اوضاع «بازار مسکن» به روایت وزیر سابق
پایان رکود نزدیک است؟
دنیای اقتصاد- وزیر سابق مسکن در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» با ارائه این تحلیل که تقاضا در بازار مسکن بیش از این نمی‌تواند منتظر تحولات جدیدتری بماند، پیش‌بینی کرد رکود مسکن تا پایان سال شکسته می‌شود.
علی عبدالعلی‌زاده با اشاره به اینکه رکود فعلی مسکن درحال تبدیل به رکودهای طولانی است، تصریح کرد: رکود در حال پایان است و بازار کم‌کم به سمت رونق در حرکت است.
عضو کابینه دولت هشتم خاطرنشان کرد : به احتمال زیاد از حدود بهمن ماه مراجعه به بنگاه‌ها بیشتر خواهد شد و در سال ۸۹ رونق حسابی در بخش مسکن پدید خواهد آمد.آنچه وزیر سابق مسکن برای ماه‌های آینده پیش‌بینی کرده، بر اساس دوره‌های طبیعی رکود و رونق مسکن و همچنین تحلیل سیاست‌های دولت نهم در بخش مسکن انجام گرفته است، اما در خصوص اینکه چقدر احتمال تغییر فاز در بازار مسکن وجود دارد، دیدگاه‌های متفاوتی نیز وجود دارد.
دنیای اقتصاد- وزیر سابق مسکن در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» با ارائه این تحلیل که تقاضا در بازار مسکن بیش از این نمی‌تواند منتظر تحولات جدیدتری بماند، پیش‌بینی کرد رکود مسکن تا پایان سال شکسته می‌شود.
علی عبدالعلی‌زاده با اشاره به اینکه رکود فعلی مسکن درحال تبدیل به رکودهای طولانی است، تصریح کرد: رکود در حال پایان است و بازار کم‌کم به سمت رونق در حرکت است.
عضو کابینه دولت هشتم خاطرنشان کرد : به احتمال زیاد از حدود بهمن ماه مراجعه به بنگاه‌ها بیشتر خواهد شد و در سال ۸۹ رونق حسابی در بخش مسکن پدید خواهد آمد.آنچه وزیر سابق مسکن برای ماه‌های آینده پیش‌بینی کرده، بر اساس دوره‌های طبیعی رکود و رونق مسکن و همچنین تحلیل سیاست‌های دولت نهم در بخش مسکن انجام گرفته است، اما در خصوص اینکه چقدر احتمال تغییر فاز در بازار مسکن وجود دارد، دیدگاه‌های متفاوتی نیز وجود دارد.
دکتر خوش‌چهره، اقتصاد‌دان، در این زمینه به دنیای اقتصاد می‌گوید: رکود مسکن در حال حاضر سنگین‌تر از آن است که بخواهد تا پایان امسال از بازار خارج شود، چرا که همه شرایط اقتصاد ملی برای تداوم رکود در ماه‌های آینده فراهم است. خوش‌چهره تصریح می‌کند که قیمت‌های حبابی مسکن که در سال 86 تشکیل شد، تا ترکیدن کامل و واقعی شدن آن فاصله زیاد دارد.
در دیدگا‌هی مشابه، ابوالقاسم رحمانی، مخبر کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، می‌گوید: باید دید این پیش‌بینی در زمینه قیمت تمام شده مسکن صورت گرفته یا هزینه ساختوساز، اما در هر حال در فاصله چند ماه آینده بعید است مسکن از رکود خارج شود، چرا که این تغییرات به چند عامل از جمله اعتبارات دولتی، وام‌دهی دولتی که فعلا به سمت مسکن مهر گرایش پیدا کرده و متقاضیان مسکن که مردم هستند و به سمت مسکن مهر حرکت کرده‌اند، بستگی دارد. وی معتقد است: مردم در گذشته برای رفع نیاز خود به بازار مراجعه می‌کردند، ولی امروز ترجیح می‌دهند خانه ۷۰متری خود را از طریق زمین‌های دولتی بسازند و از این طریق صاحب خانه شوند.
