تحول سکونتی در جنوب تهران

عکس‌ها : نگار متین نیا

شهرداری تهران بافت‌های فرسوده جنوب را با ساخت شهرک‌های مسکونی نوسازی می‌‌کند

قالیباف در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد:انتظار کمک‌های نقدی بیشتری را از دولت داریم

گروه مسکن - سحرباباخانی: شهرداری تهران براساس آنچه محمدباقر قالیباف ۴ سال پیش قول داده بود، برنامه عملیاتی برای تحول سطح زندگی در جنوب پایتخت را اجرا می‌کند. در این برنامه که فاز دوم آن دیروز در منطقه ۱۸ به اجرا درآمد، قرار است تعدادی شهرک مسکونی متمرکز در بافت‌های فرسوده ساخته شود.

شهردار پایتخت ظهر دیروز کلنگ نوسازی ۷/۹ هکتار از بافت فرسوده جنوب غرب تهران را به زمین زد.

در این منطقه ۲۵۰۰ واحد مسکونی و ۶۰۰ واحد تجاری با زیربنایی بالغ بر ۳۰۷هزار متر مربع ساخته خواهد شد.

اقدام ظهر دیروز شهردار در جنوب تهران به شهروندان اطمینان داد در زمانی اندک فاصله زندگی جنوب و شمال کم خواهد شد؛ وعده‌ای که قالیباف طی ۴ سال اخیر در تمام سخنرانی‌های خود در بین شهروندان اعلام و بر روی آن تاکید کرده است.برنامه شهرداری تهران برای ساخت شهرک‌های مسکونی در جنوب، با همکاری بخش خصوصی و انبوه‌سازان است.

اما آیا دولت شهرداری را در این پروژه‌ها یاری می‌کند؟

محمدباقر قالیباف در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد در این باره تصریح کرد: از آنجایی که پروژه‌هایی از این قبیل مستقیما به سود و منفعت قشر محروم جامعه مربوط می‌شود، لذا انتظار کمک‌های نقدی بیشتری از دولت می‌رود.

به گزارش دنیای‌اقتصاد، سرانجام شهردار تهران به تحقق شعار از بین بردن فاصله شمال به جنوب پایتخت، نزدیک شد و وعده نوسازی بافت فرسوده با شروع ساخت ۳۱۰۰ واحد مسکونی و تجاری غدیر در منطقه ۱۸ تهران به تحقق پیوست.

اگرچه این پروژه‌ با حواشی بسیاری چون نارضایتی برخی مالکین و عدم حمایت‌های مالی دولت و حضور پررنگ بخش‌خصوصی همراه بود، اما موقعیت جغرافیایی این شهرک و امکاناتی چون استقرار پایانه خط ۳ متروی تهران در فاصله ۳۰۰متری پروژه، قرارگیری در مجاورت شریان‌های اصلی نظیر بزرگراه آزادگان و یادگار امام و سعیدی و همچنین پتانسیل‌هایی چون ورزشگاه ۱۰هزار نفری امام رضا (ع) و بازار بزرگ مبل یافت‌آباد این محله را از ظرفیت خوبی برای سکونت و فعالیت‌های اقتصادی برخوردار کرده و گویا پروژه نوسازی بافت‌های فرسوده در جنوب تهران بیشتر در قالب پروژه‌های شهرک‌سازی تعریف و اجرا می‌شود، چراکه در این طرح جمعیتی بالغ بر ۱۰۲۵۰ نفر در ۳۰۷هزار متر مربع زمین صاحب‌خانه خواهند شد. این پروژه از قسمت شمال به بزرگراه فتح و خیابان آذری، از شرق و جنوب شرقی محدود به جاده ساوه و از غرب به رودخانه کن و از جنوب و غرب به بزرگراه آزادگان محدود می‌شود. در این میان اشاره به این نکته ضروری است که: این طرح به دلیل آماده نبودن طرح جامع و تطبیق آن، با یک سال تاخیر آغاز شد. قالیباف سعی دارد با انجام پروژه غدیر و طرح‌های مشابه نوسازی به تعهد خود درباره رفع نابرابری‌های طبقاتی شمال و جنوب پایتخت عمل کند و کیفیت زندگی را جدا از زیباسازی ظاهری شهر در جنوب شهر بالا ببرد.

