گسل مشاء و فعالیت لرزهای آن
آنچه هم اکنون در زمینی به ابعاد ۷ کیلومتر طول(شرقی –غربی) و ۵/ ۱ کیلومتر عرض در مساحت حدود ۱۰ کیلومتر مربع (هزار هکتار زمین) که از آن محدوده بهنام دره مشاء، دشت مشاء یا مشاء نام برده میشود شاهدیم و هرچند براساس آمار مرکز آمار ایران(سال ۱۳۹۵فقط برای روستای مشاء)، تعداد جمعیت روستای مشاء، ۷۴۱ نفر و تعداد کل واحدهای مسکونی آن ۲۳۵ واحد اعلام شده است از ساخت بیش از ۳هزار واحد ویلایی در گستره محدود هزار هکتاری حکایت دارد. این امر خود معرف ریسک لرزهای بالای منطقه است. در راستای این گسل ۲۲۰ کیلومتری، تعداد جمعیت ساکن و حداکثر تا فاصله ۱۰ کیلومتری از آن ۳۵۵ هزار نفر و تعداد کل واحدهای مسکونی فاقد اسکلت ۶/ ۲۴ هزار واحد است و بهعبارتی تعداد جمعیت ساکن در واحدهای فاقد اسکلت اطراف گسل مشاء ۵/ ۷۸ هزار نفر برآورد میشود که بیان از اهمیت موضوع دارد و در طول سالها و دهههای گذشته همواره بر ضرورت کاهش ریسک در این منطقه تاکید شده است. اما این نکته که در رسانهها با مضمون «گسل مشاء فعال شده است»، نیاز به روشنگری بیشتری دارد. در مدت ۱۵ سال اخیر، حدود ۲۴۰ زلزله با بزرگای ۵/ ۲ و بالاتر در راستای گسل مشاء و اطراف آن رخ داده است. اغلب این زلزلهها در شرق تهران متمرکز میشوند، بررسیها نشان میدهد که تعداد و نرخ فعالیت لرزهای امسال نسبت به سالیان پیش افزایش پیدا نکرده است و حتی در طول دو دهه گذشته سالهایی بوده است که تعداد رخداد زلزلهها بهمراتب فزونتر از امسال (بر اساس ماههای سال) بوده است. بهعقیده نگارنده، گسل مشاء گسلی فعال است و این فعالیت برای روزها و هفتههای اخیر نیست، در طول چند دهه رخداد زلزلههای متعددی را در امتداد آن شاهد بودهایم و در این روزها و ایام اخیر، تغییرات شگرفی که بتوان بهعنوان بیهنجاری در رفتار این گسل در طول سالیان اخیر اطلاق کرد، قابل اثبات نیست. زلزله ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ نیز در ادامه فعالیت لرزهای دیرپای این گسل تفسیر و توجیه میشود.