گروه مسکن- همایش بررسی دلایل شکست تولید سیمان بنایی در ایران و زمینه‌سازی برای تولید مجدد آن در دانشگاه علم و صنعت ایران برگزار شد. به گزارش خبرگزاری فارس، پروین پور، مدیر مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت ایران در این همایش گفت: وزارت صنایع و معادن متولی تولید، وزارت بازرگانی متولی قیمت‌گذاری و توزیع و وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی و راه و ترابری بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان سیمان تولید کشور هستند؛ بنابراین نبود هماهنگی لازم در تصمیم‌گیری‌ها بین متولیان تولید، توزیع و مصرف دلیل شکست تولید سیمان بنایی در ایران بوده است. وی افزود: وجود ارگان‌های فراوان دست‌اندرکار باعث کندی تحولات در این صنعت شده و موجب شده است، کشور در تامین این کالای استراتژیک و سرنوشت‌ساز در بخش‌های عمرانی دچار بحران شود. وی ادامه داد: طبیعی است با وجود چنین شرایطی، چنانچه قرار باشد محصول جدیدی نظیر سیمان بنایی تولید شود در ابتدا باید بین نهادهای تولیدکننده، توزیع‌کننده و مصرف‌کننده برای تولید با کیفیت، قیمت‌گذاری مناسب، آموزش و اطلاع رسانی کافی برای مصرف هماهنگی لازم وجود داشته باشد. وی در ادامه خاطرنشان کرد: چنانچه برای تولید سیمان بنایی آموزش کافی به مصرف‌کننده داده نشود یا به شکل مناسبی قیمت‌گذاری و توزیع نشود در عمل بازار مصرفی برای آن ایجاد نشده است و در نهایت تولید آن متوقف می‌شود؛ بنابراین برای تولید محصولات جدید باید ساز وکارها را در این صنعت به گونه‌ای طراحی کرد که ارگان‌های دست‌اندرکار به حداقل برسند و از هماهنگی لازم برخوردار باشند.

ساختار مصرف سیمان باید تغییر کند

حیدری عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان بتن آماده استاندارد نیز در این نشست گفت: هم‌اکنون یکی از معضلات موجود در کشور، مصرف نامطلوب سیمان است که این معضل به بحث کلی‌تری به نام الگوی ناصحیح تولید مسکن در کشور برمی‌گردد و از آنجا که بخش قابل توجهی از سیمان در بخش مسکن مصرف می‌شود، لازم است این ساختار اصلاح شود.

وی افزود: از آنجا که سهم قیمت سیمان در قیمت تمام شده مسکن، مقدار بسیار کمی ‌است؛ بنابراین برای تولید سیمان بنایی باید الگویی ارائه داد که هم برای مصرف‌کننده و هم برای تولیدکننده از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد.

حیدری ادامه داد: برای این دو گروه باید انگیزه‌های اقتصادی تولید کرد و تا زمانی که این انگیزه‌ها نباشد، نباید از یک سازنده مسکن انتظار داشت که نوع کالای مورد مصرف روزانه را تغییر دهد و خود را با چالش‌های جدید درگیر کند و در نهایت هم به همان سود قبلی برسد.

وی افزود: برای مصرف‌کننده نیز باید این انگیزه اقتصادی ایجاد شود تا نوع سیمان‌هایی را که در کارگاه ذخیره و مصرف می‌کند، تغییر دهد؛ بنابراین باید الگوی تولید مسکن را به گونه‌ای و در سطحی برنامه‌ریزی و طراحی کرد که هم تولید و هم مصرف سیمان بنایی در این الگو تعریف شود.

تولید سیمان بنایی با اهرم فشار است

محسن تدین، دبیر انجمن بتن ایران، در این همایش گفت: محدوده مصرف سیمان‌های آمیخته و بنایی مربوط به منطقه خاصی از کشور نمی‌شود و همه مناطق کشور را شامل می‌شود؛ بنابراین باید برای کشور طرحی وجود داشته باشد که در این طرح کارخانه هر منطقه ملزم شود باتوجه به امکانات و مقتضیات مصرف، سیمان‌های آمیخته و بنایی را تولید و به فروش برساند. وی افزود: اگر فاصله حمل‌و‌نقل زیاد باشد، سیمان با قیمت بالایی به دست مصرف‌کننده می‌رسد و دیگر توجیهی برای مصرف‌کننده ندارد؛ البته چون محدودیت‌هایی به کارخانه القا می‌شود، باید قیمت مناسبی نیز تعیین شود که تولیدکنندگان انگیزه‌های خود را برای تولید این محصولات از دست ندهند.

