معاون برنامه‌ریزی شهرداری‌تهران تاثیر رونق‌مسکن را به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد
درآمد پایتخت از ساخت‌وساز
وصول ۲۵۰۰ میلیارد تومان از بودجه شهرداری در ۴ ماه اول امسال
تکمیل پروژه‌های شهری «نیمه‌کاره» در دستور کار قرار می‌گیرد
عکس: نگار متین‌نیا
وصول ۲۵۰۰ میلیارد تومان از بودجه شهرداری در ۴ ماه اول امسال
تکمیل پروژه‌های شهری «نیمه‌کاره» در دستور کار قرار می‌گیرد بهشاد بهرامی: کلانشهر تهران به خاطر گسترش بازار ساختمان‌سازی به وضعیت انبساط درآمدی دچار شده طوری که شرایط جدید در مقایسه با دو سال اخیر که رکود ساختمانی «صندوق‌پولی» شهرداری تهران را به مرز تخلیه رسانده بود، اکنون فرصت‌های تازه برای توسعه شهری پایتخت ایجاد کرده است.
پیش‌بینی‌های سال گذشته مدیریت شهری تهران از نحوه فعالیت‌های ساختمانی در پایتخت طی سال۹۰ منجر به تهیه بودجه انقباضی برای اداره پایتخت شد، اما آنچه در ۴ ماه اول امسال در بخش ساخت‌وساز با احداث ۵۰ هزار واحدمسکونی اتفاق افتاده باعث وصول درآمدی فراتر از ارقام مصوب در بودجه شهرداری شده است، طوری که برای استفاده از فرصت به وجود آمده، مقرر شده پروژه‌های عمرانی نیمه‌کاره در تهران از طریق اضافه‌‌درآمدها وارد مرحله تکمیلی شوند.
در بودجه ۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی شهرداری‌تهران حدود ۳ هزار و۷۰۰ میلیارد تومان درآمد از محل انواع عوارض ساخت‌وساز در نظر گرفته شده که طی ۴ ماه اول امسال ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از کل بودجه محقق شده و در واقع معادل ۱۲۰ درصد از بودجه ۴ماهه وصول شده است. سهم عمده‌ای از آنچه طی بهار و ماه اول تابستان تحت عنوان درآمد به تهران رسیده ناشی از عوارض ساخت‌وساز بوده است طوری که حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان از این محل، عایدی حاصل شده است.
به این ترتیب با توجه به اینکه سرعت درآمدزایی ساخت‌وساز در تابستان و پاییز در مقایسه با بهار به اوج می‌رسد، میزان ارقام وصولی حاصل از عوارض ساخت نیز در ماه‌های آتی در مقایسه با سه ماه اول امسال بیشتر خواهد شد.
معاون برنامه‌ریزی شهرداری تهران در این باره با اشاره به اینکه شهرداری در حال حاضر به لحاظ درآمدی پیشرو است، به «دنیای‌اقتصاد» گفت: برای استفاده از این فرصت می‌توانیم برنامه‌های جدید تعریف کنیم یا اینکه ارقام جدیدی به برخی اعتبارات موجود در بودجه اضافه کنیم به عنوان مثال، برای پروژه‌های نیمه‌کاره‌ای که به علت محدودیت رقم پایین‌تری در نظر گرفته بودیم، حالا جبران کنیم.
متن گفت‌وگو با سید مناف هاشمی معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهری شهرداری تهران را در زیر بخوانید:
عملکرد بودجه شهرداری تهران در بخش نقدی و غیر نقدی در چهار ماهه گذشته از سال جاری چگونه بوده است؟ آیا روند وصول درآمدها در این مدت طبق پیش‌بینی‌های بودجه‌بندی بوده یا اینکه اتفاقی جز آنچه در بودجه پیش‌بینی شده بود، افتاده است؟
آخرین اطلاعی که من از تحقق درآمدهای بخش نقدی دارم به این صورت است که تا هفته گذشته ۵/۸۷ درصد از درآمدهای نقدی شهرداری متناسب با زمان خودش یعنی متناسب با زمانی که باید در این چهار ماه و اندی وصول می‌کردیم، محقق شده است هم چنین بیش از ۱۶۰ درصد از درآمدهای غیر نقدی قابل تخصیص نیز در این مدت محقق شده است.
رقم تحقق یافته شهرداری در بخش غیر نقدی ۶۰ درصد بیش از میزان انتظار بوده است؟
بله، بیش از انتظار بود. علاوه بر این به شکل تلفیقی درآمدهای نقدی و غیرنقدی شهرداری تهران بالای ۱۲۰ درصد طبق زمان خودش تحقق پیدا کرده است.
