اقداماتی اثربخش برای غلبه بر استرس

سیدمحمد اعظمی‌نژاد رئیس کمیته آموزش و پژوهش-انجمن مدیریت ایران منبع: hbr آیا احساس استرس دارید؟ البته که این‌طور است! اگر خوب دقت کنید مشاهده می‌کنید با تعداد زیادی ضرب‌الاجل کاری، انبوهی از کارها -که البته همه آنها در اولویت هستند!- و دغدغه اینکه کارهای خود را با کیفیت مناسب انجام دهید، مواجه هستید. این طبیعت زندگی مدرن است. این غیرممکن است که شغلی را پیدا کنید که افراد در طول روز در آن با استرس‌های مکرر دست به گریبان نباشند. تفاوت افرادی در اینجا تنها نحوه مواجهه آنها با استرس است و اینکه چگونه بر آن غلبه می‌کنند.

گزارشی که مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۴ ارائه داده است، نشان می‌دهد رتبه ایران از نظر سطح استرس افراد از میان ۱۲۲ کشور، رتبه ۱۱۷است. بدون شک، بالا بودن سطح استرس تاثیر مستقیم در میزان بهره‌وری افراد در سازمان‌ها دارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد افراد پراسترس در زمینه‌های زیر در سازمان دچار چالش‌های جدی هستند:

• مدیریت زمان

• ارتباطات میان فردی

• تمرکز بر کارها

• سلامتی جسمی و روانی

در این نوشتار، مجموعه اقدامات اثربخشی که می‌تواند برای غلبه بر استرس به شما کمک کند، ارائه می‌شود.

۱. با خود مهربان باشید. مهربان بودن با خود، در حقیقت آسان گرفتن است. اگر گاهی اشتباهی می‌کنید و در کار خود نارسایی‌هایی دارید، خود را به‌طور مداوم سرزنش نکنید. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که بیش از دیگران با خود مهربان هستند، شادتر، خوش‌بین‌تر و با کمترین میزان استرس و افسردگی زندگی می‌کنند، البته این خیلی تعجب آور نیست اما شاید باور این موضوع دشوار باشد که این‌گونه افراد در اغلب اوقات موفق‌تر عمل می‌کنند.

بسیاری از ما این‌گونه فکر می‌کنیم که برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب کاری، باید به خود سختی فراوان بدهیم، اما مطمئن باشید کسانی که چنین باوری دارند ۱۰۰ درصد اشتباه می‌کنند.

۲. تصویر بزرگ (big picture) خود را به خاطر داشته باشید. معمولا در اغلب مواقع برای انجام هرکاری که قصد انجام آن را دارید، راه حل‌های دیگری هم هست. وقتی شما «تصویر بزرگ» خود را به ذهن بسپارید، انرژی لازم برای گذر از استرس‌های ناشی از مسائل کوچک روزمره را در خود خواهید داشت.

۳. روی کارهای روزمره خود تکیه کنید. اگر از شما سوال شود که بیشترین دلایل بروز استرس در شما چیست؛ احتمالا مواردی چون ضرب‌الاجل‌های کاری، بالا بودن حجم کاری یا رئیس بداخلاق خود را نام می‌برید. شما احتمالا در لیست عوامل استرس زای خود«تصمیم گرفتن برای انجام کارها» را از قلم خواهید انداخت. این در حالی است که یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد استرس «تصمیم‌گیری» است. هربار که می‌خواهید فرد جدیدی استخدام کنید، زمانی مناسب برای مذاکره با رئیس خود هماهنگ کنید یا حتی لباسی برای خرید انتخاب کنید، شما در معرض استرس هستید!

بنابراین یکی از اقدامات موثر برای کاهش استرس، کم کردن تعداد تصمیم گیری‌های روزانه و تکیه بر کارهای روزمره است. باراک اوباما اخیرا در مصاحبه‌ای گفته بود:«اگر دقت کنید من اغلب مواقع پیراهن آبی یا خاکستری می‌پوشم، چرا که تصمیم گیری در این مورد علاوه‌بر ایجاد استرس، از من انرژی می‌گیرد!»

۴. حداقل ۱۰ دقیقه از روز را به خود اختصاص دهید. اگر بدانید با اضافه کردن یک افزودنی به باک خودرو خود، می‌توانید ۱۰۰ کیلومتر بیشتر حرکت کنید، به احتمال زیاد از آن استفاده خواهید کرد، البته حتی اگر خودرو شما نیز با این روش بیشتر حرکت نکند، مطمئن باشید با در نظر گرفتن روزانه حداقل ۱۰ دقیقه برای خود، خواهید توانست بر استرس‌های روزانه غلبه کنید. در این زمان سعی کنید کاری را انجام دهید که برای شما لذت بخش، سرگرم‌کننده یا آرامش بخش است.

۵. لیست اقدام روزانه to do list داشته باشید. یکی از روش‌های مناسب برای کاهش سطح استرس، تهیه فهرست اقدامات روزانه است. حدود ۲۰۰ مطالعه مختلف درباره مواردی چون رژیم‌های غذایی، ورزش و مدیریت زمان نشان می‌دهد که استفاده از این روش به کسب نتیجه بسیار کمک می‌کند.

۶. به پیشرفت اقدامات خود توجه کنید. این بسیار مهم است که از تمام چیزهایی که بتواند احساسات، انگیزه و برداشت شما را نسبت به وضعیت پیشرفت اقدامات شما بهبود دهد، توجه کنید. برد‌های سریع و کوچک(quick & small wins) نقش مهمی برای ایجاد اطمینان خاطر در افرادی دارد که بطور مداوم در معرض استرس قرار دارند.

۷. بدانید چه موقع«خوش بینی» یا «بدبینی» برای شما کارآیی دارد. برای بسیاری از ما، ماندن در وضعیت خوش بینی بسیار دشوار است، اما باید به خاطر داشته باشیم، خوش بینی همیشه برای بهبود اوضاع به‌کار نمی‌آید. گاهی اوقات خوش‌بینی موجب می‌شود تا از درک واقعیت غافل شده و اوضاع را از وضعیت هشدار به بحرانی یا بدتر از آن برسانیم. بنابراین همیشه مراقب حالت«خوش بینی» و «بدبینی» خود باشید.

به خاطر داشته باشید استرس، به‌طور مستقیم کیفیت زندگی شخصی و زندگی کاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد، شاید به همین خاطر است که به درستی یکی از مهارت‌های ده گانه معرفی شده توسط سازمان بهداشت جهانی، مهارت مقابله با استرس است، بنابراین برای تقویت این مهارت هرچه زودتر اقدام کنید.