گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با معاون شهرسازی‌ومعماری شهرداری تهران
وسعت مسکونی پایتخت کم شد
مساحت قابل‌اختصاص برای ساخت املاک غیرمسکونی در تهران ۵ برابر افزایش پیدا کرد
ورود صنایع پاک و کارخانه‌های تولیدی به حواشی پایتخت قانونی شد
طرح تفصیلی جدید تهران امروز رونمایی می‌شود
۲۰ میلیارد تومان خرج طرح تفصیلی شد
عکس: نگار متین‌نیا
مساحت قابل‌اختصاص برای ساخت املاک غیرمسکونی در تهران ۵ برابر افزایش پیدا کرد
ورود صنایع پاک و کارخانه‌های تولیدی به حواشی پایتخت قانونی شد
طرح تفصیلی جدید تهران امروز رونمایی می‌شود
۲۰ میلیارد تومان خرج طرح تفصیلی شد فرید قدیری
بهشاد بهرامی
طرح تفصیلی تهران بعد از سه‌بار قصد رونمایی در سال گذشته، امروز با حضور برخی مسوولان دولتی و همه مدیران شهرداری رونمایی می‌شود.
اطلاعات تازه درباره تحولاتی که پیش‌بینی شده با اجرای این طرح در پایتخت اتفاق بیفتد، حاکی است: فضای محدودی که طی سال‌های اخیر برای ساخت‌وسازهای غیرمسکونی از جمله ایجاد صنایع پاک در شهر تهران اختصاص یافته بود، حالا حداقل پنج برابر افزایش پیدا کرده؛ طوری که با پیشروی املاک غیرمسکونی در حداقل ۱۳ هزار هکتار از مساحت فعلی تهران، قرار است سهم پهنه «کاروفعالیت» از پنجدرصد سال‌های گذشته به حداقل ۲۹درصد افزایش پیدا کند.
با این پهنه‌بندی جدید، اگر چه مساحت پهنه «مسکونی» با ۳۹درصد سهم، هنوز بیشترین سطح زمین را در اختیار دارد؛ اما در مقایسه با قبل، این مساحت محدود شده است.
برای زمین‌هایی که در پهنه کاروفعالیت قرار گرفته برحسب اینکه در کدام یک از مناطق ۲۲گانه واقع شده و مساحت زمین چه ابعادی دارد، یکی از دو نوع مجوز احداث «مرکزتجاری» یا «کارخانه و کارگاه تولیدی» صادر می‌شود.
برای مراسم امروز، از رییس‌جمهور به عنوان فرد اول دولت و وزیر راه‌وشهرسازی به عنوان رییس شورای عالی شهرسازی دعوتنامه‌ای با امضای شهردارتهران ارسال شده اما پیغام‌های رسیده به مدیران شهرداری حکایت از معذوریت این دو میهمان برای حضور در مراسم به دلیل انجام سفر استانی هیات دولت به خراسان رضوی دارد.
متن گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با علیرضا جاوید معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران را در زیر بخوانید:
***
آقای قالیباف در روز معارفه شما در اواخر اسفند پارسال اعلام کرد «خودم مثل عقاب بالای سر طرح تفصیلی می‌ایستم.» شهردار چه نوع نگرانی از نحوه اجرای طرح دارد که یک ماه قبل از اجرا، این‌طور غیرمستقیم هشدار می‌دهد؟
سوابق و تجربه‌های تدوین و اجرای طرح‌های تفصیلی در تهران نشان داده که طرح‌ها اغلب در کشوی میز مدیران ارشد شهرداری بایگانی می‌شده و به درستی به اجرا درنمی‌آمده است. منظور آقای قالیباف از این صحبت این بوده که شخص شهردار و مدیران زیرمجموعه همه متعهد به اجرای درست طرح هستند.
چرا بعد از گذشت یک‌ماه اجرای طرح‌تفصیلی، تازه امروز مراسم رونمایی انجام می‌شود؟
پس از ابلاغ و اجرای طرح تفصیلی جدید شهر تهران از پنجم فروردین ماه سال جاری به تدریج فرآیند اطلاع‌رسانی و تدقیق اجرای طرح تفصیلی در دستور کار معاونت شهرسازی شهرداری تهران قرار گرفت و به همین منظور پس از حدود دو ماه از آغاز اجرا، طرح تفصیلی امروز رونمایی می‌شود تا به عنوان یکی از راهبردهای مذکور در سند طرح جامع قرار گیرد.