از لحاظ عددی رقم درآمدی شهرداری تهران در این دو بخش به چه مبلغی رسیده است؟
کل بودجه شهرداری در سال جاری ۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است که از این رقم ۴ هزار و ۷۵۸ میلیارد تومان مربوط به بخش نقدی و ۲ هزار و۷۱۶ میلیارد تومان آن به بخش غیر نقدی تعلق دارد. از کل رقم ۴ هزار و ۷۵۸ میلیارد تومان بخش نقدی حدود ۵/۸۷ درصد و در بخش غیر نقدی بالای ۱۶۰ درصد تاکنون محقق شده است. چون وزن بخش غیرنقدی کمتر از بخش نقدی است زمانی که درآمد به شکل تلفیقی محاسبه می‌شود تحقق درآمدی ما متناسب با زمان، بیش از ۱۲۰ درصد بوده است. یعنی حدود ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان از کل بودجه تاکنون محقق شده است.
در این میان، کدهای عمده‌ای که شهرداری تهران به دنبال آن بود تاکنون تحقق پیدا کرده است، اطلاعی که من دارم نشان می‌دهد حدود ۳۵۰ میلیارد تومان از این ارقام نقد، وجوه مربوط به مالیات بر ارزش افزوده است که یکی از بهترین کدهای درآمدهای پایدار شهرداری تهران محسوب می‌شود و باقی آن نیز به سایر کدهای درآمدهای بر می‌گردد که قسمتی از آن قطعا مربوط به صدور پروانه، درآمدهای تراکم مجاز و مصوباتی است که شورای عالی شهرسازی به کمیسیون ماده پنج صادر می‌کند.
هم در بخش صدور پروانه و هم مالیات بر ارزش افزوده سرجمع وضعیت درآمدی نسبت به زمانش مطلوب است و این امیدواری را داریم که بعضی از اعتبارات و منابعی را که در بودجه پیش‌بینی نکرده بودیم ،با توجه به درآمدهای این بخش بتوانیم در متمم پیش‌بینی کنیم و به موقع بودجه را عملیاتی کنیم.
با توجه به درآمدهای مصوب شهرداری تهران در سال ۹۰ اگر درآمدهای پیش‌بینی شده را برای عوارض پروانه‌های ساختمانی در سه بخش زیر بنا، پذیره و عوارض ساختمان‌های غیر‌مجاز بررسی کنیم به عدد هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان می‌رسیم که نسبت به سال ۸۹ تفاوتی نکرده است. این در حالی است که سال‌جاری نسبت به سال گذشته با رونق و افزایش ساخت وساز مواجه هستیم. چرا افزایش درآمدهای این بخش در بودجه پیش‌بینی نشده است؟
ببینید در این بخش دو موضوع مهم وجود دارد. اول آنکه لایحه بودجه یک پیش‌بینی است، بنابراین با قطعیت نمی‌توان گفت آنچه در بودجه پیش‌بینی می‌شود حتما اتفاق می‌افتد .دومین موضوع این است که تمام سعی ما بر این است که وابستگی درآمدهای شهرداری به درآمدهای ناپایداری مثل ساختمان و تراکم کم شود.
به همین دلیل ما سعی می‌کنیم عدد این بخش افزایش نیابد و بر همین اساس ما در بودجه شهرداری برای سال جدید عدد سال قبل را مبنا قرار دادیم، اما این امکان را داریم که اگر در میانه‌های سال در این بخش افزایش درآمد داشتیم، متمم دهیم و اعتبارات جدیدی را برای سال جدید پیش‌بینی کنیم.
البته ما تاکنون برنامه‌هایی را که مصوبه شورای شهر بوده است طبق برنامه پیش برده‌ایم و چون از لحاظ درآمدی مقداری جلو هستیم، می‌توانیم برنامه‌های جدید یا حداقل رقم‌های جدید روی برخی از اعتبارات اضافه کنیم. مثلا برای پروژه‌های نیمه کارهای که ارقام بیشتری می‌خواستند اما در آن به علت محدودیت رقم پایین‌تری را برای آن در نظر گرفتیم، می‌توانیم جبران کنیم.
مثل چه پروژه‌هایی؟
۱۲ پروژه بزرگراه‌های تهران. بزرگراه امام‌علی، صدر، زین‌الدین، پروژه‌های یادگار امام یا هر پروژه دیگری که اعتبارات زیادی از لحاظ تملک نیاز دارند. ما در فصل بودجه ارقامی‌را برای آن تامین کردیم که کسری‌های آن را الان می‌توانیم با توجه به درآمد حاصل شده جبران کنیم.
