مبحث ۱۹مقررات ملی ساختمان اشاره به استفاده از فن‌آوری و روش‌های نوین جهت کاهش اتلافات انرژی در ساختمان دارد. تاکنون به اغلب موارد مندرج در این مبحث به اندازه کافی پرداخته شده و محصولات قابل قبولی نیز در بازار کشور وجود دارد. تنها موردی که شاید نیازمند توجه و فرهنگ‌سازی باشد، سیستم کنترل هوشمند موتورخانه است. به زبان ساده این سیستم با استفاده از: *دمای هوای بیرون ساختمان

*اختلاف دمای آب رفت و برگشت گرمایش در یک بازه زمانی معین

*اختلاف دمای آب منبع دو جداره (آب گرم مصرفی) در یک بازه زمانی معین

*جدول زمانی پیش فرض بهره‌برداری از ساختمان (در ساختمان‌های اداری و تجاری)

نسبت به:

*تنظیم دمای ترموستات دیگ (Set point)

*روشن و خاموش نمودن مشعل

*روشن و خاموش نمودن پمپ‌های سیرکولاسیون

به صورت بهینه اقدام می‌نماید. این کار باعث می‌شود تا علاوه بر کاهش مصرف انرژی بین ۱۵ تا ۴۵درصد، هزینه تعمیرات تاسیسات نیز کاهش یابد.

انعطاف نرم‌افزار این مجموعه، باعث گردیده تا این راهکار قابلیت انطباق با انواع سیستم‌های حرارتی و برودتی از قبیل استفاده از هواساز و انتقال هوای گرم یا سرد به محل، استفاده از رادیاتور شوفاژ برای گرمایش محیطی، استفاده از فن‌کویل‌های سرمایشی و گرمایشی و نیز پکیج یونیت‌های منفرد در هر واحد را داشته باشد. با اتصال رایانه و از طریق نرم‌افزار، در صورت نیاز به تغییر پارامترهای سیستم (از قبیل تغییر جدول زمان‌بندی استفاده از ساختمان) این کار به راحتی میسر خواهد بود.

اکنون زمان آن رسیده که برای انطباق روش‌های تکنولوژیک بهینه‌سازی مصرف انرژی با شرایط کنونی کشور دست به عمل بزنیم. بهترین جا برای شروع فرآیند بهینه‌سازی مصرف انرژی، استفاده از سامانه هوشمند در موتورخانه‌های تاسیسات ساختمان‌های دولتی و حداقل کاری که می‌توان انجام داد، تعریف و اجرای یک پروژه نمونه در داخل بدنه دولت و بررسی کارشناسانه بازخوردهای آن در راستای رسیدن به حداکثر انطباق خواهد بود.

بازخورد انجام پروژه نمونه می‌تواند تسریع در استفاده از سیستم مدیریت هوشمند ساختمان در کلیه ساختمان‌های دولتی در یک بازه کوتاه زمانی، انتقال فن‌آوری این سیستم‌ها و تولد برندهای ایرانی در این خصوص و تقویت بخش خصوصی و ایجاد بازاری متناسب با آن را به دنبال داشته باشد.

مشاهده بازخورد هوشمند کردن مصرف انرژی در ساختمان‌های دولتی این جرات را به مالکین ساختمان‌های غیردولتی خواهد بخشید که به سمت استفاده از این سامانه قدم بردارند.

مزایای استفاده از سیستم مدیریت هوشمند موتورخانه را می‌توان به شکل زیرخلاصه کرد:

۱ - جدول زمان‌های استفاده از ساختمان براساس ساعات کار و تعطیلات رسمی و با در نظر گرفتن استثنائات خاص از قبیل بخش‌های مورد بهره‌برداری مدیران یا پرسنل حراست و نگهبانی که عموما بیشتر از دیگر پرسنل در سازمان مستقر هستند در ابتدای دوره تعریف و به سیستم وارد خواهد شد. این کار به سیستم این اجازه را می‌دهد که در ساعات عدم بهره‌برداری، فضا بی‌جهت انرژی مصرف نکند.

۲ - دمای داخلی فضا براساس نوع کاربری (اداری، اقامتی، کارگاهی، درمانی، آموزشی، ورزشی...) به در نظر گرفتن دمای هوای بیرون و فصل سال و طبق استانداردهای جهانی به طور خودکار تنطیم می‌شود. اینکار باعث می‌شود از گرم کردن و سردکردن سلیقه‌ای فضا جلوگیری به عمل آمده و پرسنل را ملزم به استفاده از پوشش مناسب با فصل نماید.

۳ - سیستم به مجرد باز شدن پنجره، سرمایش یا گرمایش را متوقف می‌نماید. این کار باعث می‌شود تا به آهستگی، فرهنگ نادرست تنظیم دلخواه دمای هوا در زمان کوتاه با گشودن پنجره مرتفع گردد.

۴ - میزان ورود هوای تازه به فضا به طور خودکار توسط سیستم تنظیم می‌شود، اینکار باعث می‌شود تا انرژی بی‌مورد برای سردوگرم کردن هوای ورودی مصرف نشود.

۵ - در مدار قرارگرفتن تعداد مدارهای موازی سرمایش و گرمایش در مورد خانه دقیقا براساس نیاز واقعی ساختمان و متناسب با فصل سال صورت می‌پذیرد. اینکار علاوه بر کاهش مصرف انرژی، باعث کاستن از هزینه‌های تعمیر و نگهداری با استفاده به هنگام از تجهیزات می‌گردد.

۶ - این سیستم به طور دقیق می‌تواند ساعات کارکرد هر یک از اجزاء را بررسی و در صورت رسیدن به حد مورد سفارش سازنده برای بازبینی و تعمیرات قبل از حاد شدن مشکل مکانیکی، به واحد نگهداری اعلام نیاز کند.

۷ - این سیستم به دلیل بکارگماری خودکار اجزای موتورخانه، خسارات ناشی از خطای انسانی اپراتورها را به صفر کاهش می‌دهد.

۸ - به کمک این سیستم گزارش گیری آماری دقیق از کل وقایع تاسیساتی ساختمان قابل انجام است.

شاید در تعریف پروژه نمونه به عنوان اولین گام، سیستمی را انتظار داشت که تنها سه وظیفه زیر را به موتورخانه ساختمان القاء نماید:

* جدول زمانی استفاده از ساختمان را ذخیره نموده و تولید سرمایش و گرمایش را بر آن اساس انجام می‌دهد.

*دمای داخلی را متناسب با فصل سال و به صورت استاندارد تنظیم نموده و جلوی سرمایش یا گرمایش بیش از حد و سلیقه‌ای را می‌گیرد.

* تعداد مناسبی از گرماسازها یا سرماسازها را در مدار قرار می‌دهد.

هدفمند کردن یارانه‌ها، بحثی است که مدت‌ها فکر مسوولان و دست‌اندرکاران را از یک طرف و ذینفعان را از طرف دیگر به خود مشغول کرده است. هیچ ذهن سالم و بدون جهت که اندیشه ارجحیت منافع ملی بر آن مسلط باشد، در صحیح بودن این اقدام یعنی توزیع عادلانه بهره‌مندی از ثروت ملی تردید نخواهد کرد. بیاییم با اصلاح الگوی مصرف و حذف مصارف ناخواسته به استقبال حذف یارانه‌های انرژی برویم.

شرکت خانه هوشمند کاژه آذین