تحلیل انبوه‌سازان از کارنامه مهر

دنیای اقتصاد- هرچند دولت سعی می‌کند کاستی‌ها، موانع و ناهماهنگی‌ها در طرح مسکن مهر را تا حد ممکن مسکوت بگذارد، اما صدای اعضای تعاونی‌های مسکن مهر که این روزها در مقابل وعده‌های مدیران تعاونی بلند شده، نشان می‌دهد که عزم دولت برای تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد هنوز به نتیجه نرسیده است. در این‌صورت آیا آستانه تحمل منتظران مسکن مهر به نقطه تکمیل نزدیک شده است؟ آستانه تحمل تعاونی‌ها چقدر است؟

سنگ‌های بزرگ سرراه مسکن مهر

تعاونی‌های مسکن هر نوع عدم همکاری دستگاه‌های دولتی را به ادارات تعاون گزارش کنند

فرید قدیری

هرچند دولت سعی می‌کند کاستی‌ها، موانع و ناهماهنگی‌ها در طرح مسکن مهر را تا حد ممکن مسکوت بگذارد، اما صدای اعضای تعاونی‌های مسکن مهر که این روزها در مقابل وعده‌های مدیران تعاونی بلند شده نشان می‌دهد عزم دولت برای تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد هنوز به نتیجه نرسیده است.

در این‌صورت آیا آستانه تحمل منتظران مسکن مهر به نقطه تکمیل نزدیک شده است؟ اگر چنین باشد دولت در سال جدید باید بیش‌از آنچه برای پیشبرد مسکن مهر برنامه‌ریزی می‌کند، برای امیدوار نگه‌داشتن مردم به این پروژه ملی تلاش کند.

کارشناسان بخش مسکن دوسال پیش نسبت به تبلیغاتی که دولت برای مسکن مهر انجام می‌داد، انتقاد کردند. سال ۸۶ برخی به دلیل عدم آشنایی با ساده‌ترین مسائل ساختمان وعده ساخت سالانه ۵/۱میلیون واحد مسکونی مهر را سرزبان‌ها انداختند؛ وعده‌ای که اکنون بعد از دوسال چشم‌ها را به زمین‌های خاکی در بیرون شهرها خیره کرده است.

گزارش خبرنگار دنیای اقتصاد از وضعیت مسکن مهر در تهران حاکی است، تعدادی از تعاونی‌های مسکن مهر در پایتخت در حالی که فاز «دریافت زمین‌های آماده‌سازی شده» را پشت سرگذاشته، هم‌اکنون به دلیل برخی سفارش‌ها از سوی مسوولان شهرهای جدید، با تلفات زمانی در ساخت‌وساز روبه‌رو شده‌اند.

اخبار و گزارش‌های مردمی از اجبار برخی دستگاه‌ها در امر ساخت مسکن مهر به رعایت یکسری ضوابط خارج از مصوبات شورای عالی مسکن حکایت دارد؛ به طوری که این ضوابط و سفارش‌ها در نهایت منجر به تحمیل هزینه‌های اضافی به اعضای تعاونی‌ها می‌شود.

این در حالی است که شورای عالی مسکن با تاکید رییس جمهوری، شهریور ماه امسال با ابلاغ مصوبه‌ای شرایط صدور پایان کار برای پروژه‌های مسکونی مهر را تسهیل کرد و در همان زمان وزیر مسکن و شهرسازی اعلام کرد با توجه به توانایی مالی اندک اعضای تعاونی‌های مهر، فقط رعایت حداقل شرایط فنی و تکنیکی ساخت مسکن اجباری است. براساس مصوبه دولت، حداقل میزان پیشرفت کار واحدهای مسکونی مهر شامل اتمام سفت‌کاری و نمای خارج از ساختمان‌هاست و تعاونی‌های مسکن مهر موظفند فقط مواردی را که جزو حقوق حاکمیتی و حق عموم مردم است رعایت کنند و سایر موارد از جمله تزئینات داخلی ساختمان سلیقه‌ای خواهد بود.

همچنین براساس تاکید رییس شورای عالی مسکن تعداد طبقات ساختمان‌های طرح مسکن مهر در کلان‌شهرها حداکثر ۵طبقه باید باشد تا در کمترین زمان ممکن و با حداقل هزینه ساخت، این واحدها ساخته شود و تحویل اعضا گردد.

