انتقاد از اداره تهران با «عوارض‌ساخت»

عکس‌ها: نگار متین‌نیا

مصباحی‌مقدم: ۵ میلیارددلار از صندوق توسعه ملی سهم شهرداری‌هاست، شهرداری تهران طرح بیاورد، ارز ببرد

تا مهرماه امسال از محل درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده ۱۶۵۰ میلیارد تومان به شهرداری تهران اختصاص یافته است بهشاد بهرامی

هاجر شادمانی

مدیران شهرداری‌تهران دیروز رییس‌شورای‌شهر و رییس صندوق توسعه ملی را به همایشی دعوت کردند تا در آن، راه‌های تامین مالی برای اداره پایتخت را شناسایی و در بهترین حالت، رای صندوق برای استفاده از منابع ارزی در پایتخت را تصاحب کنند، اما میهمانی شهرداری به انتقادهای بالادستی منجر شد، به طوری که مهدی چمران رییس شورای‌شهر از شهرداری به خاطر اتکای ۸۰ درصدی به درآمد حاصل از ساخت‌وساز گلایه کرد و گفت: شهرداری باید رگبار دریافت انواع عوارض از ساخت‌وساز را متوقف کند.

رییس شورای‌شهر تهران با اعلام اینکه هم‌اکنون در سطح شهر تعداد ساختمان‌های نیمه‌کاره به دلیل ترس سازنده‌ها از هزینه‌های صدور پایان‌کار افزایش پیدا کرده، به شهرداری تهران توصیه کرد: شهرداری باید برای اخذ عوارض ساخت‌وساز دوره بلندمدت زمانی قائل شود تا پرداخت آن برای مردم راحت شود.

در همایش تامین مالی شهرداری، غلامحسین مصباحی‌مقدم عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز با اعلام تازه‌ترین آمار درباره موجودی صندوق توسعه ملی به شهرداری تهران پیشنهاد داد طرح‌های توجیهی عمران شهری بیاورد تا معادل هزینه‌های آن، از صندوق توسعه ملی تسهیلات دریافت کند.مصباحی مقدم سهم شهرداری‌ها از صندوق توسعه را ۵ میلیارد دلار عنوان کرد.کسب درآمدهای پایدار شهری مهم‌ترین محور مورد چالش مدیران مالی و اداری شهری تهران در گردهمایی دیروز آنها بود.گرچه مدیران شهرداری تهران از افزایش سهم درآمدهای پایدار شهری طی سال‌های اخیر خبر می‌دهند اما رییس شورای شهر تهران با انتقاد از نحوه اخذ عوارض و فرهنگ‌سازی در میان مردم، خراب کردن و ساخت دوباره ساختمان‌ها با هزینه‌های بالا را بزرگ‌ترین ضربه به اقتصاد شهری عنوان کرد و گفت: اتکای ۸۰ درصدی منابع مالی شهرداری به ساخت وساز درست نیست.در این همایش معاون مالی و اداری شهرداری تهران از افزایش ۵۰ درصدی سهم درآمدهای پایدار از کل درآمدهای شهرداری تهران طی دو سال آینده خبر داد و گفت: براساس لایحه نظام درآمدهای پایدار شهری، سالانه ۵ درصد به درآمدهای پایدار شهری اضافه می‌شود در همین راستا در سال جاری بالغ بر ۳۲ درصد از درآمدهای شهرداری تهران به درآمدهای پایدار تعلق دارد و امیدواریم طی دوسال آینده این سهم به ۵۰ درصد افزایش پیدا کند.به گزارش «دنیای اقتصاد» حسین محمد پورزرندی معاون شهردار ادامه داد: جمعیت هفت کلانشهر کشور برابر ۱۶ استان است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۰، ۸۵ درصد مردم کشور شهرنشین شوند. وی با اشاره به اینکه دو موضوع تامین منابع مالی و حل مشکلات ترافیک و حمل و نقل و آلودگی مساله اساسی شهرداری محسوب می‌شود، اظهار کرد: انتشار اوراق مشارکت و تاسیس بانک شهر از جمله اقدامات مدیریت شهری در عرصه بازارهای مالی بود.پورزرندی معاون مالی و اداری شهرداری تهران با ارائه گزارش عملکرد شهرداری تهران طی ۶ سال گذشته به مباحث و چالش‌های مدیریت شهری اشاره کرد و گفت: یکی از دغدغه‌های امروز مدیریت شهری تامین مالی بافت فرسوده است به طوری که بتوان با ارائه تسهیلات و منابع مالی ارزان‌تر «قیمت تمام شده» پروژه‌ها را که به عنوان یکی از راهکارهای درست مدیریت شهری عنوان می‌شود تا حد ممکن کاهش داد.معاون شهردار تهران افزود: با توجه به این هدف به‌رغم مصوبه شورای شهر تصمیم گرفتیم در مقطع فعلی از نوسازی در بافت فرسوده عوارضی دریافت نکنیم چون درست است که با اجرای این برنامه درآمد شهرداری در کوتاه مدت کاهش می‌یابد اما در مجموعه شهرداری به این موضوع به عنوان یک فرصت برای افزایش درآمدهای آتی نگاه می‌شود.