مجتبی بیگدلی، فعال ساختمانی نیز در این باره به دنیای‌اقتصاد می‌گوید: در چند ماه اخیر قیمت مسکن اگر چه کاهش پیدا کرده، اما این کاهش به شکل طبیعی نبوده است چون در شرایط فعلی سازندگان به دلیل فقر مالی، ساخت و سازی نداشته‌اند که قیمت‌ها تحت تاثیر آن کاهش یابد.وی افزود: تا رکود مسکن به پایان نرسیده، دولت باید جذابیت ساختوساز را ارائه کند تا در دوره رونق با سونامی افزایش قیمت مواجه نشویم.
مسکن به پایان رکود نزدیک می‌شود
تحلیل من این است که در سال ۸۸ تقاضا در بخش مسکن نمی‌تواند بایستد و این رکود به اجبار شکسته می‌شود
الان رکودی که در مسکن است جزو یکی از رکودهای طولانی دارد می‌شود به احتمال زیاد از حدود بهمن ماه مراجعه به بنگاه‌ها بیشتر خواهد شد
امیدواریم دولت نهم یک جمع‌بندی از ۴ سال خدمت خود ارائه دهد و به مردم بگوید قله‌های صعود قیمت مسکن را چه کسی بوجود آورده نه اینکه فقط دره‌های قیمت را به اسم خود تمام کند
با کمک بانک مرکزی اقتصاد کشور را 6 قفله کردند و حالا می‌گویند هنر ما بوده که قیمت مسکن پایین آمده است
با شروع مسکن مهر به دستور آقای رییس‌جمهور همه وام‌ها در بخش مسکن تعطیل شد و گفتند وام‌ها را بدهید به مسکن مهر، این خلاف قانون جامع مسکن است
فرید قدیری
وزیر مسکن دولت‌های هفتم و هشتم بی‌برنامگی دولت نهم را عامل هدایت مسکن به رکود طولانی می‌داند.علی عبدالعلی‌زاده می‌گوید بازار مسکن کارشناس تحصیلکرده ندارد و یکسری حرف‌ها و اظهارنظرهای بدون مبنا مدام توسط برخی به اصطلاح کارشناس گفته می‌شود.وزیر مسکن دولت آقای خاتمی‌معتقد است، آنچه در این ۴ سال بر بخش مسکن گذشته کمتر متوجه تصمیمات وزارت مسکن بوده، نکته‌ای که محمد سعیدی‌کیا سال گذشته در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها به آن اشاره کرد و گفت: «همه تصمیمات بخش مسکن ایده شخص رییس‌جمهور است.»عبدالعلی‌زاده در گفت‌وگویی که با دنیای اقتصاد انجام داده روند بازار مسکن در چند ماه آینده را تحلیل کرده و گفته است: «مسکن در سال ۸۹ رونق اساسی می‌گیرد.»به اعتقاد عبدالعلی‌زاده در یک سال و نیم گذشته مسکن نه به خاطر هنر دولت بلکه به علت انسداد جریان پولی در کشور به رکود رفته، رکودی که از نگاه او هم‌اکنون در بخش صنعت و کشاورزی نیز حاکم است. متن این گفت‌وگو را در زیر بخوانید:
نقدی که به اصل انتقادهای اخیر علی عبدالعلی‌زاده از برنامه‌ریزی دولت نهم در بخش مسکن وارد شده، سکوت شما در طول این 4 سال است. چرا در همان اوایل کار دولت آقای احمدی‌نژاد وقتی که برنامه مسکن اجاره‌ای دولت هشتم در حاشیه گذاشته شد شما به عنوان وزیر سابق مسکن از آن دفاع نکردید؟
خب طبیعی است که برای هر فردی یا دولتی که کار را شروع می‌کند باید فرصت زمانی قایل شد تا اگر برنامه‌ای دارد آن را عمل کند. دولت نهم هم که یکی دو سال اول برنامه‌ها را تعطیل می‌کرد و آنها را قبول نداشت. بعدا هم که شروع به ارائه برنامه‌ها کرد و یک مقدار برنامه‌ها از حالت شعار و اعلام رسانه‌ای خارج و مکتوب شد و به مرحله اجرا درآمد، کارشناسان توانستند آنها را نقد کنند و از همان جا اظهار‌نظرها هم شروع شد. ما هم از همان زمانی‌که توانستیم سیاست‌ها را ارزیابی کنیم، اظهارنظر کردیم.
