سید محمد اعظمی‌نژاد* منبع: Mindtools یکی از مهم‌ترین نقش‌های شما به عنوان یک رهبر سازمانی، مربیگری کارکنان برای انجام وظایف محوله به بهترین شکل ممکن است. با انجام این کار به آنها کمک می‌کنید تا تصمیمات بهتری بگیرند، مسائلی را که مانع پیشرفت کار آنها شده است به راحتی حل کنند، مهارت‌های جدیدی بیاموزند و در نهایت اینکه مسیر پیشرفت حرفه‌ای را برای آنها باز می‌کنید.
خوشبختانه برخی از رهبران سازمانی به اندازه کافی آموزش‌های رسمی در خصوص شیوه مربیگری دیده‌اند، اما اغلب رهبران نیاز به آموزش و توسعه در این زمینه دارند. مربیگری ممکن است در ابتدا کمی دلهره‌آور به نظر برسد، اما با مسلح شدن به ابزارهای شناخته شده، تمرین و اعتماد به خود می‌توانید به یک مربی بزرگ سازمانی تبدیل شوید. مدل GROW ابزاری ساده و در عین حال قدرتمند برای ساختار جلسات مربیگری است که در این نوشتار به شما معرفی می‌شود:
معرفی ابزار
کلمه GROW مخفف چهار واژه زیر است:
• هدف(Goal)
• وضعیت جاری (Current Reality)
• گزینه‌ها یا موانع (Options/Obstacles)
• وضعیت مطلوب (Will)
مدل GROW، می‌تواند مانند شبیه‌سازی از برنامه‌ریزی یک سفر باشد. ابتدا تصمیم می‌گیرید به کجا بروید (هدف G)، سپس مشخص می‌کنید که از کجا قرار است حرکت کنید (وضعیت جاری R)، پس از آن راه‌های مختلف و موانع احتمالی سفر بررسی را می‌کنید (گزینه‌ها یا موانع O) و در نهایت برای سفر اقدام و به مقصد می‌رسید (وضعیت مطلوب W)
برای انجام مربیگری با این ابزار، گام‌های زیر را بردارید:
گام ۱) هدف تعیین کنید: ابتدا شما و عضو تیم تان نیاز دارید بدانید رفتاری که باید تغییر کند کدام است و پس از این تغییر، هدفی برای رسیدن به آن تعیین کنید. مطمئن شوید هدفی که تعیین می‌کنید هدفی مشخص، قابل اندازه‌گیری، در دسترس، واقعی و همراه با محدوده زمانی (SMART) باشد. طرح این سوالات از خود در این گام می‌تواند مفید باشد:
• چگونه متوجه می‌شوید که اعضای تیم، هدف مورد نظر شما را محقق می‌کنند؟ از چه راهی می‌فهمید که مشکل یا مساله حل شده است؟
• آیا هدفی که تعیین کرده‌اید در راستای مسیر شغلی کلان شخص مورد نظرتان هست؟ آیا این هدف متناسب با اهداف تیم هست؟
گام ۲) وضعیت جاری را بررسی کنید: از شخصی که تحت مربیگری شما است، بخواهید وضعیت فعلی خود را نسبت به هدف تعیین شده برای شما توضیح دهد.
این گام بسیار مهم است؛ چرا که در اغلب موارد افراد سعی به حل مساله یا رسیدن به هدف می‌کنند، بدون اینکه شرایط نقطه آغاز کار خود را در نظر بگیرند و به همین علت ممکن است بخشی از اطلاعات مهمی که برای رسیدن به هدف می‌تواند کمک‌کننده باشد، از دست بدهند.
با شروع بیان وضعیت جاری توسط عضو تیم شما، ممکن است راه‌حل‌های پیش رو نیز پدیدار شوند. طرح این سوالات در این مرحله می‌تواند برای شما مفید باشد:
• در حال حاضر چه اقداماتی برای رسیدن به هدف روی می‌دهد؟ (چگونه، چه زمانی، توسط چه کسی و هر چند وقت یکبار؟) اثر یا نتیجه این اقدامات چیست؟
• آیا هدف تعریف شده، با دیگر اهداف در تعارض نیست؟
گام ۳) گزینه‌ها و موانع را بررسی کنید: هنگامی که شما و شخص تحت مربیگری‌تان در حال بررسی وضعیت جاری هستید، زمان مناسبی است برای اینکه تمام گزینه‌های موجود برای رسیدن به هدف را نیز مورد بررسی قرار دهید. به فرد مورد نظر، با طرح یک طوفان ذهنی کمک کنید تا بهترین گزینه‌ها پیش بیایند. سپس روی گزینه‌های پیشنهادی بحث و تبادل نظر کنید و کمک کنید تا از بین آنها بهترین را به عنوان گزینه نهایی انتخاب و تصمیم‌گیری نهایی کنید. سعی کنید تمام پیشنهادهای خود را در این مرحله ارائه دهید، اما دقت کنید که ابتدا شخص تحت مربیگری شما پیشنهاد دهد و بیشترین زمان را برای صحبت به او بدهید. مهم این است که بدون اینکه برای او تصمیم‌گیری کنید، او را به مسیر درست راهنمایی کنید. طرح سوالات زیر از فرد، در این گام می‌تواند مفید باشد:
• چه کارهای دیگری می‌توانید انجام دهید؟
• اگر این محدودیت برداشته شود، چه راه‌‌هایی وجود دارد و چه چیزهایی تغییر می‌کند؟
• مزایا و معایب هریک از گزینه‌ها چیست؟
• چه ملاحظاتی برای انتخاب یک گزینه در نظر می‌گیرید؟
• چه نیازهایی برای تحقق هدف تعریف شده دارید؟
• چه موانعی بر سر راه خود می‌بینید؟
گام ۴) وضعیت مطلوب را تعیین کنید: با بررسی وضعیت جاری و گزینه‌های مختلف برای رسیدن به هدف، اکنون شخص تحت مربیگری شما، ایده خوبی برای نحوه رسیدن به هدف خواهد داشت. البته رسیدن به این نقطه برای یک فرد خیلی خوب است، اما ممکن است کافی نباشد. گام نهایی برای فرد متعهد کردن او برای انجام اقدامات مشخص و دقیقی برای تحقق هدف تعیین شده است. با انجام این کار، به وی کمک خواهید کرد با انگیزه هر چه بیشتر به مسیر خود ادامه دهد. سوالات زیر در این گام به شما کمک خواهد کرد:
• اکنون باید چه کاری انجام دهید و از چه زمانی؟
• چه چیزهایی مانع هستند؟ چگونه می‌توانید آنها را از سر راه بردارید؟
• چگونه می‌توانید سطح انگیزش خود را بالا نگاه دارید؟
• پیشرفت کار شما را چگونه بررسی کنیم؟ روزانه، هفتگی یا ماهانه؟
به خاطر داشته باشید شما می‌توانید به عنوان یک مربی سهم تعیین‌کننده‌ای در نحوه عملکرد افراد و در نهایت عملکرد سازمان داشته باشید؛ چرا که با بروز رفتاری حرفه‌ای از خود و آماده‌سازی روانی، عاطفی و تخصصی می‌توانید آنها را برای قبول نقش‌های خود به صورت خودجوش، با روحیه و انگیزه بالا و تمام‌کننده کارها آماده کنید.
*عضو هیات رییسه کمیته تخصصی توسعه- انجمن مدیریت منابع انسانی ایران