سیدمحمد اعظمی‌نژاد

رئیس کمیته آموزش و پژوهش- انجمن مدیریت ایران

منبع: mindtools

تصور کنید در مصاحبه اولیه جذب در یک شرکت بزرگ و پیشتاز موفق شده‌اید. اکنون از شما خواسته شده است در مرکز ارزیابی مدیریت آن شرکت حاضر شوید؛ جایی که در آن مهارت‌های مدیریتی شما نظیر ارتباطات، حل مساله، کارتیمی و دیگر موارد مورد سنجش قرار می‌گیرد.

قبلا هرگز به یک مرکز ارزیابی مدیریت دعوت نشده‌اید و به همین خاطر حضور در این محل را یک تهدید جدی برای خود تلقی می‌کنید. بنابراین چگونه خواهید توانست خود را برای شرایط ارزیابی آماده کنید و دانش، تجربه و مهارت‌های خود را به بهترین شکل ممکن به معرض نمایش بگذارید؟

در این نوشتار با اشاره‌ای مختصر به مراکز ارزیابی مدیریت و چگونگی کارکرد آنها، راهکارهایی برای موفقیت در آزمون‌های این مراکز ارائه خواهد شد.

هدف از مراکز ارزیابی مدیریت چیست؟ شاید جالب باشد بدانید مراکز ارزیابی در طول جنگ جهانی دوم، هنگامی که نیاز مبرم به شناسایی افرادی برای مدیریت احساس می‌شد، ایجاد شدند. پس از آن شرکت‌ها شروع به استفاده از این رویکرد در فرآیند جذب و استخدام کردند. به تدریج این روش از محبوبیت زیادی برخوردار شد و در حال حاضر در سطح جهانی مورد استفاده قرار گرفته می‌‌‌شود.

واژه «مرکز ارزیابی» اغلب می‌تواند گمراه‌کننده باشد، چرا که در واقع «مرکز» ارزیابی مجموعه‌ای از آزمون‌ها، فعالیت‌ها و تمرینات شبیه‌سازی است که سازمان برای انتخاب افراد مناسب در مشاغل مدیریتی مورد نظر خود استفاده می‌کند. معمولا چند ارزیاب خبره، عملکرد فرد ارزیابی‌شونده را در طول زمان ارزیابی به‌طور کامل تحت نظارت خود قرار می‌دهند و ممکن است فرآیند ارزیابی بسته به تعداد روش‌های اجرایی ارزیابی از چند ساعت تا چند روز به طول انجامد. برخی شرکت‌ها از مراکز ارزیابی برای مشاهده و بررسی واکنش‌های کاندیداهای مدیریت در شرایط شبیه‌سازی شده در نقشی که قرار است برعهده بگیرند، استفاده می‌کنند. برای مثال، اگر فردی به عنوان مدیر پاسخگویی به مشتری کاندیدا شده باشد، از طریق شبیه‌سازی و ایجاد شرایطی مشابه با مواجهه با یک مشتری ناراضی و واکنش‌هایی که از خود نشان می‌دهد، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

چرا سازمان‌ها از مراکز ارزیابی استفاده می‌کنند؟

مراکز ارزیابی هم برای افراد تحت ارزیابی و هم برای سازمان بسیار مفید هستند. این رویکرد به سازمان اجازه می‌دهد واکنش‌های رفتاری افراد را در محیطی شبیه‌سازی شده مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصله از وظایف، فعالیت‌ها و سناریوهای مساله‌ای که برای فرد ارزیابی‌شونده در مرکز ارزیابی تعریف می‌‌‌شود، به ارزیابان توانایی شناخت عمیق‌تری برای انطباق فرد با نقش مناسب در سازمان را می‌دهد. این فرآیند برای فرد ارزیابی‌شونده نیز ارزش‌آفرین است. تجربه فرآیند مرکز ارزیابی به فرد احساس خوبی از دانش و مهارت مورد نیاز در نقشی که قرار است در سازمان به‌عهده بگیرد منتقل می‌کند. علاوه‌بر این با پیش‌نمایشی واقع‌بینانه از نقش آینده در سازمان، به فرد اجازه می‌دهد تا درک اولیه‌ای از میزان لذت از کار و فرهنگ سازمانی داشته باشد.