البته اوایل کار دولت فعلی چون سیاست‌های زمان خود من را تعطیل کردند خیلی نمی‌توانستم حرف بزنم و منطقی هم نبود که در آن مورد به خصوص، چیزی بگویم.
آقای سعیدی‌کیا در آخرین نشست مطبوعاتی خود در سال قبل در برابر پرسش دنیای اقتصاد در خصوص مقایسه دولت نهم و هشتم در بحث مسکن حدود یک ساعت و نیم از برنامه‌ریزی‌های دولت متبوعش دفاع کرد و حتی اشاره کرد در طول این سال‌ها هرگز قانونی برای مسکن همچون قانون جامع مسکن تدوین نشده است. در این صورت چرا می‌گویید دولت نهم در بخش مسکن هیچ برنامه‌ای نداشته است؟
صحبت‌های آقای سعیدی‌کیا در آن نشست را در دنیای اقتصاد خوانده‌ام. ایشان گفتند: «فلانی گفته وزارت مسکن الان برای بخش مسکن برنامه ندارد پس قانون جامع مسکن چیست؟ قانون جامع مسکن جامع‌ترین برنامه است.» در صورتی که این‌طور نیست. قانون جامع مسکن جامع‌ترین سیاست است؛ البته اگر به عنوان سیاست بپذیریم. برنامه باید ابتدا و انتهای آن مشخص باشد. مثل سفری که قرار است برویم باید مقصد، میزان بنزین مورد نیاز و وسیله مورد نظر در آن مشخص باشد. آیا به نظر شما می‌شود 20 نفر با یک پیکان از تهران به شیراز بروند؟
آیا از دید شما مسکن مهر در بازار مسکن اثرگذار نبوده است؟
اثر گذاشتن با برنامه تفاوت عمده‌ای دارد. برنامه آن است که هدف دارد، راهکار برای رسیدن به هدف در آن مشخص است و منابع و سیاست‌های مورد نظر در آن نیز کاملا به صورت فنی و شفاف آمده است. دولت نهم به هر حال طرح مسکن مهر را ارائه داد و همه امکانات را بسیج کرد که آن را اجرا کند. اما این یک طرح است، برنامه نیست؛ بلکه می‌تواند جزئی از یک برنامه باشد.
در برنامه مسکن باید همه جوانب در نظر گرفته شود. مثلا برنامه ۵ ساله‌ای ارائه شود که در آن سهم ساخت توسط انبوه‌ساز، بخش خصوصی و مسکن مهر مشخص باشد که جمع آنها بشود برنامه ساخت مسکن مورد نیاز کشور و طبق آن مشخص شود بعد از ۵ سال تعداد مشخصی واحد جدید به ظرفیت سکونت در کشور اضافه شود. پس مسکن مهر خودش نمی‌تواند یک برنامه برای مسکن کشور باشد بلکه جزئی از یک برنامه می‌تواند باشد.
ما فعلا برنامه‌ای از دولت ندیدیم. دولت نهم یک قانون جامع مسکن را تصویب کرد که این قانون به جمع‌‌آوری از قوانین متفرقه گذشته، پرداخته و حرف جدیدی ندارد. این قانون 14 یا 15 بند دارد که برای آنها قبلا قانون وجود داشته است و نیاز به قانون جدید نبود. یک تعداد هم در حد مصوبات دولت بود که باز نیاز به قانون جدید نبود.
همه اینها را جمع کردند زیر هم نوشتند اسمش را گذاشتند قانون جامع مسکن که تازه همین قانون جامع مسکن از همان زمان تصویب در مجلس تا ابلاغ به دولت یکی دو بندش را خود دولت نقض کرد. در واقع قانون متولد نشده سقط شد که البته همین قانون هم، برنامه نیست.
