چرخ زندگی ابزار ایجاد تعادل در زندگی
سیدمحمد اعظمی‌نژاد* منبع: Mindtools اگر خوب به رفتار خود دقت کنید مشاهده می‌کنید که وقتی روزهای شلوغی در کار خود دارید یا تمام انرژی خود را صرف انجام یک پروژه خاص متمرکز می‌کنید، به راحتی درک می‌شود که در بسیاری از جنبه‌های مهم زندگی غافل مانده‌اید و برای جبران آن باید متحمل تنش‌های زیادیشوید.
اینجا است که نیاز به نگاه هلی‌کوپتری
(helicopter view) به زندگی برای ایجاد تعادل دارید. روزهای پایانی سال بهانه خوبی برای خودارزیابی وضعیت هر یک از ما در ایجاد تعادل در زندگی است.
ابزار«چرخ زندگی» کمک می‌کند تا ارزیابی مناسبی از هریک از حوزه‌های مهم تاثیرگذار بر تعادل زندگی خود انجام دهید و به این ترتیب می‌توانید درک کنید، کدام بخش نیاز به توجه و تمرکز بیشتر برای بهبود و رسیدن به تعادل دارد.
در شکل بالا نمونه‌ای از یک چرخ زندگی با ابعاد مختلف نمایش داده شده است(در این نوشتار چگونگی انتخاب ابعاد مناسب زندگی توضیح داده خواهد شد. برای استفاده از ابزار«چرخ زندگی» گام‌های زیر را بردارید:
۱) در مورد ابعاد مختلف زندگی توفان ذهنی انجام دهید.
با استفاده از تکنیک توفان ذهنی ۶ تا هشت بعد مهم از زندگی خود را شناسایی کنید. روش‌های مختلفی برای شناسایی این ابعاد وجود دارد:
• نقش‌هایی که در زندگی دارید: مانند پدر یا مادر، همسر، مدیر، همکار، عضو تیم، رهبر سازمانی یا یک دوست را موردنظر قرار دهید.
• ابعادی در زندگی که برای شما اهمیت دارد: مانند مثبت اندیشی، پیشرفت شغلی، آموزش، خانواده، دوستان، استقلال مالی، لذت بردن از زندگی یا ایفای مسوولیت‌های اجتماعی اولویت‌بندی کنید.
• ترکیبی از مواردی که در بالا ذکر شد: ممکن است اولویت‌های شما در زندگی آمیخته‌ای از چند موردی باشد که قبلا ذکر شد.
۲) هریک از ابعاد را روی چرخ یادداشت کنید.
ابعاد شناسایی شده را روی نمودار چرخ زندگی یادداشت کنید.
۳) هر بعد را به دقت مورد ارزیابی قرار دهید.
به هر یک از ابعاد شناسایی شده توجه کنید و بررسی کنید وضعیت فعلی شما در آن چگونه است؟ پس از خودارزیابی به هر یک از ابعاد امتیاز دهید و در بازه عددی از صفر (بسیار کم) تا ده (بسیار زیاد) به آن نمره دهید. هر یک از ابعاد زندگی را که از نظر امتیازی مناسب دیدید، علامت‌گذاری کنید.
۴) وضعیت تعادل چرخ زندگی را با توجه به امتیازات بررسی کنید.
با توجه به امتیازات خودارزیابی، بررسی کنید در کدام قسمت چرخ زندگی دارای عدم تعادل بیشتری هستید.
۵) در مورد سطح ایده‌آل هریک از ابعاد فکر کنید.
اکنون به سطح ایده‌آل هریک از ابعاد به خوبی فکر کنید. به یک زندگی متعادل برای هریک از ابعاد شناسایی شده نمره پایین‌تر از پنج تعلق نمی‌گیرد. اگر به خوبی دقت کنید باید برای برخی از ابعاد توجه و تمرکز بیشتری نسبت به بقیه داشته باشید تا به سطح تعادل بالاتری در زندگی برسید. نمرات سطح ایده‌آل خود برای هریک از ابعاد را در کنار وضع فعلی رسم کنید تا میزان فاصله خود تا آن را درک کنید.
۶) اقدام کنید.
اکنون شما نموداری تصویری از وضعیت تعادل زندگی فعلی خود در اختیار دارید. بررسی کنید که دلایل فاصله شما تا وضعیت ایده‌آل برای هر بعد دقیقا چیست؟ این ابعاد دقیقا همان نقاطی هستند که نیاز به توجه و تمرکز دوچندان دارد. سعی کنید با نوشتن اقداماتی که باید انجام دهید درکنار نمرات هر بعد برای خود تعهدی برای انجام آن ایجاد
کنید. فراموش نکنید ابزار«چرخ زندگی» کمک فراوانی به برنامه‌ریزی زندگی در کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌کند و ایام تعطیلات نوروز فرصتی طلایی برای شناسایی وضعیت تعادل در زندگی و برنامه‌ریزی برای رسیدن به نقاط ایده‌آل در هریک از ابعاد است.
* عضو هیات‌رئیسه کمیته تخصصی توسعه - انجمن مدیریت منابع انسانی ایران
(hrjournalist.blogfa.com)