مترجم: رویا مرسلی منبع: About.com اگر بها دادن به کارمندان از اولویت‌های شما باشد، می‌توانید مطمئن باشید که یک محیط کاری مثبت، کارآمد و خلاق خواهید داشت. حتی با یک تشکر ساده نیز می‌توانید نشان دهید که افراد برایتان اهمیت دارند و به این ترتیب، عملکرد و طرز فکری را که برای موفقیت سازمان متصور هستید به راحتی پیاده خواهید کرد. افرادی که احساس می‌کنند سازمان قدر آنها را می‌داند، نسبت به خودشان و نسبت به توان مشارکت در کارها مثبت‌تر هستند. افرادی که دارای عزت نفس مثبت هستند به طور بالقوه جزو بهترین کارمندان شما محسوب می‌شوند. چنین باورهایی درباره بها دادن به کارمندان در میان کارفرمایان نیز صدق می‌کند گرچه عمل به آن چندان رایج نیست. پس چرا بها دادن به کارمندان در بسیاری از شرکت‌ها بسیار کمرنگ دیده می‌شود؟ چرا کمتر به کارمندان بها داده می‌شود؟ یکی از دلایلی که اغلب برای این مساله ذکر می‌شود، ضیق وقت است و البته باید اعتراف کرد که قدردانی از کارمندان واقعا نیاز به زمان دارد. البته کارفرمایان هم می‌خواهند کارآیی کارمندان را بیشتر بشناسند و مورد توجه قرار دهند. اما اغلب در این موارد این کار آنها باعث بروز شکایت از جانب کارمندان دیگر، حسادت و نارضایتی می‌شود. با چنین تجربه‌هایی، چندان دور از ذهن نیست که کارفرمایان نیز عطای این کار را به لقایش ببخشند! در بسیاری از موارد، بها دادن به کارمندان به‌خاطر ترکیبی از چندین عامل دارای اهمیت می‌باشد. افراد نمی‌دانند چگونه به طور موثر به کارمندان بها بدهند، به همین خاطر، وقتی دست به این کار می‌زنند با تجربیات ناخوشایندی روبه‌رو می‌شوند. آنها فکر می‌کنند یک فرمول برای همه قابل اجرا است و بالاخره اینکه طرز فکر کارفرمایان درباره اینکه کارمندان چه موضوعاتی را با ارزش و با اهمیت می‌دانند اغلب کوتاه و محدود است. در اینجا ایده‌هایی مطرح می‌شوند تا با کمک آنها بتوانید به طور موثر از کارمندان قدردانی کنید و در عین حال از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. راهنمای بها دادن موثر به کارمندان ابتدا تصمیم بگیرید چه چیزی را می‌خواهید از طریق قدردانی از کارمندان به دست آورید. بسیاری از سازمان‌ها روش‌های جسته و گریخته‌ای برای قدردانی از کارمندان دارند. آنها روش‌های زیادی را امتحان می‌کنند و امید دارند که بخشی از تلاششان نتیجه بدهد و آنها به هدفی که می‌خواستند، دست یابند. یا اینکه آنقدر به ندرت از کارمندان قدردانی می‌کنند که وقتی این کار را می‌کنند نیز کارمندان آن را باور نمی‌کنند. به جای این کار برای قدردانی از کارمندان، هدف و برنامه‌های عملیاتی مشخص کنید. باید کارها، رفتارها، روش‌ها و دستاوردهایی را که می‌خواهید در سازمان خود پیاده سازی و تقویت کنید بشناسید. قدردانی از کارمندان را در جهتی سوق دهید که به تقویت این روش‌ها و رفتارها کمک کند. عدالت، شفافیت و ثبات در به رسمیت شناختن کارمندان مهم هستند. افراد نیاز دارند ببینند هر کسی در هر زمینه‌ای دستاورد مشابهی به دست می‌آورد، به همان میزان نیز به خاطر زحماتش مورد تایید قرار می‌گیرد. برای آنکه سازمان‌ها بتوانند به طور منظم به کارمندان خوب خود توجه کنند، باید معیاری تعیین کنند که براساس آن مشخص شود چه موضوعی یک کارمند را مستحق قدردانی و تشکر می‌سازد. هر کس که به این معیار دست یابد، مورد قدردانی قرار خواهد گرفت. به عنوان مثال، اگر معیار قدردانی از افراد، فراتر رفتن از میزان تعیین شده تولید یا فروش باشد، در اینصورت هر کس که از هدف تعیین شده فراتر رفت باید مورد قدردانی قرار گیرد. اگر فقط کسی را که بالاترین کارآیی را دارد مورد قدردانی قرار دهید، در همه افراد دیگر احساس شکست و سرخوردگی ایجاد می‌شود به خصوص اگر معیار قدردانی از کارمند نامشخص و تنها برپایه نظر مدیر باشد. قدردانی