آمادگی برای ارزیابی

خبر خوب این است که در بسیاری از مواقع شایستگی‌های مورد نیاز برای احراز پست‌های مدیریتی در سازمان مشخص است و این نشان می‌دهد که شما می‌توانید خود را برای ارزیابی به خوبی آماده کنید. برای آمادگی بیشتر در مرکز ارزیابی مدیریت می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1- نقاط قوت و قابل بهبود خود را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید. به دقت بررسی کنید سازمان در جست‌وجوی پست مدیریتی مورد نظری که شما کاندیدای آن هستید، به دنبال چه فردی و با چه ویژگی‌هایی است و پس از آن با ابزارهایی نظیر SWOT فردی (که قبلا در همین ستون معرفی شده است)، نقاط قوت و قابل بهبود خود را شناسایی کنید و چنانچه در برخی ویژگی‌های مورد‌نظر سازمان نیاز به تقویت دارید، نسبت به بهبود آن قبل از فرآیند ارزیابی اقدام کنید.

2- یک بازیگر تیمی(team player) باشید. تمرینات تیمی یکی از فعالیت‌های رایج برای ارزیابی افراد مراکز ارزیابی است و ارزیابان نحوه ایفای نقش شما را به عنوان فعالیت‌های تیمی نسبت به سایر رقبا با دقت مورد بررسی قرار می‌دهند. بنابراین سعی کنید در کار تیمی تعریف شده در مرکز ارزیابی به‌عنوان یک بازیگر شاخص تیم ظاهر شوید. اعتماد به نفس، مشارکت و حمایت‌گری شاخص‌های مهمی برای این موضوع هستند.

3- مهارت‌های مصاحبه خود را تقویت کنید. در بیشتر مراکز ارزیابی یکی از روش‌های اصلی، انجام مصاحبه برای ارزیابی افراد است. بنابراین نیاز است شما مهارت‌های حضور در مصاحبه را به خوبی بیاموزید. سعی کنید به خوبی در سازمان گردآوری اطلاعات کنید. ممکن است در رابطه با نقش مورد نظر از شما سوالاتی پرسیده شود، پس به خوبی آماده باشید و مهم‌تر از همه تصویری که از خود به نمایش می‌گذارید بسیار حائز اهمیت است، با لباس مناسب وارد شوید و خود را فردی کاملا آماده برای مصاحبه نشان دهید.

4- مهارت درک مطلب خود را بهبود دهید. در طول فرآیند مرکز ارزیابی، شما با دستورالعمل‌های متعدد با اشکال مختلفی (به صورت کتبی و شفاهی) مواجه خواهید شد که نیاز است بتوانید به خوبی آنها را درک و براساس آن اقدام کنید. بنابراین نیاز است بتوانید مهارت درک مطلب و شنیدن موثر خود را تقویت کنید تا اطلاعات حیاتی و مهمی را که براساس آن باید تصمیم‌گیری و اقدام کنید، از دست ندهید.

به یاد داشته باشید مراکز ارزیابی مدیریت یکی از موفق‌ترین رویکردهای موجود در دنیا است که شناسایی مدیران مناسب، شناسایی کارکنان مستعد برای مدیریت و تعیین نیازهای آموزشی برای مدیران از نتایج مهم آن برای سازمان به شمار می‌آیند و به افراد شایسته نیز فرصتی برای شناخته شدن و ایفای نقش‌های اساسی در سازمان می‌دهند. بنابراین حضور در این فرآیند را با آمادگی کامل برای احراز پستی که شایستگی آن را دارید به فال نیک بگیرید.

www.hrjournalist.com