بیشترین رای منفی مجلس به این وزیر بود

به گزارش دنیای اقتصاد به نقل از اکوایران، مجلس یک جلسه فوق‌العاده دیگر دارد؛ این بار برای استیضاح یک وزیر دیگر از کابینه مسعود پزشکیان. این خبری است که یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس مطرح کرد و به این ترتیب، نام احمد میدری هم به لیست استیضاح اضافه شد تا بهارستان مثلث استیضاح را تکمیل کند. حالا که عمر دولت پزشکیان به نیمه نرسیده استیضاح ۳ وزیرش مطرح شد، آیا او پیش از پایان سال ۱۴۰۳، وزیری را از دست خواهد داد؟

خبر سومین طرح استیضاح در دولت پزشکیان را احمد بیگدلی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس داد هنگامی که از جلسه فوق العاده این کمیسیون با احمد میدری وزیر کار خبر داد که قرار است امروز دوشنبه۱۷دی برگزار شود. بر اساس اظهارات بیگدلی وزیر کار در این جلسه باید به ۱۷ سوال نمایندگان درباره حوزه کاری خود پاسخ دهد.

وزرای اقتصاد و نفت بر لبه استیضاح

استیضاح وزیر کار نیز به تازگی در سامانه مجلس ثبت شده است که ۱۵ دی ماه احمد نادری، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی، از ثبت رسمی ۲ طرح استیضاح وزرای دولت در سامانه مجلس خبر داده بود؛ طرح‌های استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد و محسن پاک‌نژاد وزیر نفت.

علت استیضاح همتی و پاک‌نژاد

هفته گذشته بود که حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در ۹ دی از کلید خوردن طرح سوال از وزیر اقتصاد و امور دارایی درباره علت افزایش بیش از ۳۹ درصدی نرخ ارز از شروع به کار دولت چهاردهم تاکنون در طول مدت حدود پنج ماه خبر داده بود.

این در حالی بود که هفته گذشته همتی برای پاسخگویی درمورد نرخ دلار به مجلس رفته بود و در آن جلسه گفته بود: خود نمایندگان مجلس در قانون جدید بانک مرکزی به درستی این را به تصویب رساندید که نرخ ارز باید شناور و مدیریت شده باشد و باید یک نرخ هم باشد.

در میان دولتی‌ها، روز گذشته معصومه آقاپور مشاور رئیس جمهور در امور همکاری‌های اقتصادی، به خبر استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس واکنش نشان داد و آن را «ضربه به کشور در شرایط فعلی» خواند و در گفت‌وگو با ایسنا، تاکید کرد که «چهار ماه زمان مناسبی برای ارزیابی عملکرد وزیر اقتصاد نیست زیرا اقتصاد یک فرایند است و حداقل ۱۸ تا ۲۴ ماه زمان لازم است تا نتایج تصمیمات در کشور مشخص شود.» نباید با استیضاح وزیر اقتصاد در شرایط فعلی به کشور ضربه زد.

ماجرا برای وزیر نفت اندکی متفاوت است؛ او به دلیل قطعی برق و کمبود گاز در کشور، به کمیسیون انرژی و کمیسیون اصل ۹۰ فراخوانده شد تا توضیحاتی درباره وضعیت تأمین سوخت، ذخایر سوخت نیروگاه‌ها و خاموشی‌های اخیر ارائه دهند؛ نام او نیز برای استیضاح مطرح شد اما طرح استیضاح محسن پاکنژاد که توسط بیش از ۲۰ نماینده در اعتراض به ناترازی انرژی در کشور و تامین نشدن گازوییل و سوخت نیروگاه امضا شده بود، به دلیل انصراف برخی نمایندگان، فعلا از حد نصاب قانونی افتاد.

بررسی تاریخی اکوایران نشان می دهد که مسعود پزشکیان نخستین رئیس‌جمهوری است که هنوز دوره اول ریاست جمهوری‌اش به نیمه نرسیده طرخ استیضاح ۳ وزیرش مطرح است و احتمال آنکه تا پیش از پایان سال یک استیضاح به صورت رسمی به جریان بیفتد کم نیست.

البته این ماجرا پیشتر برای حسن روحانی نیز رخ داد؛ البته در ابتدای دوره دوم ریاست جمهوری‌اش. دو وزیر او یعنی عباس آخوندی و محمود حجتی که مرداد ۹۶ برای حضور در دومین کابینه روحانی از مجلس رای اعتماد گرفته بودند، اسفند همان سال یعنی ۷ ماه پس از دریافت کارت سبز مجلس برای وزارت برای استیضاح به مجلس رفتند؛ جلساتی که البته به نفع وزیران روحانی تمام شد و درخواست کنندگان استیضاح ناکام ماندند.

