نویسنده: Steve Schaefer مترجم: مریم رضایی منبع: Forbes پس از رکوردزنی شرکت علی بابا در عرضه اولیه سهام این شرکت در بورس نیویورک، علی بابا اکنون بزرگ‌ترین شرکت تجاری اینترنتی در دنیا محسوب می‌شود. قیمت اولیه هر سهم علی بابا ۶۸ دلار بود که در نهایت به ۹۳/۸۹ دلار رسید. این شرکت در سال ۲۰۱۳ به تنهایی ۲۴۰ میلیارد دلار فروش داشته است. عرضه عمومی علی بابا، بیش از خود شرکت، فرصتی برای سرمایه‌گذاری بر «جک ما» بود که خود را به عنوان کاردان‌ترین و دینامیک‌ترین مدیرعامل در کل چین اثبات کرده است. به جز شرکت علی بابا، او برجسته‌ترین سرویس پرداخت آنلاین در چین به نام Alipay را تاسیس کرده و نیز Yu'e Bao، ارائه‌ کننده محصولات مدیریت ثروت را که پس‌اندازهای مصرف‌کنندگان را از بزرگ‌ترین بانک‌های چین بیرون می‌کشد، اداره می‌کند.

جک ما، اغلب با نوابغ کسب‌وکار همچون جف بزوس، استیو جابز و وارن بافت مقایسه می‌شود، اما اگر علی‌‌بابا می‌خواهد به عنوان شرکتی که در بورس نیویورک ثبت شده همچنان به موفقیت خود ادامه دهد، باید سرمایه‌گذاران را متقاعد کند همان اندازه که عملکرد خوبی برای خود دارد، به آنها هم نفع می‌رساند. این بزرگ‌ترین ریسک برای داستان علی بابا است.

عرضه عمومی اخیر، اولین سفر علی بابا در حوزه بورس نبوده است. در سال ۲۰۰۷ سایت alibaba.com که به شکل تجارت بنگاه-بنگاه (B۲B) فعالیت می‌کرد، در بورس هنگ کنگ با بیشترین قیمت بازار عرضه شد. پنج سال بعد، بعد از سلسله درآمدهای ناامیدکننده و یک رسوایی مالی که به اخراج دو تن از مدیران ارشد شرکت منجر شد، جک ما تصمیم گرفت دوباره شرکت را خصوصی کند.

حال که علی بابا در لیست شرکت‌های بورس آمریکا قرار گرفته، پایگاه‌های اینترنتی Taobao و Tmall را که به عنوان تجارت بنگاه-مصرف‌کننده (B۲C) به سرعت در حال رشدند دربرخواهد گرفت و دیگر بخش‌های امپراتوری علی بابا مانند Alipay و Yu'e Bao را نیز با خصوصی نگه داشتن آنها حفظ خواهد کرد. با توجه به اینکه اقدامات این شرکت‌ها بسیار به هم مرتبط است، احتمال بروز تناقض در منافع آنها بسیار زیاد است.

و با اینکه ساختار مدیریتی علی بابا به گونه‌ای است که کلیه تصمیم‌گیری‌ها در دست ۳۰ مدیر ارشد شرکت است، مسوولیت نهایی تصمیم‌گیری‌ها برعهده خود جک ما است.

در دهه گذشته، با بیش از ۱۰۰ شرکت چینی به عنوان حسابرس برای ارائه گزارش‌های مالی به سرمایه‌گذاران و نیز عضوی از هیات‌مدیره همکاری کرده‌ام. در این مدت، بسیاری از شرکت‌ها را دیده‌ام که رشد سریع و خیره‌کننده‌ای داشته‌اند، اما در نهایت سرمایه‌گذاران در بازارهای عمومی را ناامید کردند. بنابراین، اگر جک ما را از نزدیک ببینم، سه نکته وجود دارد که توصیه می‌کنم بر آنها متمرکز شود تا بتواند غول تجارت الکترونیک خود را در بورس و عرصه جهانی به موفقیت برساند.

