گروه مسکن: سومین همایش ساماندهی سیاسی فضا و اداره بهینه شهر تهران روز گذشته با حضور سردار یحیی صفوی مشاور عالی فرماندهی کل قوا، محمدباقر قالیباف شهردار تهران و حسین ‌هاشمی استاندار تهران برگزار شد. در این همایش در حالی که استاندار تهران به شفاف نبودن نقش دولت در مدیریت و اداره یکپارچه شهر تهران اشاره کرد و برای توضیح بیشتر این موضوع عنوان کرد که برای حل مشکلات تهران از شخصیت حقیقی خود به دلیل مشخص نبودن اهمیت جایگاه دولت در مدیریت شهر، استفاده می‌کند؛ دو نقش غیرمثبت و خاکستری دولت در ترافیک شهری پایتخت از دو زاویه مورد بررسی قرار گرفت.

به گزارش «دنیای اقتصاد» مطابق با بررسی‌های انجام شده در هیات علمی این همایش اولین نقش غیر مثبت دولت در شهر تهران مربوط به ترددهای زائد در شهر است. از یک سو حضور دولت در شهر تهران حجم ترددهای زائد و ترافیک خودروهای شخصی را افزایش داده است؛ به‌طوری‌که از مجموع ۲۵ میلیون تردد روزانه در شهر حداقل ۳ میلیون تردد مربوط به رفت و آمد کارکنان دولتی به اداره هایشان است. از سوی دیگر به دلیل استفاده نکردن از ظرفیت دولت الکترونیک حجم زیادی از سفرهای درون شهری زائد ادامه دارد. به‌عنوان مثال در حال حاضر از مجموع ۳ هزار کیلومتر فیبر نوری موجود در شهر کمتر از ۳ درصد مورد استفاده قرار می‌گیرد و همین امر سبب شده تا حجم تردد به ۹ شعبه مرکزی شهر تهران معادل کل مراجعات شهروندان به سیستم بانکی در شهری همچون فرانکفورت باشد.

دومین نقش غیرمثبت دولت نیز که در این همایش مورد بررسی قرار گرفت مربوط به سهم اندک دولت در تامین منابع اداره پایتخت است. مطابق با بررسی‌های انجام شده در هیات علمی این همایش طی سال‌های ۸۷ تا ۹۳ مبلغ کمک‌های دولتی به مدیریت شهری پایتخت کمتر از یک هزارم بودجه اداره شهر تهران بوده است. به گفته محمدحسین پاپلی یزدی دبیر علمی این همایش اگرچه شهر تهران دارای مشکلات زیادی است اما مشکل دارترین شهر کشور نیست به ویژه آنکه شهر تهران در سال‌های گذشته بدون بودجه دولتی و درآمدهای نفتی اداره و به شهری مردم محور بدل شده است.

اگرچه مطابق با گفته دبیران همایش روز گذشته، مدیریت شهری طی سال‌های گذشته، تهران را بدون کمک‌های دولتی اداره کرده است و درآمدهای نفتی در تامین هزینه‌های مدیریت شهر نقشی نداشته است اما کارشناسان شهری معتقدند: درست است که مدیریت شهری از کمک‌های دولتی و درآمدهای نفتی در اداره شهر استفاده نکرده است اما همواره طی چند دهه گذشته حداقل ۵۰ درصد از منابع اداره شهر را از محل عوارض ساختمانی که عمدتا به شکل تغییر کاربری و جریمه ریالی تخلفات ساختمانی بوده، تامین کرده است که تکرار این روند طی چندین دهه سبب شده آسیب‌های جدی به منابع شهری وارد شود. در این همایش بر امکان تغییر نقش غیرمثبت دولت در مدیریت شهری نیز تاکید و مطرح شد که در قالب مدیریت یکپارچه شهری، نقش خاکستری دولت می‌تواند به نقشی مثبت تبدیل شود.

سردار رحیم یحیی صفوی دبیر همایش با بیان اینکه حل بخشی از مشکلات تهران متوجه دولت و حکومت است، گفت: هنر شهرداری و دولتمردان این است که از ظرفیت بالای استادان دانشگاهی برای حل معضلات تهران استفاده کنند. او ادامه داد: از این رو برای یافتن راه حل مشکلات شهر تهران تلاش می‌کنیم در قالب این همایش به سه سوال اصلی پاسخ دهیم: سوال نخست اینکه چگونه می‌توانیم شهر بهتری داشته باشیم تا مردم با امنیت، شادی و راحتی زندگی کنند؟ سوال دوم اینکه ساماندهی تهران با ساماندهی فضا در سطح ملی چه ارتباطی دارد؟ سوال آخر اینکه در فرآیند ۱۰ سال آینده و در قالب برنامه‌های ششم و هفتم توسعه وضعیت تهران از لحاظ ترافیکی، جمعیتی و محیط زیستی به چه سمت و سویی حرکت خواهد کرد؟ صفوی اظهار کرد: در جمع بندی این همایش تلاش می‌کنیم ۱۰ سیاست برای ساماندهی فضا به مقامات مسوول پیشنهاد دهیم.