در میان وزیران جمهوری اسلامی نیز دو وزیر پیش از آنکه یک سال از رای اعتمادشان بگذرد با تیغ استیضاح از کابینه جدا شدند. به گزارش اکوایران علی کردان وزیر کشور دولت اول محمود احمدی‌نژاد که ۱۵ مرداد ۸۷ از مجلس رای اعتماد گرفته بود در آبان همان سال یعنی ۳ ماه بعد از دریافت کارت سبز وزارت استیضاح شد و از کابینه احمدی نژاد حذف شد.

وزیر دیگر رضا فرجی‌دانا است؛ اولین وزیر علوم دولت حسن روحانی که ۹ ماه بعد از رای اعتماد مجلس برای تصدی این وزارتخانه با استیضاح در مردادماه ۹۳ از ادامه کار در این مسئولیت منع شد. او آبان ۹۲ از مجلس رای اعتماد گرفته بود.

رکوردهای استیضاح بعد از انقلاب

اصل ۸۹ قانون اساسی اختیار استیضاح وزیران را به مجلس شورای اسلامی اعطا کرده است تا در مواردی که صلاح می‌دانند، اقدام به استیضاح و در صورت لزوم، عزل وزرای کابینه را در دستور کار قرار دهند.

بررسی تاریخی اکوایران از طرح‌های استیضاح وزیران در دولت‌های پس از انقلاب حکایت از آن دارد که در میان ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی، مجلس دهم با انجام ۶ استیضاح و مجلس‌های ششم، هشتم و نهم نیز هرکدام با انجام ۴ استیضاح، رکورددار انجام استیضاح تاکنون بوده‌اند.

بهارستان مقابل روحانی: از رکورد بیشترین استضیاح تا هتریک عباس آخوندی

با این حال در میان روسای دولت‌های جمهوری اسلامی ایران هم حسن روحانی رکورددار است؛ او رئیس‌جمهوری است که در دوران ۸ ساله ریاست جمهوری اش، مجلس ۹ بار وزرایش را برای استیضاح به مجلس کشاند. رکورد او در دولت دومش هم جالب است که با کابینه‌اش با به جریان افتادن ۵ استیضاح از جانب مجلس مواجه شد؛ که دو جلسه از ۵ جلسه یادشده برای استیضاح علی ربیعی، وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد و در نهایت او در دومین استیضاحش از قطار کابینه پیاده شد.

در دولت دوازدهم، غیر از ربیعی، کار عباس آخوندی، وزیر وقت راه و شهرسازی، محمود حجتی وزیر وقت جهاد کشاورزی و مسعود کرباسیان وزیر وقت اقتصاد به استیضاح کشید که از این میان ربیعی در دومین استیضاح و کرباسیان در همان جلسه نخست نتوانستند از مجلس رای اعتماد بگیرند.

کابینه روحانی یک رکورد دیگر نیز دارد. عباس آخوندی، وزیر وقت راه و شهرسازی دولت‌های یازدهم و دوازدهم، سه بار استیضاح شد. نکته جالب آنکه آخوندی موفق شد در هر سه جلسه استیضاح از بهارستان رای اعتمادی دوباره بگیرد و البته سرنوشت او در کابینه روحانی استعفا بود.

در مجموع مجلس توانست از میان ۹ جلسه استیضاح که برای کنار زدن ۶ وزیر دولت روحانی ترتیب داده شده بود، ۳ وزیر را از فهرست وزیران خارج کند. این استیضاح ها در دولت روحانی با نام رضا فرجی دانا آغاز و با نام کرباسیان پایان یافت.

وزاری احمدی‌نژاد، منفورترین‌ها در بهارستان

از میان وزرای استیضاح‌شده، بیشترین رای منفی متعلق به عبدالرضا شیخ‌الاسلامی، وزیر وقت کار و امور اجتماعی دولت دهم با ۱۹۲ رای منفی است.

رتبه دوم نیز متعلق به وزرای دولت احمدی‌نژاد است؛ علی کردان، وزیر وقت کشور دولت نهم با ۱۸۸ رای منفی از سمتش عزل شد.

آخرین استیضاح وزرای دولت، مربوط به استیضاح سید رضا فاطمی‌امین، وزیر صمت دولت سیزدهم است. مجلس یازدهم در دهم اردیبهشت ماه با 162 رای منفی، فاطمی‌امین را از وزارت عزل کرد.