«غفلت فنی» مردم را نگران کرد

راه تشخیص پیامک زلزله

دنیای‌اقتصاد : عده زیادی از کاربران تلفن‌‌‌های همراه اندرویدی که مشترک اپراتور «همراه اول» هستند، صبح دیروز پیامی با موضوع «اخطار زلزله» روی گوشی خود مشاهده کردند که حاوی این متن بود: «آرام باشید و پناهگاهی در این اطراف پیدا کنید.» به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، هشدار زلزله که دیروز برخی کاربران تلفن همراه دریافت کردند، نه یک پیامک، بلکه یک پیام «پاپ آپ» بود که سبب شد بسیاری از شهروندان آن را باور کنند و ساعتی را با نگرانی در خارج از خانه و محیط‌‌‌های بسته سپری کنند؛ چراکه پیام پاپ آپ به صورت یک پنجره مستقل به صورت ناگهانی روی صفحه تلفن همراه آنها آشکار شده بود و از نگاه کاربران این طور به نظر می‌‌‌رسید که احتمالا یک منبع معتبر با دسترسی به شبکه‌‌‌های مخابراتی آن را ارسال کرده است. واکنش مقاماتی از پلیس فتا و سازمان مدیریت بحران کشور در دقایق نخست، رد اعتبار پیام مذکور بود. تصور اولیه اغلب مسوولان این بود که احتمالا هک رخ داده است. با این حال ساعتی بعد مشخص شد گمانه‌‌‌زنی مردم درباره اعتبار و رسمیت منبع ارسال پیام بیراه نبوده، اما اصل پیام «ناصحیح» و ناشی از «خطای تیم تحقیقاتی» یکی از اپراتورهای تلفن همراه یعنی «همراه اول» بوده است.

حامد حکاکان، مدیرکل ارتباطات شرکت همراه اول ضمن عذرخواهی از مشترکانی که این پیام را دریافت کردند، توضیح داد: هیچ هکی در شبکه صورت نگرفته، بلکه آنچه رخ داد ناشی از خطای تیم تحقیقاتی بوده است. وی تاکید کرد: این تیم تحقیقاتی روی قابلیت هشدار بلایای طبیعی از جمله سیل و زلزله در تلفن‌‌‌های همراه مشغول کار بودند و بنا بود پیام تست را صرفا برای اعضای این تیم ارسال کنند که به اشتباه برای تعدادی از دیگر کاربران تلفن‌‌‌های همراه واجد این قابلیت که مشترک همراه اول بوده‌‌‌اند نیز ارسال شده است.

سید مجید میراحمدی، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور نیز پس از مشخص شدن ابعاد ماجرا از آن به عنوان یک «غفلت فنی» تعبیر کرد.  این رخداد بی‌‌‌سابقه اگرچه شهروندان زیادی را نگران کرد، اما می‌تواند زمینه‌‌‌ساز افزایش آگاهی آنها نسبت به اعتبار پیام‌‌‌هایی از این دست باشد. در ایران هنوز سیستم هشدار سریع زلزله برای اطلاع عموم مردم به طور کامل مستقر نشده است. در تهران نیز دو حسگر سامانه هشدار سریع زلزله و دستگاه ثقل‌‌‌سنج نصب شده این قابلیت را دارد که این رخداد را ۱۵ تا ۱۷ ثانیه قبل از وقوع پیش‌بینی کند. اما حلقه‌‌‌های فنی و سیاستی این سامانه هنوز تکمیل نشده و ارتباط موثر و یکپارچه‌‌‌ای میان سازمان‌های متولی امر وجود ندارد؛ بنابراین فعلا از آنها هشداری برای عموم مردم ارسال نمی‌شود.

شهروندان باید مطلع باشند به جز منابع رسمی که متولی رصد تغییرات حسگرها و شتاب‌‌‌نگارها هستند شامل سازمان مدیریت بحران (زیرمجموعه وزارت کشور)، سازمان نقشه‌‌‌برداری کشور (که مسوولیت ثبت لحظه‌‌‌ای شتاب زمین را با استفاده از حسگری که حوالی میدان آزادی نصب شده است، بر عهده دارد) یا سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، پیام دریافتی از هیچ منبع دیگری نمی‌تواند معتبر تلقی شود. بررسی‌‌‌های صورت گرفته پس از وقوع زلزله اردیبهشت ۹۹ پایتخت نیز نشان داد ظرفیت «آگاهی ثانیه‌‌‌ای» از در پیش‌‌‌ بودن زلزله در شهر تهران وجود دارد؛ اما چون این ظرفیت بین دستگاه‌های مختلف دولتی به شکل ایده‌‌‌آل توزیع نشده و تجمیع میان آنها شکل نگرفته، این ظرفیت در تهران و سایر شهرهای کشور در برابر زلزله بزرگ احتمالی به لحاظ کارکردی فعلا غیر‌قابل استفاده به‌‌‌طور کامل است.