مترجم: آذرخش پژوهش

کارآفرینان نیروی حیاتی اقتصاد هستند. آنها نوآوران، آزمایشگران و ریسک‌کنندگان هستند. جوزف شومپیتر اقتصاد‌دان از آنها به نام «نیروی محرک سرمایه‌داری» یاد می‌کند. در تصور آمریکایی‌ها، کارآفرینان افرادی جوان و جسور هستند. به بیل گیتس از مایکروسافت و مایکل دل که انقلابی در ایجاد رایانه‌های شخصی در دهه ۱۹۸۰ به وجود آوردند و همچنین مارک زوکربرگ از فیس بوک و جک دورسی از توئیتر که در سال‌های ۲۰۰۰ روی ساخت شبکه‌های اجتماعی سرمایه‌گذاری کردند، فکر کنید، آنها مدیرانی جوان بودند.

اما مساله‌ای وجود دارد: آمریکا در حال پیر شدن است و پیش‌بینی کنندگان بدبین پیر شدن جمعیت را عاملی منفی در اقتصاد ارزیابی می‌کنند. مدافعان این نظریه معتقدند تصورات کارآفرینان مسن‌تر به ندرت مانند تصورات کارآفرینان جوان پر انرژی و جاه طلب است. شهرت آنها در عمل کردن به راه و روش خود، به چالش نکشیدن قوانین موجود، نداشتن علاقه زیاد به آخرین فن‌آوری‌ها و ایده‌های سازمانی و پرداختن بیشتر به بازنشستگی تا راه‌اندازی یک سرمایه‌گذاری جدید است.

با این حال نتایج نشان می‌دهد، اگرچه شکل‌گیری یک کسب‌وکار جدید توسط گروه سنی ۵۵ تا ۶۵ سال در سال ۲۰۱۱ کاهش یافته است، اما سهم کارآفرینی آنها در ۱۵ سال اخیر از ۳/۱۴ درصد در سال ۱۹۹۶ به ۹/۲۰ درصد در سال ۲۰۱۱ افزایش داشته است. به گفته رابرت دبلیو فیرلی در موسسه آمار، در همین مدت مشابه، کمترین میزان ایجاد کسب و کار در میان جوان‌ترین گروه سنی از ۲۰ تا ۳۴ بوده است. اطلاعات دیگر هم داستانی مشابه دارند. برای مثال، طبق برآورد ادوارد جی. روگوف اقتصاددان، با نگاهی به آمار سال ۲۰۰۳، درمی‌یابیم افراد ۶۵ ساله و بیشتر دارای نرخ خوداشتغالی ۹/۲۶ هستنند که در مقایسه با گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال این رقم ۲/۷ درصد بوده است.

دن استانگلر، محقق موسسه کافمن با تاکید براین ارقام می‌گوید: «آمریکا در اوج رونق کارآفرینی قرار خواهد گرفت که دقیقا به علت همین پیر شدن جمعیت است.» تینگ ژانگ، اقتصاددان انستیتوی فرنس جیکوب اضافه می‌کند: «افراد مسن‌تر در یک اقتصاد دانش محور دارای تجربه و مهارت بیشتری در زمینه کارآفرینی هستنند.»

نگاهی می‌اندازیم به تجربه یک کارآفرین به نام مک لویس. او مدیر اجرایی و یکی از بنیانگذاران شرکت فیلد سلوشنز است. این شرکت با شبکه‌ای بیش از ۲۷ هزار پیمانکار کار می‌کند که تکنسین‌های خدماتی را برای شرکت‌های بزرگ فناوری در سراسر شمال آمریکا فراهم می‌کند.

لویس این شرکت را در سال ۲۰۰۶ و در سن ۶۰ سالگی راه‌اندازی کرده است. او در‌ ای بی ام در زمینه‌های متفاوت کار کرده بود. وقتی‌ای بی ام را ترک کرد، شرکت‌های با تکنولوژی برتر (high tech) ایجاد و راه‌اندازی کرد. او قبل از راه اندازی شرکت فیلد سلوشنز، ده سال را در شرکت‌های سرمایه گذاری گذراند. او می‌توانست به آسانی بازنشسته شود و تنها سرمایه‌اش را مدیریت کند، اما او می‌گوید: «بیشتر از سرمایه گذاری در کاری، من می‌خواستم خودم هم دستی در آن کار داشته باشم. من در کسب‌وکار بودن را بیشتر از در سفر بودن دوست داشتم.»

