طرح جامع جدید، تهران را دوباره احیا می‌کند
گروه مسکن- مهتاب رحمتعلی: طرح جامع کنونی شهر تهران اجرایی‌تر از تمام طرح‌های گذشته است و مشارکت حرفه‌ای بی‌همتایی در تهیه آن صورت گرفته است. کمال اطهاری، کارشناس اقتصاد شهری و مسکن در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن اشاره به مطلب فوق گفت: در تهیه طرح جامع تهران یک اجماع کارشناسی قابل توجه وجود داشته به طوری که این طرح را حدود ۳۰مشاور شهرساز تهیه کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه در فرآیند تهیه این طرح نظارت مسوولان و مردم نیز دخالت داده شده، افزود: تهیه این طرح از نظرات مشاوران خارجی هم بی‌بهره نبوده است.
وی تصریح کرد: این طرح نیز همانند طرح‌های دیگر در طول زمان، کاستی‌های خود را نشان خواهد داد اما آنچه مسلم است اینکه سیستم برنامه‌ریز را هم باید با این طرح دگرگون کرد تا در دستور کار قرار گیرد. همانند دیگر طرح‌های جامع جهان که باید هم برنامه‌ریزی فرآیندی شود و هم اجتماعی. این پژوهشگر اقتصاد شهری منظور از فرآیندی شدن طرح را این‌گونه دانست که باید نظامی ایجاد شود تا به‌طور مداوم آن را بازبینی کرده و با واقعیت‌ها منطبق کند البته براساس قواعد نه روابط.
وی از سویی مشارکت مردم را در این راستا امری ضروری دانست و تصریح کرد: طرحی که بخواهد از بالا اجرا شود به جایی نمی‌رسد. برنامه‌ریزی باید دموکراتیک باشد.
اطهاری اظهار کرد: ضمانت‌های قانونی کافی نیست چرا که برنامه‌ریزی از بالا ممکن نیست.
به گفته وی مردم می‌خواهند که در فرآیند حکومت و برنامه‌ها مشارکت داشته باشند و بدون این مشارکت، مردم حاضر به پرداخت مالیات، عوارض، همکاری‌های گروهی و... نیستند.
وی فرآیند دموکراتیک را هم امری عملی و هم اخلاقی می‌داند و باید در دستور کار قرار گیرد.
این کارشناس اقتصاد شهری در ادامه با اشاره به اینکه طرح جامع حقوق شهروندی را منعکس می‌کند، گفت: شهر تهران دوباره باید احیا شود، چرا که ظرفیت تهران به حد نهایی خود رسیده و ساختوسازهای موجود نزدیک به یک‌میلیون نفر بیشتر از سطح حداقل خدمات و فضای سبزی است که مردم لازم دارند.
به گفته وی، متعاقب ساختوسازهای فعلی رشد اقتصادی شهر تهران نیز متوقف خواهد شد و این به منزله نابودی حقوق شهروندی است.
وی تصریح کرد: این امر نه تنها به تهران، بلکه ضربه‌ای به کل توسعه پایدار ایران وارد خواهد کرد.
اطهاری با اشاره به انزوایی که در پی جنگ تحمیلی و تحریم‌ها به اقتصاد ایران تحمیل شد، گفت: این مشکلات بیشترین اثر مخرب را در تهران بر جای گذاشت.
وی ادامه داد: این اثر مخرب با یک دیدگاه تهران‌ستیزی که در اکثریت مسوولان و کارشناسان وجود داشت و دارد شدت بیشتری پیدا کرد.
به گفته وی، دیدگاه تهران‌ستیزی مخالف هرگونه توسعه شهر تهران بود و به طور معمول به جای توسعه این شهر و حل مسائل آن انتقال پایتخت را در دستور کار قرار داد. از‌این‌رو، رشد اقتصادی شهر تهران از بعد انقلاب تا چند سال اخیر همواره کمتر از باقی کشور بود.