ردیف دیگری که در بودجه شهرداری پیش‌بینی شده است عوارض مازاد بر تراکم است که ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. این در حالی است که رقم پیش‌بینی شده برای این بخش در سال گذشته ۳ هزار و۱۰۰ میلیارد تومان بود. علت کاهش درآمد این بخش چه بوده است؟ آیا حجم مازاد تراکم کم شده یا اینکه نرخ عوارض مازاد بر تراکم در هر ساختمان را کاهش داده‌اید؟
قبل از اینکه علت این مورد را توضیح دهم به یک نکته با اهمیت اشاره می‌کنم. ببینید تراکمی که شهرداری تهران در مورد آن صحبت می‌کند مطابق اصول و ضوابط شهرداری و مجاز است. چون یا براساس طرح جامع و تفصیلی تعریف شده یا طبق مصوبه شورای عالی شهرسازی برای موارد خاص است.
اما در مورد علت کاهش عوارض مازاد بر تراکم باید بگویم نظر شورای عالی شهرسازی شهر تهران در زمان تصویب بودجه این بود که کدهایی را که به مسائل توسعه شهری، ضوابط شهرسازی، طرح تفصیلی و جامع بر می‌گردد زیاد دست بالا نگیریم به همین خاطر پیش‌بینی درآمد این بخش در سال جاری نسبت به سال قبل کمتر بود، ولی تحقق وضعیت درآمدی در پنج ماهه اخیر بهتر از پیش‌بینی بوده است.
جدا از درآمدهای پیش‌بینی شده و تحقق یافته شهرداری در بخش بودجه بنا بود دولت سهمی‌را از بابت درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها و مابه‌التفاوت قیمت بنزین سالانه به شهرداری پرداخت کند. تاکنون چقدر از این درآمدها وصول شده است؟
مطابق با ماده ۸ قانون هدفمندی یارانه‌ها با آزادسازی قیمت‌ها و گران شدن انرژی، شهرداری‌ها برای جبران گران شدن خدمات مشمول کمک و مساعدت دولت می‌شوند، اما تاکنون شهرداری‌ها از کمک دولت بهره‌ای نبرده‌اند. براساس ماده هشت هدفمندی یارانه‌ها دولت مکلف است ۳۰ درصد خالص از وجوه حاصل از اجرای این قانون را برای پرداخت کمک‌های بلاعوض یا یارانه سود تسهیلات یا وجوه اداره شده برای این امور هزینه کند از جمله بهینه‌سازی مصرف انرژی. در بند «ج» آن نیز آمده است: جبران بخشی از زیان شرکت‌ها باید بشود که در این قسمت صراحتا نام شهرداری‌ها قید شده است.
در بخش بنزین نیز در ابتدا براساس بنزین ۱۰۰ تومانی شهرداری ۱۰ درصد عوارض می‌گرفت. قیمت بنزین که به دو رقم ۴۰۰ و ۷۰۰ تومان رسید طبیعتا ما هم درصد عوارض را باید براساس قیمت جدید دریافت می‌کردیم، اما از اول دولت موافق با این موضوع نبود که البته با تصویب در بودجه کل کشور ما پیگیر وصول این مبالغ هستیم.
بنابراین در این بخش هم درآمدهای شما وصول نشده است.
نشده اما پیگیر هستیم که بگیریم؛ چون قانون شده و قطعا وصولی خواهیم داشت. ولی در طول چهار ماهه اول سال از این دو محل متاسفانه وصولی نداشته‌ایم. البته با امضای شهردار تهران مکاتباتی با وزارتخانه‌های مختلف و حتی مجلس و دولت داشتیم.
پیش‌بینی می‌کردید چه رقمی‌از این دو محل وصول کنید؟
به هر حال ارقامی‌را داریم. مثلا در بخش مابه‌التفاوت قیمت بنزین و سوخت قرار بود حدود هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان به شهرداری‌ها بدهند که از این مبلغ سهم شهرداری تهران حدود ۳۰۰ میلیارد تومان بود.
اواخر سال گذشته شهردار تهران اعلام کرد که از تعریف پروژه‌های جدید در سال ۹۰ خودداری می‌شود. علاوه بر این سیاست دیگری هم در مورد بودجه شهرداری دیده شده است که به نوعی در سال ۹۰ به شکل انقباضی بسته شده است. آیا هنوز هم اجرای این دو سیاست در حال اجرا است یا به نوعی سیاست‌ها با گذشت ۴ ماه و نیم از سال تغییر کرده است؟
ما در بودجه سال ۹۰ خیلی پروژه جدیدی را نداریم و آن چیزی که در مصوبه شورا آمده عملیاتی می‌شود و به هیچ عنوان هم اصراری بر تعریف پروژه‌های جدید نداریم به جز شرایط خاص. چون اولویت و ضرورت برخی از پروژه‌ها طوری است که یا شورا یا شهرداری تشخیص می‌دهند که این کار باید حتما انجام بگیرد. در ادامه کار اولویت ما اتمام پروژه‌های بزرگراهی و نیمه تمام است.