پورزرندی به سهم استاندارد درآمدهای پایدار و ناپایدار شهرداری‌های دنیا اشاره و اظهار کرد: در تلاش هستیم تا ساز و کار و سبد درآمدی مدیریت شهری را تغییر دهیم، چون برخلاف استاندارد دنیا که سهم درآمدهای پایدار ۸۰ درصد کل درآمدهای مدیریت شهری است در شهرداری تهران سهم درآمدهای پایدار ۲۰ درصد و مابقی درآمدهای شهرداری یعنی نزدیک به ۸۰ درصد، به ساخت و ساز متکی است.

منبع درآمدی شهرداری درست نیست

مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران در همایش تامین مالی شهرداری با انتقاد به نحوه کسب درآمد گفت: منابع درآمدی شهرداری تهران درست نیست چون بخش اعظم درآمد‌های شهرداری به ساخت وساز وابسته است بنابراین با کاهش ساخت وساز شهری درآمدهای شهرداری هم کم می‌شود.

او در ادامه اظهار کرد: بهتر است به جای برگزاری همایش‌هایی که از نتایج آن چندان مطمئن نیستیم درست فکر کنیم و کار اجرایی بیشتری انجام دهیم تا بتوانیم به جای ساخت ساختمان‌های غیرمفید شهری درآمدهای پایدار داشته باشیم و به ساخت‌وساز توسط مردم وابسته نباشیم.

چمران با بیان اینکه حجم ساخت و ساز در تهران بسیار بالا است، عنوان کرد: زمانی که میهمانان خارجی در تهران گردش می‌کنند، از حجم بالای ساخت و ساز تعجب می‌کنند.

چمران در ادامه به مساله افزایش تعداد خانه‌های نیمه تمام در سطح شهرهای کشور به خصوص کلان شهر‌ها اشاره کرد و گفت: افرادی که به ساخت وساز می‌پردازند معمولا در مراحل پایانی ساخت‌وساز را نیمه تمام رها می‌کنند چون برای اخذ پایان کار شهرداری او را به رگبار پرداخت قبوض می‌بندد این در حالی است که اگر از یک سو مخارج ساختمان را کاهش دهیم و از سوی دیگر با تخفیف در عوارض نوسازی که در تمام بافت فرسوده به ۵۰۰ میلیارد تومان می‌رسد مردم را به نوسازی و مقاوم‌سازی ترغیب کنیم. می‌توانیم امیدوار باشیم که این ساختن و خراب کردن‌ها به اقتصاد شهر لطمه ای وارد نمی‌کند.

او در ادامه عنوان کرد: وقتی در بودجه شهری سهم بودجه عمرانی را افزایش می‌دهیم این یعنی ساختمان بیشتری در شهر می‌سازیم و پول‌های بیشتری را محبوس می‌کنیم این در حالی است که در اقتصاد سالم میزان مشخصی ساختمان‌سازی انجام می‌شود.

پیشنهاد شورا به شهرداری

چمران در ادامه برای کاهش ساخت‌وساز‌های نیمه تمام و ساخت ساختمان‌های استاندارد شهری به شهرداری پیشنهاد داد تا در طول یک دوره زمانی بلند مدت عوارض ساختمانی را از سازنده دریافت کند؛ چرا که در غیر این‌صورت به دلیل اینکه فرهنگ پرداخت عوارض را در مردم ایجاد نکردیم مردم گمان می‌کنند پول زور به شهرداری پرداخت می‌کنند.او اضافه کرد: تنها با ایجاد فرهنگ درست در مردم می‌توانیم به مردم بگوییم مخارج شهر را نسبت به نوع بهره‌برداری‌ای که از شهر دارند، پرداخت کنند.

