برای افزایش رضایت در کجا سرمایه‌گذاری کنیم؟
مترجم: رویا مرسلی توصیه‌های وارن بافت سرمایه‌گذار مجرب و دانا درباره پول، سال‌ها است که مورد توجه قرار گرفته و به آن عمل می‌شود. اما در عین حال که بسیاری از افراد به خوبی می‌دانند چگونه باید از توصیه متخصصان برای کسب درآمد بهره ببرند، تصور می‌کنند بر این امر نیز به خوبی واقفند که پول را باید در کجا خرج کنند که بیشترین خوشبختی را برای آنها به ارمغان آورد.
به همین خاطر، این افراد از تمایلات خود بهره می‌برند و پول خود را صرف خرید کالاهایی می‌کنند که فکر می‌کنند آنها را خوشحال می‌کند، از تلویزیون گرفته تا اتومبیل و خانه و غیره.
اما نتایج یک دهه تحقیق که توسط من و همکارانم انجام شد، نشان می‌دهد مشکلی که در این روش وجود دارد این است که تمایلات ما درباره چگونگی تبدیل پول به خوشبختی در بهترین حالت گمراه‌کننده و در بدترین حالت دردناک است. این تلویزیون‌ها، اتومبیل‌ها و خانه‌ها تقریبا هیچ تاثیری بر خوشبختی شما ندارند. خوشبختانه ما اکنون می‌دانیم چه شیوه‌ای در خرج کردن پول باعث افزایش احساس خوشبختی می‌شود و این شیوه هم برای مصرف کنندگان و هم برای شرکت‌ها بسیار ارزشمند است.
آقای بافت اخیرا مطلبی را تحت عنوان «تعهد بشردوستانه من» منتشر کرده است که در آن به جای ارائه توصیه‌های مالی برای بخشش، پیشنهاد می‌دهد برای افزایش «سلامت احساسی» خود بخشش داشته باشیم. بافت زمانی که ۹۹ درصد از ثروت خود را به خیریه بخشید گفت «هرگز خوشبخت‌تر از این نبوده است».
اما آیا لازم است همه ما نیز همانند بافت میلیاردها دلار ثروت را ببخشیم تا به چنین احساس شعفی دست یابیم؟ خوشبختانه، درمورد ما مردم عادی حتی ساده‌ترین روش‌های بخشش نیز می‌تواند حس خوشحالی و خوشبختی را در ما بر انگیزد. ما در مجموعه‌ای از تحقیقات دریافتیم اینکه از افراد بخواهیم پول خود را برای دیگران خرج کنند (مثلا به خیریه بدهند یا برای دوستان و خانواده هدیه تهیه کنند) آنها را به مراتب خوشحال‌تر از زمانی کرده است که همان پول را برای خودشان خرج کرده‌اند.
همچنین تحقیقات ما نشان می‌دهد حتی در کشورهای بسیار فقیر مثل هند یا اوگاندا (کشورهایی که مردم آنها گاهی درتامین نیازهای اولیه خود نیز با مشکل روبه‌رو هستند) افرادی که بیشتر به دیگران می‌بخشند خوشحال‌تر از افرادی هستند که دارایی شان را فقط صرف خودشان می‌کنند. به علاوه، حتی خرج کردن فقط چند دلار برای دیگران می‌تواند رشد چشمگیری در احساس خوشحالی ما داشته باشد. در یک تحقیق ما دریافته‌ایم که وقتی از افراد خواستیم مبلغ کمی مثل ۵ دلار را برای دیگران خرج کنند، در پایان روز آنها از افرادی که همین ۵ دلار را برای خودشان خرج کرده بودند خوشحال‌تر و راضی‌تر بودند.
به همین خاطر، مدیران باهوش از قدرت نهفته در سرمایه‌گذاری برای دیگران درجهت افزایش رضایتمندی کارکنان بهره می‌برند. به عنوان مثال، گوگل یک برنامه «پاداش» اجباری برای کارمندان خود در نظر می‌گیرد. به این معنا که شرکت بودجه‌ای را تعیین می‌کند که در قالب آن هر کارمند می‌تواند کارمند دیگری را برای دریافت ۱۵۰ دلار پاداش معرفی کند. البته با توجه به متوسط حقوق در شرکت گوگل، یک پاداش ۱۵۰ دلاری پاداش کوچکی است. اما طبیعت این پاداش (اینکه یک کارمند به جای برداشتن پاداش برای خود آن را به دیگری بدهد) می‌تواند از لحاظ احساسی بسیار تاثیرگذار باشد.
سرمایه‌گذاری روی دیگران می‌تواند بر مشتریان نیز بسیار تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال، مدیران یک پارک که در آن عکس یادگاری مشتریان به قیمت ۹۵/۱۲ دلار به آنها فروخته می‌شد، نمی‌توانستند آنها را راضی به خرید عکس‌های خود کنند و تنها یک درصد از افراد اقدام به خرید عکس خود می‌کردند. اما آنها یک تصمیم هوشمندانه گرفتند. آنها به مشتری‌ها گفتند برای هر عکس هر چقدر بخواهند می‌توانند پرداخت کنند حتی صفر دلار اما در عین حال به آنها گفته شد نیمی از پولی که آنها پرداخت می‌کنند به خیریه داده خواهد شد.
در این حالت، مشتریان نه تنها یک عکس یادگاری از خود به خانه می‌بردند بلکه به دیگران نیز کمک می‌کردند. بعد از آن، تقریبا ۵/۴ درصد از مشتریان عکس می‌خریدند و متوسط پرداخت آنها بیش از ۵ دلار بود. در نتیجه سود شرکت به چهار برابر افزایش یافت.
وارن بافت به عنوان یک الگوی خوشبختی شناخته می‌شود. ما نه تنها باید توصیه‌های او را در جهت کسب درآمد مورد توجه قرار دهیم بلکه باید به نصایح او برای چگونه خوشبخت بودن نیز توجه کنیم. با فکر کردن دوباره به این موضوع که پول خود را چگونه خرج می‌کنیم، حتی اگر به‌اندازه ۵ دلار باشد، می‌توانیم برای هر ذره از پولی که خرج می‌کنیم احساس خوشحالی داشته باشیم. البته توصیه بافت برای خوشبختی دارای منفعت مادی نیز هست. با هر دلار که کارمندان یا مشتریان در قالب پاداش دریافت می‌کنند، یا کالا و خدمات خریداری می‌کنند احساس رضایت و خوشحالی در آنها ایجاد می‌شود و وقتی کارمندان و مشتریان راضی باشند، شرکت نیز از این امر منتفع خواهد شد.