آمارهای عبور و مرور در مسکن مهر

لیلا درخشان

عبور ۳۰ هزار مسکن مهر از پی‌ریزی

توقف ۶۰۰‌ هزار متقاضی در نیمه راه

شاید حرکت مسکن مهر در مسیر کندرو طبیعی است. شاید هم علت قرارگرفتن این پروژه ملی در مسیر تندرو جبران تصمیمات اشتباه گذشته است. اما آنچه که غلط یا درست، در این دو سال بر پروژه ملی مسکن مهر گذشته گویا تجربه‌ای شده برای اتخاذ تصمیمات جدید تا مردمی ‌که از سال ۸۶ به امید زندگی روی زمین‌های ۹۹ ساله از صف تقاضای بازار مسکن خارج شده‌اند، بیش از این معطل مسکن مهر نمانند.

براساس تازه‌ترین آمارهای استخراج شده از سوی وزارت تعاون، نزدیک به ۶۰۰‌هزار نفر از ثبت‌نام کنندگان مسکن مهر در نیمه راه متوقف شده‌اند و تاکنون به ادارات تعاون مراجعه نکرده‌اند. گفته می‌شود، این افراد منتظرند ببینند سرانجام این پروژه چه می‌شود تا بعد از آن اقدام کنند. همچنین بیش از ۶۰۰‌هزار نفر از متقاضیان مسکن مهر زمین‌های خود را به مرحله آماده‌سازی رسانده‌اند و تاکنون عملیات ساخت نزدیک به ۳۰‌هزار واحد مسکونی مهر در سراسر کشور از مرحله پی‌ریزی عبور کرده است.

این درحالی است که یک میلیون و ۴۲۰‌هزار خانوار حایز شرایط مسکن‌مهر همچنان برای صاحب‌خانه شدن تلاش می‌کنند.

مبنای اجرای پروژه مسکن مهر از روز اولی که این پروژه در دولت تعریف شد، تشکیل تعاونی‌های مردمی‌ بود و مقرر شد، زمین‌های ۹۹ ساله نه به اشخاص، بلکه فقط به تعاونی‌های مسکن واگذار شود. اما اخیرا مسوولان مسکن مهر در دولت به این نتیجه رسیده‌اند که ساخت‌و‌ساز با بیش از ۱۰۰ نوع طرز فکر و از همه مهمتر توانایی‌های مالی کاملا مختلف راه به جایی نخواهد برد. آنها توصیه می‌کنند، مردم مسکن مهر را گروهی بسازند.

قائم‌مقام وزیر تعاون در این باره به دنیای‌اقتصاد گفت: بهتر است، تعاونی‌های مسکن مهر به محض دریافت زمین‌های ۹۹ ساله به گروه‌های کوچک تبدیل شوند و اعضا برحسب قدرت مالی مشابه در این گروه‌ها قرار بگیرند تا کار ساخت با کمترین معطلی آغاز شود.

قائم‌مقام وزیر تعاون در گفت‌و‌گو با دنیای‌اقتصاد با اشاره به دلایل راه‌اندازی طرح مسکن مهر گفت: دولت برای اینکه افراد کم‌درآمد را صاحب مسکن کند، تصمیم گرفت در تامین مسکن هزینه تامین زمین را بپردازد.

سید علی علوی افزود: بنابراین برای اجرایی کردن این برنامه، دولت در بودجه سال ۸۶ طرح مسکن مهر را به مجلس ارائه کرد که البته تصویب شد و در سال ۸۷ این مصوبه به قانون تبدیل شد و از این رو تداوم و اجرای این طرح به هیچ دولتی بستگی ندارد و هر دولتی که در سال‌های آتی بر روی کار بیاید، موظف است که زمین رایگان در اختیار مردم قرار دهد.

قائم‌مقام وزرات تعاون تاکید کرد: همزمان با آغاز طرح مسکن مهر در سال ۸۶ بیش از ۲‌میلیون و ۸۰۰‌هزار نفر ثبت‌نام و در سال ۸۷ نیز بیش از یک‌میلیون نفر در کل کشور ثبت‌نام کردند که پس از کسر کسانی که تکراری‌ بودند، در مجموع تعداد ثبت‌نام‌کنندگان این طرح حدود ۳‌میلیون و ۹۲۰‌هزار نفر رسید.