مراسم رونمایی امروز در جهت اجرایی شدن یکی از مصوبات راهبردی طرح جامع تدارک دیده شده است تا مسوولان دولتی و شهری در یک روز، بر حسن اجرای طرح متعهد شوند و به صورت نمادین از آن رونمایی کنند تا هم وحدت و همدلی مدیران مختلف را در اجرای طرح نشان دهد و هم بازخورد اطلاع رسانی و عمومی‌داشته باشد. پس از آن هم فرآیند اجرای طرح را همچنان دنبال می‌کنیم.طبق قولی که به شهروندان برای دسترسی به جزئیات طرح تفصیلی داده بودیم پس از رونمایی در سامانه طرح تفصیلی امکان رویت پهنه‌بندی و مشخصات و مختصات تراکم و سطح اشغال هر ملک فراهم خواهدشد.
همین طور کل ضوابط مصوب طرح تفصیلی تهران در ۶۴ صفحه از امروز در سایت شهرداری تهران قرار می‌گیرد. در تکمیل فرآیند اطلاع‌رسانی و اجرای طرح تفصیلی با توجه به‌اینکه یک مهلت دو ماه در مصوبه شورای عالی شهرسازی قرار داده شده که دبیرخانه کمیسیون ماده پنج و شهرداری تهران نسبت به اعمال محدودیت‌های برخی از شهرک‌ها و نقاط خاص در نقشه‌های طرح تفصیلی اقدام کنند، حداکثر تا پایان تیرماه سال جاری نقشه‌های اصلاح شده نهایی آماده می‌شود و در سایت شهرداری تهران به طور کامل قرار می‌گیرد و آخرین فرآیند اطلاع رسانی جامع ما هم به اتمام می‌رسد.
در صحبت‌هایتان به‌این موضوع اشاره کردید که یکی از دلایل برگزاری مراسم رونمایی امروز برقراری همدلی و وحدت میان دولت و مسوولان شهری است. از استانداری هم در‌این مراسم دعوت شده‌اند؟
شهر تهران با شهرهای دیگر در‌این موضوع متفاوت است. فرآیند شهرسازی در کل کشور بر عهده کمیسیون‌های ماده پنج است که رییس این کمیسیون‌ها در کل کشور استاندار است اما در شهر تهران مصوبه خاص برای شهرسازی وجود دارد که رییس کمیسیون ماده پنج شهردار تهران است و اعضای کمیسیون ماده پنج معاونین وزارتخانه‌های دولتی هستند از جمله دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری عضو کمیسیون ماده پنج است.
بنابراین در مراسم امروز از اعضای شورای عالی شهرسازی و معماری و اعضای کمیسیون ماده پنج دعوت شده است. البته شهردار تهران در‌این مراسم از رییس جمهور محترم هم برای شرکت در‌این مراسم دعوت کرده‌اند که به دلیل تداخل زمانی‌این برنامه با سفرهای استانی دولت،آقای احمدی‌نژاد در‌این مراسم شرکت نمی‌کنند. ولی در هر صورت مدیران دولتی دیگری در‌این مراسم حضور دارند.
در یک ماه گذشته که طرح به شکل اجرایی درآمده است آیا بازخوردی از سوی دولت یا حتی شهردار تهران به صورت مستقیم به شما رسیده است؟
به صورت مستقیم بازخوردی از مجموعه دولت نداشتیم و در شهرداری تهران هم چون آقای قالیباف رییس کمیته راهبری هستند همواره به ما متذکر شده‌اند که طرح تفصیلی به عنوان سند راهبردی ۱پنج سال آینده باید مبنایی برای تمامی تصمیم‌گیری‌ها در نظام شهرسازی تهران قرار گیرد و تمامی‌ابهامات در فرآیند اجرایی آن باید به سرعت شناسایی و کارشناسی شوند و در فرآیندهای قانونی پیش‌بینی شده اصلاح شود.
چقدر برای تهیه، اجرا و مراسم رونمایی طرح تاکنون هزینه شده است؟
حدودا به ازای هر شهروند تهرانی برای تهیه و اجرای طرح جامع و طرح تفصیلی تاکنون ۲ هزار و پنج۰۰ تومان هزینه شده است که در مجموع حدود ۲۰ میلیارد تومان هزینه شده است.
تدابیری برای جلوگیری از دور زدن طرح تفصیلی تهران دیده شده است؟
یکی از اقداماتی که در طرح تفصیلی جدید تهران اتفاق افتاده تاکید بر سیستمی‌شدن طرح و به حداقل رساندن قضاوت‌ها در اجرای طرح است.به عبارت دیگر همه اقدامات به صورت نقشه‌های GIS است و در سیستم مکانیزه به صورت هوشمند تشخیص داده می‌شود.در نتیجه در تشخیص پهنه‌بندی، تراکم، طبقه‌بندی، سطح اشغال‌ها اشخاص دخالتی ندارند که این نوع اجرای طرح سلایق شخصی را به حداقل می‌رساند.
