فرید قدیری

رییس‌کل بانک مرکزی از آماده شدن بسته سیاستی- نظارتی سال ۸۸ بانک مرکزی قبل از پایان امسال خبر داده است. محمود بهمنی با اشاره به یکی از محورهای بخش مسکن در بسته بانک مرکزی از ممنوعیت پرداخت تسهیلات بانکی به این بخش گفته و تصریح کرده است، سال آینده نقدینگی به سمت تولید و صنعت هدایت می‌شود. برای تغییراتی که بانک مرکزی قصد دارد در بسته سیاستی خود اعمال کند، چند نکته لازم است در نظر گرفته شود:

اول اینکه؛ قیمت مسکن طی چند ماه گذشته ۲۵ تا ۳۰درصد کاهش یافته و پیش‌بینی‌ها از تداوم تغییرات کاهشی قیمت در سال آینده حکایت دارد. اما به‌رغم پایین آمدن ارزش ملک، تقاضا هیچ رغبتی به خرید ندارد که همین مساله موجب رکود در بازار و در نتیجه رکود در سایر بازارهای مرتبط با ساخت‌وساز شده است. در این شرایط چنانچه برخی بانک‌ها به صورت محدود اجازه ارائه وام خرید مسکن را پیدا کنند، به نظر می‌رسد توان خرید مردم تا حدی تقویت شود. البته بانک مرکزی در دوره فعلی معتقد است وام خرید باعث افزایش نقدینگی و گرانی مجدد مسکن می‌شود، اما اگر در شرایط پرداخت، بانک‌ها به گونه‌ای اقدام کنند که اجازه پرداخت وام فقط و فقط بر روی سند صادر شود بعید است آثار سوء بر جای بگذارد.

دوم اینکه؛ امسال «مسکن مهر» آنچنان نابسامانی در نظام بانکی کشور به وجود آورد که در دوره‌ای هر چند کوتاه، پرداخت هر نوع تسهیلات به بخش مسکن جز مسکن مهر ممنوع اعلام شد.از سوی دیگر انبوه‌سازان به دلیل عدم تامین نیازشان به تسهیلات ناچار به توقف ساخت‌وساز شدند. در حال حاضر هیچ بانکی وام ساخت نمی‌دهد، جز بانک مسکن که البته وام ساخت بانک مسکن در سال‌های آینده به دست سازندگان می‌رسد. لذا لازم است بانک مرکزی در بسته سیاستی- نظارتی سال آینده روشن و شفاف درباره تسهیلات ساخت تصمیم بگیرد.

سوم اینکه؛ سال‌جاری پیش‌بینی شده بود ۲۵ تا ۳۰درصد از کل تسهیلات بانکی به بخش مسکن اختصاص یابد، اما به‌رغم این سهمیه شاهد بودیم بانک مرکزی با فشارهایی از سوی دولت و به دلیل نبود منابع مالی به ناچار خط اعتباری برای ساخت مسکن مهر در نظر گرفت. آیا در بسته فعلی بانک مرکزی سیاست‌ها بر اساس واقعیت در نظر گرفته شده بود؟

آخر اینکه؛ بخش ساخت‌وساز با بخش تولید تفاوت دارد. در بخش ساخت مسکن پروژه‌ها از ابتدای سال باید تجهیز شوند تا قبل از شروع نیمه دوم سال خرید مصالح و مراحل سفت‌کاری به اتمام برسد. حال اگر در نیمه اول سال آینده اعتبارات در نظر گرفته شده برای ساخت‌وساز در بانک‌ها آماده پرداخت نباشد، بهره‌برداری سازندگان از این اعتبارات کاهش خواهد یافت. پس بهتر است شعب بانک‌های عامل از ابتدای سال جدید آمادگی همکاری با انبوه‌سازان را داشته باشند.