چراغ سبز برداشت از صندوق توسعه

به گزارش «دنیای اقتصاد» مجلس سرانجام به منظور ایجاد درآمد پایدار برای شهرداری‌ها، چراغ سبز نشان داد. دیروز یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، اعلام کرد که این سازمان عمومی‌غیردولتی می‌تواند با ارائه طرحی حساب شده، مجوز برداشت ۵/۵ میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی را متناسب با حجم نیازها دریافت کند.به گفته غلامحسین مصباحی مقدم، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در حال حاضر منابع صندوق توسعه ملی به ۵/۲۷ میلیارد دلار رسیده است که تاکنون ۵/۱۳ میلیارد دلار از این منابع به بانک‌های عامل و سایر بخش‌های نیازمند به تامین ارزی تزریق شده است.به گزارش «دنیای اقتصاد»، مصباحی مقدم همچنین افزود: از منابع یاد شده، نزدیک به ۵/۵ میلیارد دلار از سوی بخش‌های عمومی ‌غیردولتی به خصوص شهرداری قابل بهره‌برداری است.وی با بیان اینکه قانون برنامه پنجم توسعه و سایر قوانینی که مجلس در راستای تامین مالی شهرداری مصوب کرده است قوانین خوبی است، تاکید کرد: در صورتی که شخص یا نهادی راهکارهای بهتری درنظر داشته باشد مجلس آمادگی دریافت و تصویب آن را دارد.

درآمد میلیاردی از ارزش افزوده

همچنین رییس سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به نقش شهرداری‌ها به عنوان بنگاه‌های غیردولتی که نقش خدمات رسانی مستقیم به مردم را بر عهده دارند بر چگونگی تامین منابع مالی پایدار برای شهرداری‌ها به عنوان چالش مهم این سازمان یاد کرد.

علی عسگری افزود: در حال حاضر منابعی که شهرداری‌ها با اتکا بر آنها نسبت به تامین منابع مالی خود اقدام می‌کنند شامل درآمدهای ناشی از عوارض عمومی، عوارض اختصاصی، بهای خدمات و درآمدهای ناشی از موسسات وابسته، درآمد حاصل از وجوه و اموال، کمک‌های دولتی، اوراق مشارکت، ‌فاینانس و... است.

وی با اشاره به نقش اساسی دو عامل عوارض عمومی‌و اختصاصی به عنوان مهم‌ترین منابع درآمدی شهرداری‌ها بر قابلیت‌های اساسی قانون مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارهای افزایش درآمد پایدار در شهرداری‌ها تاکید کرد.عسگری افزود: با توجه به ویژگی‌های خاص این قانون، مالیات بر ارزش افزوده را می‌توان یکی از نقدپذیرترین منابع درآمدی برای شهرداری محسوب کرد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر قانون مالیات بر ارزش افزوده در ۱۶۰ کشور دنیا اجرا می‌شود گفت: با توجه به اینکه شهرداری بر عواید مالیات بر ارزش افزوده با دولت سهیم است و از سوی دیگر بخشی از خدمات ارائه شده از سوی این نهاد مشمول این مالیات می‌شود، اجرای صحیح این قانون در راستای تامین درآمدهای پایدار برای شهرداری،‌ به همکاری موثر این نهاد غیر دولتی بستگی دارد.

رییس سازمان امور مالیاتی کشور خاطرنشان کرد:‌ تاکنون حدود ۷ هزار میلیارد تومان درآمد ناشی از عوارض که از طریق مالیات بر ارزش افزوده به دست آمده است به شهرداری‌ها و دهداری‌های کشور پرداخت شده است که از این میزان با توجه به گستردگی حیطه فعالیت شهرداری تهران رقمی‌معادل ۱۶۵۰ میلیارد تومان تا مهرماه سال جاری به این سازمان اختصاص یافته است.

توصیه برای استفاده از بازار سرمایه

در این زمینه همچنین، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران با تاکید بر ضرورت استفاده از راهکارهای بلند مدت تامین مالی به شهرداری تهران، توصیه کرد با استفاده از بازار سرمایه، به جای اتکا بر بازار پول، در پی ایجاد درآمدهای پایدار و بلندمدت باشد.

حسن قالیباف اصل ضمن تشریح ویژگی‌های هریک از این دو راهکار موجود گفت:‌ در حال حاضر در دنیا، ۸۰ درصد منابع مالی با تاکید بر بازار سرمایه و از طریق فروش اوراق مشارکت، اوراق بدهی، اوراق مالکیت و سهام تامین می‌شود.وی تاکید کرد: بازار سرمایه این توان را دارد که با در اختیار قرار دادن منابع مالی مورد نیاز، زمینه را برای تبدیل سهامی‌خاص به عام فراهم کند.قالیباف اصل با بیان اینکه تامین مالی در بازار سرمایه با حداقل محدودیت‌ها مواجه است خطاب به مسوولان و مدیران شهری گفت: استفاده از بازار سرمایه عزم و اراده مدیران شهری را می‌طلبد.وی افزود: مدیران شهری با عبور از محدودیت‌ها، استفاده از فرصت‌های موجود و تطبیق عملکرد خود با مطالعات بازار سرمایه، می‌توانند به موفقیت‌های چشمگیری به خصوص در زمینه فروش اوراق مشارکت و سودآوری ناشی از آن، دست یابند.