تکلیف اشخاصی که تقاضایی خارج از متن طرح برای املاکشان دارند چه می‌شود؟
در مواردی که درخواست‌های سرمایه‌گذار با مصوبات طرح تفصیلی مغایر باشد فرآیند قانونی برای بررسی آن، این است که دبیرخانه کمیسیون ماده پنج شهر تهران به موضوع وارد شود و در صورت لزوم شورای عالی شهرسازی و معماری امکان بررسی و رسیدگی در مورد درخواست‌های انبوه‌سازان را دارند اما در شهرداری‌های مناطق اجازه صدور مجوز مغایر با طرح تفصیلی مقدور نیست.
به عنوان مثال می‌توان در پهنه‌ای که تراکم آن ۴ طبقه بیشتر نیست درخواست ساخت برج چند منظوره ۱۰ طبقه داد؟
بله امکان پذیر است. به شرطی که اندازه مساحت ملک و عرض گذر را به‌اندازه‌ای برساند که به حد نصاب ضوابط طرح تفصیلی برسد. در این صورت می‌تواند طرح توجیهی آن را فراهم کند و به کمیسیون ماده پنج ببرد. به عنوان مثال در پهنه‌های کار و فعالیت چنین امکانی وجود دارد. این موضوع را باید تاکید کنم که در مجموع طرح به سمتی می‌رود که املاک ریزدانه و نامناسب از نظر بافت شهری را به سمت املاک درشت دانه‌تر سوق دهد تا از امتیازات تشویقی این طرح بهره مند شوند و به تدریج در افق ۱پنج سال آینده نظام دانه بندی نامناسب و ریزدانه در شهر به نظام متناسب‌تری تبدیل شود.
یعنی تعداد املاک در شهر کاهش پیدا می‌کند؟
بله، در حال حاضر حدود یک میلیون پلاک در تهران وجود دارد که حدودا نیمی از آنها مسکونی هستند و در افق ۱پنج ساله تعداد املاک کاهش پیدا می‌کند. بنابراین مالکان تشویق می‌شوند تا املاک تهران را با تجمیع و ممانعت از تفکیک به سمت کاهش املاک ریزدانه شهر پیش ببرند.
از مکانیزه شدن طرح تفصیلی و کاهش امکان دور زدن طرح صحبت کردید. اما ظاهرا بعد از تشکیل پرونده مراحل بعدی صدور پروانه در شهرداری مناطق انجام می‌شود که امکان تایید سلیقه‌ای طرح در آنجا وجود دارد.
امکان دور زدن طرح بسیار محدود شده است. چون تشکیل پرونده، دستور نقشه و صدور پروانه در دفاتر خدمات الکترونیک انجام می‌شود اما تایید حاکمیتی پرونده‌ها در شهرداری‌های مناطق به صورت مکانیزه صورت می‌گیرد. علاوه بر‌این جدا از محدودیت‌های اعمال شده به گذشت زمان هم نیاز است تا به طور همزمان اطلاع‌رسانی و آموزش به شهروندان انجام شود تا شهروندان مازاد مقررات را طلب نکنند و از حقوق خود مطلع شوند و کمتر از آن را هم نخواهند.
شفاف شدن صدور مجوزها درآمد شهرداری را کم نمی‌کند؟
خوشبختانه خیر. در این طرح بیشتر به توسعه شهر تهران توجه شده تا به محدودیت آن. بخش‌هایی از شهر را محدود کرده‌ایم و برای بخش‌های دیگری امکان توسعه درنظر گرفته‌ایم. ضمن اینکه پهنه کاروفعالیت در شهر افزایش چشمگیر یافته و مساحت آن از پنجدرصد فعلی قرار است به ۲۸ درصد افزایش یابد. هدف طرح تفصیلی نظم دادن به ساخت‌وسازها و توزیع مناسب املاک تجاری، اداری و مسکونی در شهر است.
در پهنه کاروفعالیت حتی امکان تاسیس صنایع پاک و کارخانه‌هایی که محیط‌زیست اجازه آنها را در تهران می‌دهد، وجود دارد.