وی تصریح کرد: این موضوع غیر از سوداگری‌های ارز، پولشویی، زمین و ساختمان بود.
این کارشناس اقتصاد شهری اضافه کرد: فضای شهر تهران به تدریج قابلیت خود را برای پذیرش فعالیت‌های مولد و نوین از دست داد و به این ترتیب اهداف رشد اقتصادی کل کشور هم محقق نشد.
وی با اشاره به اینکه آمار‌ها حاکی است که ایران از لحاظ نسبت صادرات به تولید صنعتی مقام ۱۲۲ را در جهان دارد، گفت: این امر ناشی از آن است که اکثر صنایع ایران که بخش مهم آن در تهران مستقر است، قابلیت رقابت با دیگر کشور‌های جهان را ندارد.
وی ادامه داد: این عقب‌ماندگی از آنجا ناشی می‌شود که در اقتصاد امروز جهان صنایع با تکنولوژی پیشرفته بیشترین کشش و رشد کار‌های صادراتی را دارد و این نوع صنایع در کلانشهرهای کشور‌های جهان مستقر است.
اطهاری افزود: همانطور که این کلانشهرها محل اتصال اقتصاد ملی به جهانی در عصر جهانی شدن اقتصاد هستند از این‌رو باید فضای آنها برای توسعه آنچه که اقتصاد دانش این اتصال جهانی است، آماده شود.
به گفته وی، این آمادگی بدان معنا است که باید فضای کار ارزان برای این همه نخبگان و متخصصانی که در المپیادهای جهانی برنده می‌شوند ولی امکان فعالیت اقتصادی درخور دانش خود را ندارند ایجاد کنیم.
وی گفت: شهرهای بزرگی مثل تهران با مشکل مواجه هستند و به این دلیل اقتصاد ملی از مایه‌های توسعه خالی می‌شود.
وی با اشاره به سرمایه‌گذاری شرکت‌های ایرانی در بعد جهانی به کشوری شبیه دبی گفت: میزان اجاره و هزینه‌هایی که واردات کالا از جایی مثل دبی دربردارد برای شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان ایرانی برابر بودجه عمرانی شهرداری تهران است.
وی تصریح کرد: تاکنون آنچه در مورد فضای شهر تهران صورت گرفته مانع توسعه شهر تهران و حتی ایران بوده و نه‌تنها فرار سرمایه‌ها را از بخش‌های مولد به بخش‌های غیرمولد و سوداگرانه سوق داده بلکه فضای شهر تهران را برای پذیرش فعالیت‌های نوین تباه کرده است.
به گفته وی طرح جدید جامع شهر تهران تلاش می‌کند که بر این مشکلات فائق آید و کمابیش در توافق کارشناسی برای رفع مسائل و کاستی‌های به وجود آمده در گذشته می‌کوشد.
این پژوهشگر اقتصاد شهری و مسکن با تاکید بر اینکه ایجاد فضا باعث ایجاد خدمات ارزان می‌شود، گفت: دولت باید فضای ارزان برای کار مولد ایجاد کند.
وی اضافه کرد: طرح جامع تنها برای ساخت‌وساز مسکن نیست بلکه هم تردد و هم فعالیت اقتصادی را مطرح می‌کند. در این راستا شهرداری هم دیگر همه درآمد خود را از ساخت مسکن تامین نمی‌کند.
به گفته اطهاری در جامعه کارشناسی ایران به تهران ستم شده و نه‌تنها فضای شهری آن برای توسعه پایدار تجهیز نشده بلکه مزایای گذشته را نیز از دست داده است.
بنابراین تهران باید دوباره احیا شود تا هم توان مالی هم توان تکنولوژیک و هم توان اجتماعی و فرهنگی این را داشته باشد که بتواند تصمیمی دوباره بگیرد که آیا جمعیت در آن زیاد شود یا نه.
ارسال نظر