از کارمندان توسط مدیران باید منصفانه و برای افراد با دستاوردهای مشابه، یکسان باشد. به همین خاطر است که انتخاب بهترین کارمند ماه ایده چندان مفیدی نیست و نتیجه آن اغلب با شکست مواجه می‌شود. در چنین روشی، معیار نتیجه گیری و معیار عدالت برای افراد مشخص نیست. به همین خاطر افراد در این‌گونه موارد از اصطلاحاتی چون «آدم چاپلوس» یا «نور چشم مدیر» استفاده می‌کنند. چنین روش‌هایی برای قدردانی از کارمندان، به‌رغم اینکه نیت سازمان خیر بوده است، به نارضایتی و احساس تبعیض از طرف کارمندان منتج می‌شود. در مثالی به اینکه چقدر مهم است همه کارمندانی که در یک موفقیت نقش داشته‌اند به طور مساوی مورد تجلیل قرار گیرند اشاره می‌کنیم. مدیرعاملی را می‌شناسم که هر بار در جشن تعطیلات شرکت اسامی افرادی را که در موفقیت پروژه‌های بزرگ نقش داشته‌اند ذکر می‌کرد. جای هیچ شکی نیست که اسامی زیادی که آنها نیز در پروژه‌ها نقش داشتند از قلم می‌افتاد. وقتی اعلام عمومی اسامی به پایان می‌رسید، کارمندانی که از آنها قدردانی نشد بدون استثنا احساس می‌کردند کوچک شمرده شده‌اند. شما باید در عین حال که به طور منصفانه کارمندان خود را مورد قدردانی قرار می‌دهید، مراقب باشید که این کار به وظیفه شما سوء تعبیر نشود. مواردی وجود دارند که کارمندان قدردانی از خود را به صورت یک حق برای خود متصور شده‌اند. به عنوان مثال، صاحب یک شرکت به منظور تشویق تیم خود و ایجاد یک رابطه کاری مثبت هر جمعه کارمندان را به صرف نهار دعوت می‌کرد. همه کارمندانی که علاقه‌مند بودند به طور اختیاری شرکت می‌کردند. اما این مدیر با موضوعی روبه‌رو شد که او را شوکه کرد. گروهی از کارمندان از او خواستند در روزهایی که آنها در مراسم نهار شرکت نمی‌کنند، هزینه غذا به آنها نقدا پرداخت شود. موضوع نهار برای آنها تبدیل به منبع کسب درآمد و مزایا شده بود؛ چراکه قدردانی برای آنها به حقوق تبدیل شده بود. بنابراین اگر کارمندان به لطف مدیران عادت کنند، دیگر این لطف برای آنها به توقع تبدیل می‌شود و قطع آن باعث عدم رضایت کارمند می‌شود و بر رفتار کارمند اثر منفی می‌گذارد. تا جایی که می‌توانید موضوع را برای افراد کاملا روشن کنید که آنها به چه دلیل مورد قدردانی قرار می‌گیرند. هدف از دریافت فیدبک این است که در نهایت ببینید یک کارمند در زمینه‌ای که مد نظر شما است، کارآیی بهتری از خود نشان می‌دهد. هدف از قدردانی از یک کارمند نیز همین است. در واقع قدردانی از کارمندان یکی از بهترین روش‌های ارائه فیدبک است که می‌توانید از آن استفاده کنید. سعی کنید از کارمند بلافاصله بعد از انجام کار خوب قدردانی کنید. وقتی کسی کاری را به طور مثبت انجام می‌دهد، بلافاصله از او تشکر کنید. ممکن است کارمند خودش هم نسبت به کارش احساس خوبی داشته باشد، اما قدردانی به موقع شما از کارمند به تقویت این احساس خوب کمک می‌کند. همین امر باعث افزایش اعتماد در کارمند برای انجام کار بهتر در سازمان شما می‌شود. نظراتی برای قدردانی از کارمندان به خاطر داشته باشید که قدردانی از کارمندان به موقعیت بستگی دارد. هر کس در مورد شکل قدردانی از خود ترجیحی دارد. ممکن است شخصی ترجیح دهد از وی در جمع تجلیل شود؛ شخص دیگری ممکن است یک یادداشت شخصی در فایل پرسنلی اش را ترجیح دهد. بهترین راه برای آنکه بفهمید روش مناسب ازتجلیل کارمندتان چیست این است که از او بپرسید. از فرصت‌های بی‌شماری که برای قدردانی از کارمند در اختیارتان است بهره ببرید. در سازمان‌ها، افراد تاکید زیادی بر پول به عنوان تنها روش قدردانی از کارمند دارند. هر چند حقوق، پاداش و مزایا در سیستم قدردانی از کارمندان و ارج نهادن آنها مهم هستند (چون در نهایت بیشتر ما برای پول کار می‌کنیم)، اما می‌توانید روش‌های گسترده‌تری برای ارج نهادن کارمندان خود بیابید.