرا با به کار بردن مصالح در حدود ۸/۷ برابر سرانه مصرف دنیا، عمر ساختمان‌ها به ۲۵ سال تقلیل یافته، اذعان کرد: در این زمینه دو مشکل اساسی وجود دارد که یکی به بحث عدم نظارت کافی و دیگری به اینکه تولیدات ما استاندارد نیست، برمی‌گردد.

در کشور ما هنوز بیلدینگ‌کد اجرا نمی‌شود، طرح مهندس مجری هنوز پرپیچ و خم اجرا قرار دارد.

به گفته وی کلیه ساخت و سازها در کشور باید در اختیار مجموعه‌ای از مهندسان مشاور از جمله مهندس عمران، مهندس معمار، مهندس برق، مهندس تاسیسات و ... مشترکا قرار گیرد تا تمامی مسائل استاندارد در آن رعایت شود و محصول به وجود آمده از استاندارد کافی برخوردار باشد.

دکتر وفامهر مقوله مقاوم سازی ساختمان‌ها را با توجه به این که کشور ما ۹۰درصد خاکش روی کمربند زلزله قرار گرفته است، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر می‌داند و رعایت تمامی اصول فنی و مهندسی را چه در تولید مصالح و چه در روش‌های ساخت و اجرا مهم می‌شمارد. این عضو انجمن مخترعین کشور اعتقاد دارد که باید به آموزش‌های دانشگاهی عمیق‌تر نگریسته شود تا بتوانیم از سطحی‌نگری فاصله بگیریم. دوره‌های کارآموزی باید جدی دنبال شود چرا باید بسیاری از مهندسان ما هنوز مصالح را نشناسند چون دوره‌های کارآموزی را نگذرانده و با مصالح دست و پنجه نرم نکرده‌اند. چرا باید هر کارگری یک تیشه بردارد و بنا شود. در این میان گواهی انجام کار، تخصص و تجربه و علم روز، اصل‌های فراموش‌ شده در این بخش است.

وی با ذکر این نکته که امروزه به روش‌های ساخت و ساز در کشور انتقاد بسیاری وارد است، ادامه داد: هر آجر یک ساختمان به مثابه یک اسکناس هزار تومانی است که به راحتی به دست این بساز و بفروش‌ها تخریب می‌شوند و ساختمان‌های قارچ‌گونه پدید می‌آیند؛ چراکه سیستم ساخت و ساز در کشور ما به طور جامع تعریف نشده است و ضوابط همه جا حاکم نیست. مسائل شهرسازی، معماری و عمران ما هر کدام مشکلات خاص خودش را دارد چراکه هر کدام جداگانه به صورت جزایری مستقل عمل می‌کنند در حالی که این سه باید در هم تنیده و با هدف و معیارهای فنی و مهندسی جلو بروند.

عضو علی‌البدل سومین دوره شورای شهر تهران با اشاره به ساخت و سازهای بی رویه که فقط هزینه‌سازی است، افزود: این ساخت و سازهای ناهمگون و برج‌های سر به فلک کشیده بدون در نظر گرفتن معیارهای زیبایی‌شناسی و سیمای شهر باعث شده است که جریان هوا در تهران قطع شود و وقتی جریان هوا وجود نداشته باشد، آلودگی‌های هوا که سنگین هستند در سطح می‌مانند و باعث بروز بیماری‌های مختلف می‌شوند.