انتقال پایتخت منتفی است

محمدحسین پاپلی یزدی دبیر علمی این همایش نیز با بیان اینکه تهران مشکلات زیادی دارد اما مشکل دارترین شهر کشور نیست اظهار کرد: بخش زیادی از گرفتاری‌های تهران مربوط به بوروکراسی دولت است. به‌عنوان مثال در حال حاضر روزانه 25 میلیون تردد در شهرا نجام می‌شود که از این میزان 3 میلیون و 200 هزار تردد مربوط به رفت و آمد کارکنان ادارات است. او ادامه داد: همچنین در حال حاضر کمتر از 3درصد از ظرفیت 3 هزار کیلومتری فیبر نوری در شهر تهران استفاده می‌شود این در حالی است که مجموع مراجعات مردم به 9 شعبه مرکزی شهر تهران معادل کل مراجعات به سیستم بانکی شهری همچون فرانکفورت است. دبیر علمی همایش تاکید کرد: به‌عنوان مثال طی سال‌های 87 تا 93 کمک‌های دولتی کمتر از یک هزارم بودجه اداره شهر تهران بوده است و شهرداری تهران توانسته بدون پول نفت، شهر را اداره کند این در حالی است که حل مشکلات تهران جز با همکاری همه قوه‌ها ممکن نیست. سیروس احمدی دبیر اجرایی همایش نیز با اشاره به تکلیف دولت بر مبنای مصوبه سال 92 مجلس تصریح کرد: در سال 92 مجلس طرحی را به تصویب رساند که برمبنای آن دولت مکلف شد تا نسبت به انتقال یا عدم انتقال پایتخت به‌عنوان مرکز ثقل حکومت مطالعه کند. او افزود: با تصویب این طرح، در اواخر سال 92 سلسله نشست‌هایی برای امکان سنجی این موضوع برگزار شد که براساس آن مشخص شد بحث انتقال پایتخت به‌طور کلی منتفی است؛ چراکه در زمان حاضر امکان اجرای آن وجود ندارد و باید برای ساماندهی پایتخت قدم برداشت. به گفته‌ وی حل مشکلات پایتخت نیاز به عزم ملی دارد.


تایید نقش بلندمرتبه‌سازی در آلودگی هوا

حسین هاشمی استاندار تهران نیز با حضور در این همایش به سه بحران اصلی پایتخت شامل آب، هوا و ساخت وسازهای ناموزون شهر اشاره کرد و افزود: ساخت و سازهای تهران بسیار ناموزون است و طی این رابطه نظم در فضای شهری ما حاکم نیست و تهران از این لحاظ بسیار آسیب‌پذیر است. او ادامه داد: ساخت و سازهای نامنظم و ناموزون اجازه حرکت بادها را نمی‌دهد تا هوای تهران سالم‌تر باشد و چه اقدامی برای حل این مشکل می‌توان کرد و نسل بعدی با این معضل باید چه کار کنند. او به هوای پایتخت نیز اشاره کرد و گفت: آلودگی هوای تهران یک نگرانی جدی است. بنده هنگامی که از تهران خارج می‌شوم احساس می‌کنم کمتر سردرد دارم و باید اقدامات در راستای کاهش آلودگی هوا از جمله خروج خودروهای فرسوده و موتورسیکلت‌هایی که ۶ برابر خودروها آلودگی مصرف می‌کنند در اولویت قرار بگیرند.

او تاکید کرد: بنده از شخصیت حقیقی خود برای حل مشکلات تهران استفاده می‌کنم و این مورد اشکال مدیریت تهران است.مدیریت باید یکپارچه باشد به شرطی که جایگاه و حاکمیت دولت، مشخص شود. به گزارش «دنیای اقتصاد» طی ماه‌های اخیر ساخت وسازهای بلندمرتبه شهر که بدون توجه به ضوابط ساخت وسازهای استاندارد بلندمرتبه‌سازی در دنیا در مسیر ورود باد به شهر ساخته شده‌اند، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل اصلی پایداری آلودگی هوا در پایتخت از سوی مسوولان دولتی معرفی شدند این در حالی است که مدیران شهری معتقدند این نوع از ساخت‌وساز‌ها هیچ گونه نقشی در آلودگی هوا ندارند.


روایت قالیباف از مسوول مستقیم آلودگی هوا

شهردار تهران در یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به نظرسنجی این برنامه مبنی بر اینکه کدام یک از چهار موضوع آلودگی هوا، ترافیک، حمل و نقل عمومی و سلامت اداری باید در دستور کار شهردار پایتخت قرار گیرد، ضمن انتخاب آلودگی هوا تاکید کرد: آلودگی هوا چالشی است که هر برنامه‌ای برای حل آن تدبیر شود حل معضل ترافیک، توسعه حمل و نقل عمومی و سلامت اداری از محورهای آن خواهد بود. محمدباقر قالیباف اظهار کرد: مسوولیت مستقیم آلودگی هوا برعهده دولت و سازمان حفاظت محیط زیست است، اما می‌دانیم که یک سازمان به تنهایی نمی‌تواند این چالش را حل کند و سایر ادارات و وزارتخانه‌ها باید نقش خود را ایفا کنند؛ البته تقسیم کار نیز بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است، شهرداری‌ها نیز حتما می‌توانند در این مسیر نقش ایفا کنند.