شهردار تهران سعی دارد با ایجاد ثروت و سرمایه‌گذاری در مناطق جنوبی از طریق مشارکت همه‌جانبه بخش‌خصوصی و با در نظر گرفتن سود و زیان متفاوت ساخت و ساز در شمال و جنوب پرونده نوسازی بافت‌های فرسوده را به سرانجام برساند، هر چند که در این راه موانع بسیاری از جمله کم لطفی دولت و عدم تخصیص نقدینگی مورد نیاز برسر راه شهرداری قرار دارد.

شهردار تهران در گفت‌وگوی خود با خبرنگار دنیای‌اقتصاد ضمن اشاره به مشکلات فرهنگی در این زمینه گفت: از آنجایی که پروژه‌های این‌‌چنینی مستقیما به سود و منفعت قشر محروم جامعه بازمی‌گردد، کمک‌های نقدی بیشتر را از دولت انتظار داریم.

تمامی مشکلات مالی از جمله ترغیب بیشتر بخش‌خصوصی به سرمایه‌گذاری در مناطق شمالی تهران تا جنوب شهر و حتی در برخی مواقع نارضایتی مردم از تعویض ملک فرسوده خود و مشارکت با شهرداری حواشی این پروژه پرپیچ و خم را بیشتر می‌کند.

ملک کسی را به اجبار نمی‌گیریم

به دنبال استقبال گسترده مردم هنگام ورود قالیباف به این پروژه‌، شهردار تهران به این نکته اذعان کرد که در گذشته نگاه مردم به شهرداری نگاه منفی بود و برخی شکایت داشتند که مالکیت آنها سلب شده است، ولی من تاکید می‌کنم که ما خانه هیچ کس را خلاف میل مالکین نمی‌گیریم و مردم در صورت تمایل می‌توانند در ساخت و نوسازی منازل فرسوده خود با شهرداری مشارکت کنند، اما نباید انتظار داشته باشند که ما به ملکی که خلاف طرح جامع و منظر شهری درخواست ساخت‌وساز در آن ارائه شده، پروانه ساخت بدهیم. به عنوان مثال، نوسازی خانه‌های زیر ۷۰متر در واقع تکرار همان بافت فرسوده است و این عاقلانه به نظر نمی‌رسد و با اجرای طرح تفصیلی و جامع سعی داریم از آلونک‌سازی گروه‌های مختلف جلوگیری کنیم.

مناطق جنوبی در اولویت هستند

جدای این مسائل، توجه به این آمار ضروری است که ۳۰۰۰هکتار زمین در پایتخت غیرقابل قبول است و اگر چه در شمال تهران نیز این مناطق دیده می‌شود ولی بنا به گفته شهردار تهران اولویت‌بندی نوسازی با مناطق ۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۱۸ است.

شهردار تهران درباره نوسازی این بافت‌ها تاکید می‌کند: شهرداری نگاه اقتصادی به بافت فرسوده ندارد و اگر افرادی فکر می‌کنند که ما می‌خواهیم زمینشان را به اسم بافت فرسوده تصرف کنیم، اشتباه می‌کنند چرا که شهرداری سعی دارد در نوسازی این خانه‌ها با مالکین مشارکت و همکاری کند. در ضمن اینکه تلاش می‌کنیم اعتقاد مردم را در این زمینه جلب کنیم.

در کنار این مسائل رسیدگی به طرح تفصیلی منطقه ۱۸ که ۲۰ سال در بلاتکلیفی به سر می‌برد، به سرانجام رسید و کمربند سبز و شهرک‌های مجاور و... در این طرح دیده شده و مردم نباید انتظار داشته باشند که در مناطقی چون کمربند سبز و... اجازه ساخت‌وساز بگیرند. به عقیده شهردار تهران مردم نباید انتظار داشته باشند که در زمینی که مالک آن هستند، هر اقدامی انجام دهند، چون در این صورت ساخت‌وساز از کنترل خارج می‌شود.