دولت کدام موارد قانون جامع مسکن را نقض کرده است؟
مثلا در مورد وام مسکن مطابق قانون عمل نشد و با شروع مسکن مهر به دستور آقای رییس‌جمهور همه وام‌ها در بخش مسکن تعطیل شد و گفتند وام‌ها را بدهید به مسکن مهر. این خلاف قانون جامع مسکن است. بنابراین هنوز هم دولت نهم برنامه‌ای در بخش مسکن ندارد جز یک طرح دست و پا شکسته به نام طرح مسکن مهر.
چرا دست و پا شکسته؟
چون سه سال است همه امکانات و زمین و زمان و توان موجود را برای مسکن مهر بسیج کرده‌اند، اما برای نمونه سه واحد هم تحویل مردم نشده است.
استدلال دولت برای به نتیجه نرسیدن مسکن مهر زمان لازم برای آماده‌سازی زمین‌های 99 ساله است. می‌گویند آماده‌سازی 2 سال زمان می‌برد.
یعنی روز اولی که این طرح کلید خورد، هیچ زمین آماده‌سازی شده‌ای نداشتند؟ حتما داشتند و اتفاقا در بعضی جاها از همین زمین‌های آماده هم تحویل دادند، اما هنوز مسکن نشده است.
به نظر شما چرا هنوز زمین‌های 99 ساله به مسکن تبدیل نشده است؟
چون طرح، طرح غلطی است. اما دولت نهم می‌خواهد آن را اجرایی کند.
دولت‌های بعدی هم اجبارا باید مسکن مهر را اجرا کنند؟
خیر. هرگز اجباری وجود ندارد.
مسکن مهر به شکل قانون درآمده و مجلس آن را تصویب کرده است. بنابراین عمل به قانون برای هر دولتی تکلیف است.
اینکه مشکلی نیست. همان طور که مسکن اجاره‌ای را عوض کردند، بقیه را هم می‌شود عوض کرد. مسکن اجاره‌ای قانون داشت، قانون محکمی‌هم داشت. اما عوض کردند. دولت دهم هم می‌تواند درصورت تشخیص یک برنامه جدید و جامع به مجلس ببرد و چنانچه مجلس با آن موافقت کرد، طرح مسکن مهر عوض شود.
شما چه برنامه‌ای در دولت آقای خاتمی برای مسکن داشتید؟
برنامه ما کاملا مشخص بود. ارکان داشت. یک رکن این بود که گفته بودیم انبوه‌سازی به عنوان ساخت حرفه‌ای باید جایگزین پراکنده‌کاری شود. یعنی هرکسی با هر شغلی اجازه ساخت و ساز نداشته باشد. چطور یک پزشک اجازه نمی‌دهد طبابت توسط مهندسین و فیلسوف‌ها انجام بگیرد. خب باید قبول کنیم که مسکن را هم مهندسان بسازند و از مهندسان بخرند. همانطوری که من مهندس باید خدمات پزشکی را از پزشک بخرم او هم باید خدمات فنی را از من بخرد. نمی‌شود من وقتی مریض می‌شوم پیش آقای دکتر بروم ولی آقای دکتر وقتی خانه می‌خواهد خودش بنا بگیرد و خانه بسازد. کار ساخت و ساز کار حرفه‌ای است باید به آن احترام بگذاریم. ما در دولت قبلی دنبال این معضل رفتیم و در برنامه سوم انبوه‌سازی را تعریف کردیم. انجمن صنفی انبوه‌سازی تشکیل دادیم. تمام تشکل‌های مرتبط با انبوه‌سازی در دوره وزارت بنده ایجاد شد و خوشبختانه در دولت هشتم خوب رشد کرد که البته بعدا دولت نهم جلوی این رشد را گرفت.
رکن دوم برنامه ما در دولت این بود که برای هر صنف و قشری نظیر جوانان، فرهنگیان و ... برنامه مخصوص و جداگانه‌ای با عدد و رقم برای تامین مسکن در نظر گرفتیم و نهایتا برای گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه که باید توجه ویژه به آنها شوند زمین خالی ندادیم و بگوییم خودتان بروید و بسازید. خودمان شروع به خانه‌سازی کردیم و آنها را با قیمت تمام شده به این گروه‌ها واگذار کردیم.