وی اظهار کرد: به صورت طبیعی ممکن است هیچ کارخانه‌ای در ایران حتی تا ۲۰ سال آینده به دنبال تولید این سیمان نرود به خصوص به دلیل شکستی که در زمینه تولید سیمان بنایی در استان فارس اتفاق افتاده است؛ چنانچه اهرم فشاری نباشد، هیچ کارخانه‌ای به این سمت حرکت نخواهد کرد؛ چرا که وارد شدن سرمایه‌گذار به این عرصه و تولید و عرضه محصول و در نتیجه عدم استقبال مشتری طبیعی است که سرمایه‌ به هدر می‌رود و متحمل خسارت سنگین می‌شود.

تدین با بیان اینکه می‌توان از طریق پتانسیل‌هایی که مقامات سیاست‌گذار دارند در ابتدا با ایجاد بستر و زمینه برای مصرف، تولیدکنندگان را مجبور به تولید این کالا کرد، خاطرنشان کرد: می‌توان واحدهایی با هزینه بسیار پایین نسبت به کارخانه سیمان ایجاد

کرد که سیمان بنایی تولید کنند و چون ممکن است در این واحدها از کلینکر یا ضایعات کلینکری که مناسب برای تولید سیمان پرتلند استاندارد نیستند مورد استفاده قرار گیرد، بهتر است این واحدها در کنار کارخانه‌های سیمان احداث شوند.

عدم استقبال کارخانه‌ها از تولید سیمان‌های جدید

باقری، دبیر شرکت مهندسی مشاوران سیمان ایران و هند، نیز در این نشست گفت: از آنجا که قیمت سیمان در ایران تحت کنترل دولت است و در سبد حمایتی قرار دارد، بنابراین نباید انتظار داشت که کارخانه‌ها به دنبال تولید سیمان‌های جدید بروند.

وی ادامه داد: حتی اگر کارخانه‌ای سیمان بنایی تولید کند برای تامین هزینه‌های خود ناچار است این سیمان جدید را به قیمت سیمان پرتلند بفروشد.

بنابراین مصرف‌کننده نیز تمایلی به خرید آن نخواهد داشت؛ بنابراین نباید تصور کرد که تولید سیمان بنایی را می‌توان به شکل دستوری حل کرد.

وی خاطرنشان کرد: تنها با خصوصی‌سازی است که کارخانه‌ها می‌توانند در تولید سیمان بنایی پوزولانی و دیگر سیمان‌های غیرپرتلند وارد بازار شوند و در عرضه و تقاضا تعادل ایجاد کنند.

ساختار صنعت سیمان باید اصلاح شود

گودرزی، نماینده انجمن صنفی سیمان در پایان در این نشست گفت: به‌رغم سابقه بالای تولید سیمان در کشور در عمل برای

استفاده صحیح از آن کاری صورت نگرفته است.

وی افزود: در کشورهای پیشرفته ای نظیر ژاپن که تا حد زیادی خسارت‌های مالی و جانی ناشی از زلزله را کاهش داده‌اند، تنها یک درصد سیمان به صورت مستقیم بین مردم توزیع شده است و ۹۹درصد آن به شکل بتن آماده و ملات آماده به کار می‌رود؛ چراکه در چنین کشورهایی ابتدا الگوهای تولید و مصرف صحیحی تعریف شده است تا نهایت بهره‌وری را از سیمان داشته باشند.

وی گفت: باید در نظر داشت اگر ساختار صنعت را اصلاح نکنیم، نباید انتظار داشته باشیم که محصولاتی نظیر سیمان بنایی تولید شوند؛ چراکه با روند کنونی و اصلاح نشدن ساختارها در سال‌های آینده نیز اتفاق خاصی در صنعت سیمان کشور نخواهد افتاد.