سرمایه‌گذاری ۸۰۰میلیاردی

فریدون درویش‌زاده مدیرعامل شرکت نوسازی شهرداری تهران در این مراسم با اشاره به سرمایه‌گذاری ۸۰۰میلیاردی و مشارکت ۳۰درصدی انبوه‌سازان در پروژه غدیر گفت: این پروژه به دنبال اولین پروژه نوسازی در جنوب تهران، در قالب بسته ده‌هزار واحدی است که در فاز اول ۲۶۰۰ واحد و با حداکثر مشارکت بخش خصوصی و انبوه‌سازان انجام شد و شهرداری در این میان با همکاری در تخفیف ۵۰درصدی عوارض و قیمت زمین در پروژه غدیر همکاری داشته است و با امکانات در نظر گرفته شده برای این مجموعه انتظار می‌رود همکاری مردم و سرمایه‌گذاران بیشتر شود.

به عقیده درویش‌زاده، در سال اصلاح الگوی مصرف تمرکز در نوسازی بافت‌های فرسوده باعث صرفه‌جویی در استفاده از زمین می‌شود و نوسازی این بافت‌ها ظرفیت و خدمت مردمی برای توسعه درون‌زایی شهر تهران و رسیدن به چشم‌انداز ۱۴۰۴ را فراهم می‌کند.

برنامه‌ریزی ۵۰ مهندس مشاور

مدیرعامل سازمان نوسازی در ادامه این مراسم از حضور ۵۰ مهندس مشاور برای برنامه‌ریزی در نوسازی بافت‌های فرسوده خبر داد و تصریح کرد: امیدواریم تا پایان امسال تمام بافت‌های فرسوده دارای طرح منظر باشند.

خانه‌های نوسازی در محلات

با استناد به گفته‌های درویش‌زاده در محلات فرسوده پایتخت خانه‌های نوسازی تعریف شده و افرادی که در این خانه‌ها مستقر می‌شوند، در تعامل با مردم سعی دارند تا ظرفیت همکاری مردم را بالا ببرند. ارائه پروانه ساخت و عوارض و... از جمله تسهیلاتی است که مالکین در این رابطه با آن آشنا می‌شوند.

وی در ادامه توضیح داد: سال گذشته بیش از ۶هزار ساکن بافت فرسوده به میزان هر ۵ مترمربع ۵/۴میلیون تومان در پروژه‌های شهرداری شرکت کردند و مردم با بیش از ۱۰۰میلیارد تومان سرمایه در نوسازی بافت فرسوده مشارکت کردند تا این نقطه ضعف بزرگ در شهر برطرف شود.

توجه به بافت فرسوده در برنامه پنج ساله پنجم

هرچند که شهرداری در مرحله اجرای این پروژه از حمایت دولتی برخوردار نبود، اما نریمان رییس کمیسیون عمران مجلس در مراسم افتتاح این پروژه از توجه هرچه بیشتر دولت در برنامه پنجم به بافت‌های فرسوده خبر داد و گفت: اگرچه شهرداری تهران در این زمینه مورد بی‌مهری قرار گرفته، اما مهرورزی خود را از مردم دریغ نکرده است. هرچند که درک درستی از کار مهمی که صورت گرفته وجود ندارد و همچنان از ۵/۷میلیون تهرانی ۳میلیون نفر در بافت‌های فرسوده زندگی می‌کنند و املاک آنها باید در طرح نوسازی قرار گیرد.

به عقیده این نماینده مجلس نیز منابع اعتباری مهم‌ترین مساله‌ای است که باید توسط دولت مورد توجه قرار گیرد و ۸۰۰هزار واحد مسکونی بین ۳۰ تا ۴۰هزار میلیارد تومان سرمایه لازم دارند و این حمایت باید در برنامه پنج ساله مورد توجه هرچه بیشتر قرار بگیرد و در حال حاضر ظرفیت‌های بالقوه اجرایی برای پایان بخشی به این معضل در شهرداری به وجود آمده اما باید مجلس با تصویب قانون در اجرای این طرح‌ها همکاری کند.