کار بزرگ دیگری که در وزارت مسکن در دوره بنده انجام شد آزادسازی قیمت زمین از قیمت منطقه‌ای و یارانه‌ای به قیمت روز بود و باعث شد رانت و فساد زمین مخصوصا در شهرهای بزرگ که اختلاف زیادی بین قیمت منطقه‌ای و قیمت روز در آنجا وجود داشت از بین برود.
تحلیل شما از نحوه واگذاری زمین‌های 99 ساله و موقعیت این زمین‌ها چیست؟
متاسفانه توسعه دادن شهرها برای آنکه زمین دولتی را از بیرون شهر به داخل بیاورند تا مسکن مهر روی آن ساخته شود خلاف منافع شهرسازی و نادیده گرفتن منطق شهرسازی است. از سال ۷۸ در شورای عالی شهرسازی تصویب شد، هیچ زمینی به زمین‌شهری اضافه نشود. آن موقع اعلام کردیم تا سال ۱۴۰۰ در ایران نیازی به زمین شهری جدید نیست، اما همه اقدامات دولت نهم در شکستن این مصوبه و توسعه دادن شهرها برای اینکه زمین دولتی را از بیرون شهرها بیاورند داخل شهر به بهانه مسکن مهر خلاف منافع شهرسازی است و اینها تخلفات آشکاری است که به ضرر مردم و به ضرر شهرها بوده که صرفا بگویند دولت زمین یارانه‌ای داده تا مشکل مسکن حل شود. دولت نهم باید جوابگو باشد که ۴ سال وقت مملکت با تمرکز بر روی مسکن مهر سپری شد.
در دولت این عقیده است که کاهش قیمت مسکن در سال گذشته نتیجه سیاست‌هایی از جمله مسکن مهر است. شما هم این عقیده را دارید؟
به نظر من باید منصفانه و با عدالت به موضوع نگاه شود.
آقای احمدی‌نژاد که شعار عدالت می‌دهد در مقوله مسکن هم باید با عدالت نگاه کنند. قیمت مسکن در زمان شروع به کار دولت نهم یعنی شهریور 84 تا فروردین 87 پنج برابر رشد کرد، اما در فروردین 88 قیمت‌ها فقط 20درصد پایین آمد حالا فرض کنیم 30درصد. پس تکلیف 350درصدی که هنوز اضافه است نسبت به سال 84 چه می‌شود؟ الان هم امیدواریم دولت نهم یک جمع بندی از 4سال خدمت خود ارائه دهد و منحنی قیمت مسکن را از شهریور 84 تا شهریور 88 ترسیم کند و به مردم بگوید این قله‌های صعود قیمت را چه کسی بوجود آورده نه اینکه فقط دره‌های قیمت را به اسم خود تمام کنند.
به نظر شما چگونه قیمت مسکن در سال ۸۶ با آن رشد بی‌سابقه مواجه شد، اما یک سال بعد ناگهان بازار مسکن به رکود رسید؟
دولت نهم 5/2 سال در بخش مسکن و اقتصاد کشور ندانست چه کار می‌کند. مصاحبه‌های مردان اقتصادی دولت نهم را شما از همین روزنامه دنیای اقتصاد دربیاورید. مگر نگفتند نقدینگی با تورم ارتباطی ندارد؟ مگر نگفتند در ایران نشان دادیم نقدینگی با تورم بی‌رابطه است؟ هر کس این حرف را زده یعنی غیرمطلع در اقتصاد.
کوچکترین حرف اقتصادی ارتباط بین نقدینگی و تورم. اینها ۵/۲ سال آب بستند به مملکت و نقدینگی را کردند ۲ برابر، اما آیا تولید هم ۲ برابر شد؟ تولید اگر متناسب با رشد نقدینگی رشد می‌کرد که عیبی نداشت. اما متاسفانه رشد نکرد و این سیل نقدینگی به بخش‌های مستعد همچون مسکن که رها و همه برنامه‌هایش هم تعطیل شده بود، سرازیر شد.