علوی تاکید کرد: واجد شرایط بودن ثبت‌نام‌کنندگان از طریق ادارات تعاون شهرستان و ادارات کل و به وسیله خود تعاونی‌ها صورت گرفت. معاون وزیر تعاون اظهار داشت: از مجموع ۳‌میلیون و ۹۲۰‌هزار نفری که تاکنون ثبت‌نام کرده‌اند، بیش از ۳میلیون و ۳۵۰‌هزار نفر مورد بررسی قرار گرفته‌اند و از این تعداد بیش از یک‌میلیون و ۴۲۰‌هزار نفر واجد شرایط هستند.

علوی تاکید کرد: حدود ۶۰۰‌هزار نفر از این افراد پس از ثبت‌نام برای سازماندهی و پیگیری کارشان مراجعه نکردند. علوی گفت: به نظر می‌رسد، این افراد منتظر هستند ببینند در آینده طرح مسکن مهر چه می‌شود یا خودشان به این نتیجه رسیده‌اند که واجد شرایط نیستند که در هر صورت باید به ادارات تعاون مراجعه کنند.

معاون وزیر تعاون تاکید کرد: بنابراین تاکنون در حدود یک‌‌میلیون و ۴۰۰‌هزار نفر افراد واجد شرایط از سوی وزارت تعاون به وزارت مسکن و شهرسازی برای دریافت زمین معرفی شده‌اند که بیش از یک‌میلیون و ۳۵۰‌هزار واحد زمین در اختیار آنها قرارداده شده است که بیش از ۶۰۰‌هزار نفر از این افراد زمین‌های خود را به مرحله آماده‌سازی رسانده‌اند.

علوی افزود: از این تعداد ۵۸۰‌هزار نفر برای اخذ وام یک‌میلیون تومانی به بانک‌ها معرفی شده‌اند و حدود ۲۰۰هزار نفر از این افراد برای اخذ وام آماده‌سازی با بانک‌ها عقد قرارداد کرده‌اند. معاون وزیر تعاون افزود: حدود ۱۸۰‌هزار نفر از واجدین شرایط وام آماده‌سازی خود را اخذ کرده‌اند و در واقع بانک‌ها اخیرا همکاری بهتری با طرح مسکن مهر آغاز کرده‌اند. معاون وزیر تعاون تاکید کرد: وزارت مسکن و شهرسازی یک بار زمین را به اتحادیه‌های تعاونی تحویل می‌دهد، برای آماده‌سازی و بار دیگر به نام اعضا جهت ساخت، تحویل تعاونی می‌کند. علوی افزود: بر این اساس تاکنون ۴۶۰‌هزار نفر از این افراد زمین را برای ساخت تحویل گرفته‌اند که بیش از ۲۰۰‌هزار نفر نیز، پس از گرفتن زمین موفق به دریافت مجوز صدور پروانه ساختمانی شده‌اند.

معاون وزیر تعاون تاکید کرد: در همین حال، حدود ۶۰هزار نفر نیز در مرحله پی‌ریزی هستند. وی افزود: تاکنون حدود ۳۰‌هزار نفر از اعضای مسکن‌مهر در فرآیند ساخت، مرحله پی‌ریزی‌شان به اتمام رسیده و وارد مرحله اسکلت شده‌اند.

معاون وزیر تعاون در برابر این سوال که طی این ۵/۲ سالی که از زمان اجرای طرح مسکن مهر می‌گذرد چرا هیچ زمینی به مرحله ساخت نرسیده است؟ گفت: یک سری از زمین‌ها از قبل آماده‌سازی‌شان انجام شده بود، که بر این اساس آنها مرحله ساخت را تمام کرده‌اند و در چند استان واحدهای ساخته شده نیز واگذار شده است.

وی تاکید کرد: از آنجا که مرحله آماده‌سازی زمین، اخذ پروانه و طراحی بیش از یک سال زمان می‌برد، لذا برای این متقاضیان صرفه‌جویی خوبی در زمان صورت گرفته است. علوی تصریح کرد: البته تعداد این گونه واحدها کم است و این واحدها در واقع حکم پایلوت را دارند و در استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و هرمزگان این واحدها افتتاح شده است.