چطور متوجه می‌شوید که مثلا یک منطقه در تهران در اجرای ضوابط طرح تفصیلی مرتکب تخلف شده است؟
همه مجوزهایی که از ابتدای امسال برای پروانه ساخت، صادر می‌شود مانیتورینگ می‌شود و امکان دورزدن طرح تفصیلی به شدت کاهش می‌یابد. مجوزهای ساختمانی برخلاف گذشته، به صورت مکانیزه صادر می‌شود و صدور دستی مجوز ممنوع است.
درباره جنجالی که هفته گذشته در شورای‌شهر برسر مجوز خاصی که شورای عالی شهرسازی کشور برای زمین‌های دولتی داخل تهران صادر کرد و کاربری همه این زمین‌ها را مسکونی تعیین کرد، برخی مدیران دولتی می‌گویند بخش قابل توجهی از همین زمین‌های دولتی در تهران بدون انتقال سند در اختیار شهرداری تهران است که آنها را تبدیل به پارک کرده و عملا تحت تاثیر تصمیم جدید، هم دولت و هم شهرداری به یک‌‌اندازه از تغییر کاربری نفع می‌برند، نظر شما چیست؟
درباره زمین‌های دولتی در اختیار شهرداری باید از مدیر املاک شهرداری سوال کنید اما آنچه مشخص است اینکه کل زمین‌هایی که در تهران به پارک و فضای سبز تبدیل شده و تجهیزات شهری در آنها ساخته شده، به هیچ وجه قابل تغییرکاربری نیستند.
یعنی شورای عالی شهرسازی هم نمی‌تواند کاربری را عوض کند؟
خوب چرا. اما بعید است چنین اقدامی کند.
طرح احداث ۴۰ برج پنج۰ طبقه که سال گذشته در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران مطرح شد، با آمدن طرح تفصیلی جدید، کنار گذاشته می‌شود؟
ضوابط بلندمرتبه‌سازی در تهران هم‌اکنون توسط شرکت‌های مشاوره‌ای در حال تدوین است و حداکثر ظرف سه ماه آینده، نسخه پیش‌نویس آن در اختیار ما قرار می‌گیرد. امیدواریم با تصویب این ضوابط در شورای عالی شهرسازی، از ابتدای سال۹۲، احداث بلندمرتبه در تهران اتفاق بیفتد. اما تا آن زمان، اگر کسی متقاضی ساخت برج در تهران باشد، می‌تواند درخواست خود را به کمیسیون ماده پنج ارائه کند. مثلا در پهنه مسکونی، مالکان زمین‌های با مساحت نزدیک به ۲هزار مترمربع می‌توانند پیشنهاد بلندمرتبه‌سازی برای ملکشان را از طریق شهرداری‌های مناطق ۲۲ گانه به این کمیسیون ارائه کنند.
در چه مناطقی؟
طبیعتا در نقاطی، بلندمرتبه قابل ساخت است که وسعت زمین‌های آن منطقه بزرگ باشد و معابر آن دسترسی مناسب داشته باشند.
تا چند طبقه؟
بستگی به ضوابطی دارد که تدوین می‌شود ممکن است تا پنج۰ طبقه، ممکن هم است کمتر از آن.
الان بلندترین ساختمان تهران چند طبقه است؟
در حال حاضر بلندترین ساختمان در تهران پنج۴ طبقه است اما در منطقه یک سمت الهیه برج‌های متعددی با ۳۰ تا ۴۰ طبقه نیز وجود دارد.
چرا برخی دولتی‌ها با برج‌سازی در تهران مخالف هستند؟
متاسفانه نظامی که در گذشته برای برج‌سازی در تهران رایج بوده توجهی به تراکم ساختمانی و جمعیتی نداشته و توزیع برج‌ها نیز نامناسب بوده است. اغلب برج‌های فعلی در تهران در مناطق متراکم با دسترسی‌های ضعیف قرار دارند که همین وضعیت، نگاه انتقادی به بلندمرتبه‌سازی را به همراه داشته است.
طرح تفصیلی تهران برج‌سازی‌های جدید را بیشتر به سمت ایجاد مجتمع‌های تجاری و هتل سوق داده است.
چرا رونمایی ۱۸تیرماه سال گذشته کنسل شد؟
آن زمان، طرح تفصیلی جدید تهران در مقیاس یک‌ده‌هزارم به تصویب کمیسیون ماده پنج رسیده بود و قرار شد رونمایی از طرح بعد از تصویب طرح در مقیاس یک‌دوهزارم، به اجرا دربیاید به همین خاطر، اکنون که ضوابط و مقررات طرح در این مقیاس به تایید و امضای کمیسیون ماده پنج و شورای عالی شهرسازی رسیده، رونمایی انجام خواهد شد.
ارسال نظر