الان آقایان به تلافی آن 5/2 سال غفلت از سال 87 آمدند با کمک بانک مرکزی اقتصاد کشور را 6 قفله کردند. یعنی به جای اداره کردن اقتصاد کشور را قفل کردند. در حال حاضر تنها مسکن نیست که رکود دارد. تولید صنعتی هم کاهش پیدا کرده است. در شهرک‌های صنعتی در سطح کشور ببینید چند‌درصد از واحدها فعال است؟ در بخش کشاورزی کلی محصول روی دست کشاورزان مانده تا جایی که برخی از آنها را رایگان توزیع می‌کنند.
حالا می‌گویند هنر ما بوده که قیمت‌ها در بازار مسکن پایین آمده است؟ اصلا مگر مسکن مهر تا به حال به یک نفر هم جواب داده که گفته می‌شود تقاضا تحت تاثیر این طرح از بازار خارج شده است؟ همه آنهایی که در مسکن مهر ثبت‌نام کرده‌اند افراد کم‌درآمدی هستند که به سختی ۱ تا ۲ میلیون تومان برای ثبت نام واریز کرده‌اند؛ بنابراین این افراد در حالت عادی هم با این توانایی اندک مالی هرگز نمی‌توانند یک تقاضای موثر در بازار محسوب شوند. در واقع کسانی که در مسکن مهر ثبت‌نام کرده‌اند از اول هم در بازار مسکن نبودند.
این کاهش قیمت مسکن هم در راستای رکود دوره‌ای بوجود آمده که ندادن وام و سیاست‌های انقباضی شدید سیستم بانکی آن را تشدید کرد.
مافیای مسکن در گرانی‌های بی‌سابقه سال ۸۶ چه نقشی داشت؟
مگر مافیای مسکن معرفی شد که حالا شما از من نقش آن را در گرانی می‌پرسید؟
اول دولت نهم اعلام کردند مافیا، اما اسامی‌آنها را تا الان نگفتند.
گفته شد برخی بانک‌ها در گرانی مسکن نقش داشتند.
کدام بانک؟ اسمش را که نگفتند. معلوم شد دولت نهم نتوانست با مافیا مقابله کند. من همان موقعی که این بحث‌ها داغ بود گفتم اصلا مافیایی وجود ندارد.
به نظر شما رکود مسکن تا چه زمانی ادامه پیدا می‌کند؟
تحلیل من این است که در سال ۸۸ تقاضا در بخش مسکن نمی‌تواند بایستد و این رکود به اجبار شکسته می‌شود.
از چه ماهی؟
احتمالا از بعد از انتخابات. آن وقت ببینید چه اتفاقی رخ می‌دهد و کسانی که الان سطحی راجع به قیمت مسکن تحلیل می‌دهند، آن موقع باید جوابگو باشند.
پیش‌بینی شما از اوضاع مسکن در ماه‌های آتی چگونه است؟
تمام دوران رکود و رونق مسکن در یک منحنی سینوسی حرکت می‌کند. طولانی‌ترین دوران رونق مسکن در زمان من اتفاق افتاد در سال ۷۸ تا ۸۳. الان رکودی که در مسکن است جزو یکی از رکودهای طولانی دارد می‌شود و فعلا یک سال و نیم زمان به خود اختصاص داده است. جمع‌بندی من این است که رکود دارد به پایان می‌رسد و بازار کم‌کم به سمت رونق در حرکت است. به احتمال زیاد از حدود بهمن ماه مراجعه به بنگاه‌ها بیشتر خواهد شد. در حال حاضر هم اگر چه تعداد معاملات خیلی کم است، اما مراجعه زیاد شده است.
به احتمال زیاد بازار مسکن از سال 88 شروع به رونق گرفتن می‌کند و در سال 89 رونق حسابی خواهد گرفت.
کاندیداهای ریاست‌جمهوری در مورد برنامه‌هایشان در بخش مسکن با شما صحبتی کردند؟ در مورد پست وزارتی چطور؟
نخیر. کسی با من هیچ صحبتی نکرده و بنده هم آب پاکی روی دست شما و همه بریزم، فعلا تصمیم دارم در هیچ شرایطی و هیچ دولتی حضور نداشته باشم.