ساخت‌و‌ساز گروهی

نیمه دوم سال گذشته بود که به موجب مصوبه‌ای اعلام شد، اعضای مسکن مهر می‌توانند از تعاونی‌ها جدا شوند و به صورت گروه‌های چند نفره اقدام به ساخت‌و‌ساز کنند. پس از درج این خبر بسیاری از کارشناسان به این خبر واکنش نشان دادند و تاکید کردند، ساختمان سازی امری کاملا تخصصی است و این فرآیند فرجام، طرح مسکن‌مهر را در ابهام خواهد برد، که البته آن زمان وزیر مسکن در مقام دفاع از این مصوبه اعلام کرد، تشکیل تعاونی‌های چند نفره سبب ایجاد تسهیل در فرآیند کار می‌شود، چراکه در تعاونی‌های ۱۰۰ نفره که افراد با تمکن مالی متفاوت در آن عضو هستند روند ساخت‌و‌ساز با مشکل مواجهه می‌شود، اما علوی معاون وزیر تعاون در این باره گفت: وزارت تعاون فقط وظیفه ثبت‌نام‌، ساماندهی‌، پالایش و

آماده‌سازی زمین برای واگذاری به افراد را دارد و پس از آن افراد مختار هستند که از تعاونی جدا شوند و به صورت گروهی اقدام به ساخت‌و‌ساز کنند.

وی در پاسخ به سوال دنیای‌اقتصاد مبنی بر اینکه ساخت‌و‌سازهای گروهی امری تخصصی نیست، تاکید کرد: تعاونی‌ها نیز فاقد تخصص در امر ساخت‌و‌ساز هستند و باید برای امر ساخت با یک شرکت صلاحیت‌دار اقدام به عقد قرارداد کنند تا کار نظارت را انجام دهند.

علوی تاکید کرد: در حالت معمول نیز افرادی که ساخت‌و‌ساز در قالب شخصی انجام می‌دهند پس از

خرید زمین اقدام به عقد قرارداد با متخصصان امر می‌کنند و براین اساس تشکیل گروه‌های چند نفره مسکن مهر نیز امری کاملا طبیعی است. علوی تاکید کرد: توصیه ما این است که افراد بعد از آماده‌سازی زمین به صورت گروهی شراکت کنند و خودشان کار ساخت را انجام دهند.

وی در پاسخ به این سوال که چه تضمینی است که ساخت‌و‌ساز این گروه‌ها در عمل موفقیت‌آمیز باشد، تاکید کرد: با توجه به این که گروه‌های چند نفره از تمکن مالی یکسانی برخوردار و همچنین از افراد هم‌صنف هستند، پیش‌بینی می‌شود، هماهنگی خوبی به‌وجود بیاید.

نظارت بر عملکرد تعاونی‌ها

معاون وزیر تعاون در ادامه گفت‌و‌گوی خود با دنیای‌اقتصاد تصریح کرد: در حال حاضر، طرح جامع نظارت بر عملکرد تعاونی‌های مسکن مهر طراحی شده و فعالیت آن به صورت سامانه‌ای است که عملکرد تعاونی‌های مسکن مهر را کنترل می‌کند. علوی افزود: این سامانه در بسیاری از استان‌ها راه‌اندازی شده است. ماهیت این سامانه هوشمند است و تعاونی‌ها موظف هستند، پیشرفت فیزیکی پروژه را در این سامانه ثبت کنند.

وضعیت انصرافی‌ها

معاون وزیر تعاون درباره تعداد کسانی که تاکنون از طرح مسکن مهر انصراف داده‌اند، گفت: از ۹/۳میلیون نفری که در سایت ثبت‌نام کرده‌اند در حال حاضر ۶۲‌هزار نفر انصراف داده‌اند.

مسوول طرح مسکن مهر در این باره توضیح داد: این موضوع بستگی به این دارد که افراد در چه مرحله‌ای از کار بخواهند از تعاونی‌ها جدا شوند، ولی اگر کاری شروع نشده باشد، تعاونی‌ها موظفند، ۱۰‌میلیون ریال ودیعه افراد را به صورت کامل به آنها بازگردانند.

وی افزود: اگر کار ساخت‌وساز در تعاونی‌ها آغاز شده باشد، افراد انصرافی باید برای خود جایگزین پیدا کنند؛ ولی توجه اصلی ما در حال حاضر این است که براساس نظر رییس‌جمهور افراد از تعاونی‌ها جدا و خودشان در گروه‌های ۴ تا ۵ نفره کار را دنبال و از تسهیلات نیز بهره‌مند شوند.

قائم‌مقام وزیر تعاون توصیه می‌کند مردم مسکن مهر را گروهی بسازند