1) استخدام افراد بزرگ

جوزف سای، معاون اجرایی علی بابا، شخصیت بسیار پیچیده‌ای دارد که بر فرآیند عرضه اولیه سهام در بورس نظارت می‌کرد، اما علاوه‌بر چنین افرادی، این شرکت به تیم‌های بزرگ در حسابداری، حسابرسی داخلی و مدیریت ریسک نیاز دارد تا از بروز اشتباهات فاحش در مسیر رشد جلوگیری کند.

شرکت‌های چینی اغلب تمایل ندارند در حوزه‌هایی که به‌طور مستقیم به درآمدزایی شرکت ارتباط ندارد، استعدادهایی با حقوق بالا را به‌کار بگیرند. این شرکت‌ها هنگام عرضه عمومی گروهی از بانکداران و مشاوران را به‌کار می‌گیرند تا قضیه را پوشش دهند. اما بعد از گذشت چند سال از چنین مسیری خارج می‌شوند.

علی بابا یک بار با کشف بی‌نظمی‌های مالی در یک شرکت تولید فیلم هنگ‌‌کنگی که در ماه ژوئن تحت تملک خود درآورده بود، طعم چنین اشتباهاتی را چشیده و نمی‌تواند دوباره مرتکب آن شود.

2) توضیح بیش از حد در مورد همه چیز

هر قدمی که علی بابا به عنوان یک شرکت چینی برمی‌دارد، می‌تواند سوءبرداشت شود. چین در مقایسه با غرب محیط کسب‌وکار متزلزل‌تر و پرابهام‌تری دارد. واسطه‌گران فروش سهام به هرگونه بی‌ثباتی چنگ می‌زنند تا این شرکت را سرنگون کنند. راه غلبه بر این مشکل آن است که توضیحات کاملا واضحی در مورد هر چیزی داده شود و داده‌های بسیار جزئی که هرگونه نگرانی احتمالی سرمایه‌گذاران را برطرف می‌کند، ارائه شود. یکی از این نگرانی‌ها به‌طور خاص این است که نشان داده شود در معاملات با بنگاه‌های خصوصی طرفین چه رابطه‌ای از قبل دارند و این معامله چگونه به سرمایه‌گذاران عمومی منفعت می‌رساند.

3) پرداختن به تمرکز استراتژیک

بدیهی است که علی‌بابا شرکتی به شدت بلندپرواز است و رویکرد ما فراتر از تجارت الکترونیک است و او می‌خواهد یک اکوسیستم اینترنتی کامل و قابل مقایسه با کار گوگل، فیس‌بوک و آمازون ایجاد کند.در همین راستا، در سال ۲۰۱۴ علی‌بابا بیش از ۴ میلیارد دلار صرف بالا بردن ارزش سهام در خدمات داروسازی، رسانه‌های چاپی، سوپرمارکت‌ها، فروشگاه و خدمات لجستیک به‌صورت آنلاین کرده است. پس از عرضه عمومی اخیر، آنها نقدینگی و سرمایه زیادی در دست دارند که بتوانند ده‌ها میلیارد دلار در معاملات هزینه کنند.

اما رویکرد جسورانه جک‌ما باعث می‌شود هر یک از این معاملات را به یک استراتژی کلی ارتباط دهد که برای سرمایه‌گذاران قابل توضیح باشد. به عنوان یک شرکت عمومی نباید با هر تیمی کار کنید.

جک‌ما در نامه‌ای همراه با اطلاعیه عرضه عمومی اخیر، خطاب به سرمایه‌گذاران گفته بود اولویت‌بندی او از این قرار است: «ابتدا مشتریان، دوم کارمندان و سوم سهام‌داران.» او همچنین تصریح کرده که شرکت سودهای کوتاه‌مدت را نادیده خواهد گرفت و بر ایجاد ارزش بلندمدت متمرکز خواهد شد.

این نوع فلسفه تا زمانی کاربرد دارد که متمرکز شدن بر دو عامل اول، عامل سوم را راضی نگه دارد. سابقه ما در ایجاد کسب‌وکارهای ارزشمند، یکی از تاثیرگذار ترین سوابق در دنیا محسوب می‌شود. اما اکنون که او یک کارنامه عمومی در دست دارد، ایجاد این اطمینان که سهامداران هم در ثروت‌آفرینی مشارکت دارند، امری ضروری است.