طرح فروش متری مسکن در شهرداری تهران ایده شما بود؟
این طرح ایده زمان من بود. حالا در هر جایی و توسط هر کسی انجام شود خوب و تاثیرگذار خواهد بود. در دو مرحله‌ای که شهرداری تهران این طرح را اجرا کرد تا جایی که خبر دارم موفق بود. خوشبختانه همه طرحهای فروش متری مسکن که در زمان خود بنده انجام شد با موفقیت بود. دوستان دولت نهم اگر یک مورد را پیدا کرد که موفق نبوده می‌تواند نام ببرد.
اتفاقا شورای عالی مسکن هفته پیش تصویب کرد پروژه‌های نیمه‌تمام موضوع طرح احداث واحدهای مسکونی اجاره و اجاره به شرط تملیک که در حال ساخت هستند و سایر پروژه‌های مسکونی نیمه‌تمام که تاکنون برای واگذاری آنها تعهدی ایجاد نشده است، پس از تعیین تکلیف پیمانکاران اولیه در اولویت نخست از طریق شورای مسکن استان‌ها در قالب مسکن مهر واگذار شود.
خب این یعنی اینکه مسکن مهر شکست خورده است و همین عرایض بنده را تایید می‌کند.
یعنی الان که عمر دولت نهم رو به اتمام است یک واحد هم از این طرح ساخته نشده و تازه گفتند به اسم مسکن مهر واحد واگذار کنید. بروید خانه آماده بخرید و به اسم مسکن مهر به مردم واگذار کنید. مثل کسانی که میهمان دعوت می‌کنند و چون آشپزی بلد نیستند از رستوران غذا می‌گیرند. حالا این هم هنر دولت نهم است که می‌گوید واحدهای ساخته شده متعلق به طرحهای قبلی را به عنوان مسکن مهر واگذار کنند.
دولت نهم پیش‌بینی کرده اوج تقاضا در بازار مسکن تا سال 91 است. به نظر شما بعد از آن بازار برای همیشه به تعادل می‌رسد؟
دولت نهم این موضوع را پیش‌بینی نکرده. این را من در دوران وزارتم در مصاحبه‌ها گفتم. ببینید تقاضای مسکن حداقل از ۲۵ سال قبل قابل برآورد است. به علت اینکه بچه‌ای که امروز متولد می‌شود اگر پسر باشد در سن ۲۶ سالگی وارد بازار مسکن می‌شود، یعنی سن ازدواج. بنابراین کافی است آمار تولد پسرها در یک سال را در نظر بگیریم و برای ۲۶ سال آینده میزان تقاضای مسکن را محاسبه کنیم. طبق همین سرشماری‌ها سال ۹۱ اوج ازدواج است. بنابراین در سال ۹۱ با اوج تقاضای مسکن روبه‌رو خواهیم شد. و بعد از آن با کاهش تقاضای مسکن مواجه می‌شود .البته بعد از مدتی تقاضا دوباره زیاد می‌شود. این موضوع اصلا حرف جدیدی نیست. ما در برنامه سوم و چهارم این آمارها را آورده‌ایم. حتی در برنامه پنجم نیز این موضوع پیش‌بینی می‌شود، اما در حالت کلی این کاهش و افزایش در حدی نیست که اثرگذار باشد و در حدود ۲ تا ۳درصد است.
آقای عبدالعلی‌زاده گفته می‌شود شما در زمانی که وزیر مسکن بودید، عمده مصاحبه‌ها را در شهرهای دورافتاده انجام می‌دادید تا مبادا خبرنگاران مطلع از شما سوالات پیچیده بپرسند. این موضوع را تایید می‌کنید؟
بنده تنها وزیری بودم که هر دو ماه یک بار در دفترم مصاحبه داشتم. هیچ وزیری در دولت نهم به اندازه من مصاحبه نکرده است. مصاحبه‌های من گزینشی هم نبود همه خبرنگارها اجازه حضور داشتند و اتفاقا همیشه هم یک پای سوالات خبرنگاران، قیمت مسکن بود. مثلا موضوع نشست در مورد شهرسازی بود، اما فردای مصاحبه روزنامه‌ها در مورد قیمت مسکن تیتر می‌زدند و این معاون شهرسازی ما هم گله می‌کرد که چرا برای چندمین بار انعکاس مصاحبه به مسکن ختم شده است.