چرا بودجه سال ۹۰ با سیاست انقباضی بسته شد؟
ما چنین خواسته‌ای نداشتیم اما شورای شهر تهران پیش‌بینی می‌کرد که شاید وضعیت درآمدی شهرداری در سال جاری چندان خوب نباشد؛ به همین دلیل نظرش این بود که خیلی تعهد ایجاد نکنیم و چندین کد بود که نگران محقق شدن آنها بودند مثل کمک‌های دولت و مطالباتی که ما از دولت داریم. و این نگرانی باعث شد که اگر بودجه انبساطی بسته شود آن درآمدها محقق نمی‌شود و طبیعتا بودجه دچار مشکل شود. به همین خاطر بودجه یک مقدار انقباضی بسته شد؛ ولی الان که وضعیت ما در پایان پنج ماه مشخص شده است می‌توانیم این وضعیت را به کل سال تعمیم دهیم.
چندی پیش از سوی مسوولان دولتی اعلام شد که تهران شهر گرانی است و در این شهر برای هر نفر به طور سرانه حدودا یک میلیون تومان هزینه می‌شود. آیا این مقدار هزینه برای هر نفر گران است؟
یک میلیون تومان نیست. حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان است؛ چون اجرای بودجه و تحقق بودجه با آنچه مصوب شده با هم فرق دارد. آن چیزی که ما مصوب کردیم اگر تا پایان سال ۱۰۰ درصد آن اتفاق بیفتد می‌شود تحقق بودجه. پیش‌بینی هر سال این بوده است که بودجه تا حدود ۹۰ درصد محقق می‌شود. اگر ۹۰ درصد کل بودجه یعنی ۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان را در نظر بگیرید سرانه هر نفر حدود ۶۵۰ هزار تومان می‌شود؛ یعنی کمتر از یک میلیون تومان است که یک عدد معقول و طبیعی است.
یعنی شما معتقد هستید چون تهران یک کلانشهر است این میزان هزینه حتی کم هم است؟
بله من اعتقاد دارم حداقل سرانه برای هر نفر در تهران باید بالای یک میلیون تومان باشد؛ ولی الان نیست. البته اگر دولت کمک‌های خودش را به ما بدهد با درآمدهای پایداری که ما داریم قطعا می‌توانیم به آن هدف برسیم.
دولت چه سهمی‌را باید بدهد که الان نمی‌دهد؟
به هر حال دولت در بحث هدفمندی یارانه‌ها، حمل‌ونقل، سوخت، واگن‌های مترو ، بافت‌های فرسوده باید سهمی را به شهرداری بدهد که در قانون بودجه کل کشور نیز آمده است.
تعهد دولت در بافت‌های فرسوده چقدر است؟
ببینید در این بخش تخفیفاتی که ما به بخش‌خصوصی می‌دهیم باید دولت آن را جایگزین کند؛ اما تاکنون مبلغی از دولت دریافت نشده است.
برنامه شهرداری برای ماه‌های باقیمانده سال چیست؟
ما در حوزه معاونت برنامه‌ریزی و توسعه شهری چندین کار مهم را در حال پیگیری هستیم. یکی اینکه در راستای طرح جامع درآمدهای پایدار به کمک حوزه مالی و اداری آمدیم و در جهت تحقق درآمدهای شهرداری و تحقق آن و وصول طلب شهرداری از دولت و مجلس به این حوزه کمک می‌کنیم.
از کارهای دیگر شهرداری در سال جاری بحث برنامه عملیاتی شهرداری و بودجه‌ریزی عملیاتی و نظارت بر عملکرد سایر واحدهای شهرداری تهران است. که براساس این سه طرح می‌توانیم گزارش عملکرد و کارنامه عملیاتی شهرداری در حوزه‌های مختلف را بررسی کنیم. البته در این مرحله شاخص‌های کارنامه عملکردی مدیران و واحدهای عملیاتی شهرداری تهران جمع بندی شده و به صورت گزارش آماده شده است.
برنامه عملیاتی و بودجه‌ریزی عملیاتی کاملا به هم وابسته است. به همین خاطر ما تیمی‌را با هماهنگی دانشگاه صنعتی شریف به خدمت گرفتیم و در حال تهیه برنامه عملیاتی شهرداری تهران هستیم تا هر ساله بتوانیم بودجه سال بعد را از آن استخراج کنیم.
ارسال نظر