اما در حال حاضر در برخی شهرهای جدید اطراف تهران ضوابطی که برای ساخت مسکن مهر اعلام می‌شود اغلب با مصوبات شورای عالی مسکن تناقض دارد.

یک مدیر تعاونی مسکن مهر در تهران در این زمینه به «دنیای اقتصاد» گفت: با ۱۴میلیون وام بانکی و قیمت‌هایی که سازندگان پیشنهاد می‌دهند هر کدام از اعضا باید حداقل بین ۱۵ تا ۲۰میلیون تومان آورده نقدی داشته باشند؛ اما اگر قرار باشد هر کدام از شهرهای جدید ضوابطی اجباری و خارج از دستورالعمل شورای عالی مسکن را اعمال کنند، هزینه‌ها حداقل ۲۵ تا ۳۰درصد افزایش خواهد یافت.

وی افزود: چند ماه پیش با شناسایی تعدادی پیمانکار و شرکت ساختمانی چندین نقشه را تهیه کرده که سرانجام با توافق اعضا بهترین را انتخاب کردیم، اما اکنون با شهر جدید بر سر تعداد طبقات اختلاف داریم.

براساس این گزارش در حال حاضر در بسیاری از تعاونی‌ها اعضا ماه‌ هاست بیش‌از ۲میلیون تومان به حساب تعاونی واریز کرده‌اند، اما هیچ پیشرفتی در کار مشاهده نمی‌کنند. آنها می‌گویند زمین هنوز به آنها تحویل داده نشده است. گفته می‌شود آماده‌سازی زمین‌های ۹۹ ساله دو برابر آنچه در ابتدای کار به تعاونی اعلام می‌شود، زمان می‌برد.

در همین زمینه مدیرکل اداره تعاون استان تهران از پیگیری و نظارت جدی وزارت تعاون به دنیای اقتصاد خبر می‌دهد و می‌گوید: چنانچه هر کدام از تعاونی‌های مسکن مهر با عدم همکاری از سوی شهرهای جدید روبه‌رو شدند، می‌توانند مراتب را به صورت کتبی اطلاع دهند تا بلافاصله پیگیری شود.

حیدری در عین حال افزود: مجموعه برنامه‌ریزی‌هایی که در دولت درخصوص مسکن مهر شده بر سریع‌سازی با کمترین هزینه ممکن تاکید دارد.

اشتباهات استراتژیک

رییس انجمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان می‌گوید: با استناد به آمار و ارقام، طرح مسکن مهر تا امروز ناموفق بوده است.مجتبی بیگدلی تصریح می‌کند: ابتدا بنا بود سالانه ۵/۱میلیون واحد مسکونی از طرح مسکن مهر احداث شود، اما این روند تغییر کرد و به واگذاری زمین برای احداث یک‌میلیون و دویست‌هزار واحد مسکونی تبدیل شد که از یک‌میلیون و دویست‌هزار واحد ذکر شده تاکنون حدود ۱۰۰هزار پروانه ساخت صادر شده و فقط حدود ۵۰۰ واحد مسکونی احداث شده است.وی با اشاره به اینکه باید از بخش خصوصی در اجرای طرح مسکن مهر کمک گرفته شود، خاطرنشان می‌کند: کوتاه کردن دست بخش‌خصوصی به جرم اینکه به دنبال سود است، اشتباهی استراتژیک در طرح مسکن مهر بود. رییس انجمن انبوه‌سازان مسکن و ساختمان کشور با بیان اینکه انبوه‌سازان و مسوولان درباره کلیات نحوه همکاری به تفاهم رسیده‌اند، اظهار کرد: جزئیات همکاری باید به صورت دستورالعمل‌های روشن و شفاف ابلاغ شود‌ تا بخش خصوصی بتواند از سرمایه، ابتکار عمل، مدیریت و منابع خود برای اجرای طرح استفاده کند. وی با اشاره به اینکه حضور بخش خصوصی در طرح مسکن مهر نیاز به زمان دارد، گفت: وزارت مسکن و شهرسازی باید به عنوان یک نهاد تصمیم‌ساز، شجاعانه، اقدام به اتخاذ تصمیمات شفاف کرده و جایگاه بخش‌خصوصی را روشن کند.