به نظر شما طرح اخیر مالیاتی که برای معاملات مکرر مسکن وضع شده تحریک‌کننده رکود نیست؟
این کار هیچ وقت جواب نداده است. الان که معامله‌ای در بازار مسکن نمی‌شود تا مالیات کارآیی داشته باشد. موقعی هم که بازار رونق گرفت طرفین به صورت قولنامه‌ای معامله می‌کنند. ببینید اصولا در علم اقتصاد با بگیر و ببند نمی‌شود کار را جلو برد. اقتصاد را باید هدایت کرد. نه اینکه جلوی آن ترمز گذاشت. اگر بزرگترین سد را جلوی کوچکترین رودخانه دنیا قرار دهید بالاخره یک روزی این دیوار خراب خواهد شد. مگر اینکه برای آن سرریز، دریچه و سوپاپ اطمینان در نظر گرفت تا در دراز مدت به سد لطمه نخورد. اقتصاد مسکن هم تابع قوانین خاص خود است. من در دوران وزارتم به همکاران می‌گفتم نباید معجزه کنیم و از صندوقچه خانمان یک طرح عجیب و غریب دربیاوریم که دنیا تا به حال آن را ندیده باشد. کافی است از تجربه دنیا استفاده کنیم.
به عنوان پرسش آخر بفرمایید دنیای اقتصاد تا چه حد توانسته در بخش مسکن خبررسانی درست همراه با تحلیل‌های جامع ارائه کند و در عین حال در بیان واقعیت‌ها کوتاهی نکرده باشد؟
دنیای اقتصاد را جزو روزنامه‌های خوب می‌دانم. صفحات شما را هم به ویژه هر روز مطالعه می‌کنم. دیدید که تا به صحبت‌های آقای سعیدی‌کیا اشاره کردید، گفتم همه آن را در روزنامه دنیای اقتصاد خوانده‌ام. دنیای اقتصاد تلاش می‌کند یک روزنامه اقتصادی زنده باشد، یعنی مطالب و تحلیل‌های به‌روز دارد و در مورد گذشته زیاد حرف نمی‌زند. این ارزشمند است. به هر حال عموم اقتصادی‌ها با دنیای اقتصاد ارتباط خوبی دارند.
نظر عبدالعلی‌زاده در مورد سعیدی‌کیا
آقای سعیدی‌کیا انسان بسیار شریفی است. من همیشه به دیده احترام به ایشان نگاه می‌کنم و خودم هم خوشحال شدم که ایشان وزیر مسکن شدند. ما با هم کار کردیم. من همین الان هم به آقای سعیدی‌کیا ارادت دارم. ایشان پیشکسوت ماست. آقای سعیدی‌کیا از سال 63 در کابینه بوده و الان همه وزرا به نوعی احساس می‌کنند عمر خدمت و تجربه آقای سعیدی‌کیا از آنها بیشتر است. و واقعا این شخص به کشور خدمت کرده است. من اصلا انتقادم به وزیر مسکن نیست. این باید روشن بشود. اگر در مورد مسکن صحبت می‌کنیم خوشبختانه از نظر ساخت آقای سعیدی‌کیا و همکارانشان خوب دارند پیش می‌روند. وزارت مسکن همین الان هم برای ارتقای ساختوساز برنامه‌های خوبی دارد. یعنی وزارت مسکن در حال حاضر از نظر ماموریت مسکن سازی وزارتخانه موفقی است. من ایرادی که می‌گیرم یکی ایراد مدیریت بازار مسکن است که اصلا در اختیار وزارت مسکن نیست. دوم سیاست‌گذاری است. مثلا همین سیاست مسکن مهر را وزیر مسکن نداده است. ایراد ما به ایده‌هاست و می‌گوییم ایده‌ها غیرتخصصی و غیرکارشناسی است. همین مسکن مهر را شما ببینید. مسکن مهر چاه ویلی است که مشکلات متعددی در آینده برای دولت ایجاد می‌کند و برای مردم
هم مسکن نخواهد شد.
عکس: آکو سالمی
ارسال نظر