البته اینکه افراد کارآفرین می‌شوند گاهی به علت این است که خودشان می‌خواهند و گاهی هم به اجبار این کار را انجام می‌دهند. گروه اول تمایل به ایجاد شرکت‌های با دوام‌تر با بخش‌های منابع انسانی و بودجه‌ای در طیف گسترده‌ای از تجارت و کسب‌وکار دارند. آنها سرمایه گذاران و حتی سرمایه‌های دیگر را هم جذب می‌کنند. بر اساس مطالعه محققان موسسه ویوک، به طور مثال، در بین بنیان گذاران فن‌آوری در آمریکا، تعداد کسانی که سن آنها از ۵۰ سال بیشتر است، دو برابر افراد جوان‌تر از ۲۵ سال هستند. کارآفرینان مسن‌تر برتری را در جایی که روابط و تجربه بسیار با ارزش است می‌جویند. لویس می‌گوید: «افراد با تجربه می‌دانند چطور از مشتریان خود حمایت کنند و چطور محصولاتشان را قیمت‌گذاری کنند.» هنوزهم، شرکت‌های تاسیس شده توسط کارآفرینان مسن‌تر از آن دسته کسب‌وکارهای کوچک معروف اشتغال‌زا مانند سیلیکون ولی، بوستون روت ۱۲۸ و آستین تک هاب نیستند؛ بلکه آنها موسسس شرکت‌های شناخته شده‌ای چون schedule Cs هستند که توسط یک حسابدار مسن، یک مدیر رده متوسط که کارش را از دست داده بود و یک مشاور پایه ریزی شده است.

با توجه به مطالعات رابرت دبلیوفرلی، اقتصاددان از دانشگاه کالیفرنیا در سانتاکروز، تعداد این موسسات به موازات بالا رفتن نرخ بیکاری به علت رکود بیشترمی‌شود. روگوف می‌گوید: «تفاوت اساسی در سن ۵۰ سالگی است. شما یک شغل خوب را در سن ۵۰ سالگی از دست می‌دهید و شانس به دست آوردن یک شغل دیگر بسیار بعید به نظر می‌رسد، بنابراین شما کار دیگری می‌کنید، شروع به راه اندازی کسب و کار خود می‌کنید.» با این وجود، چه در حالتی که نیاز به کسب و کار دارید و چه در حالتی که تمایل به راه اندازی کسب و کار جدید دارید، کارآفرینان مسن‌تر دارای برتری‌های رقابتی بیشتری هستند. آنها در زمینه کاری خود افراد آگاهی هستند و دارای شبکه‌های غیررسمی عمیقی هستند.

امروزه تکنولوژی‌های اطلاعاتی، کار در خارج از خانه را راحت تر کرده است. ژانگ می‌گوید: «بعضی از کارمندان مسن تر رویایی در سر می‌پرورانده‌اند ‌و همیشه آرزویشان راه‌اندازی کسب‌وکار خود بوده است و حالا زمان آن فرا رسیده است.» استانگلر اضافه می‌کند: «بسیاری از زمینه‌ها و رشته‌های مختلف در دنیای کسب‌وکار توسط کارآفرینان مسن‌تر به فعالیت‌های تجاری اضافه می‌شوند.» امروزه بیشتر نیمه تاریک بالا رفتن سن متولدین سال‌های دوره رشد جمعیت، در اقتصاد آمریکا و بحث‌های سیاسی مورد توجه است. این درحالی است که شواهد حاکی از آن است رتبه کارآفرینان مسن بالا خواهد رفت. فعالیت‌های آنها فقط برای پرداخت آسانتر صورت حساب خدمات درمانی و بیمه اجتماعی خود نیست، بلکه کارآفرینی بسترهای اقتصادی جامعه را ترقی خواهد داد. این خبر خوبی برای همه نسل هاست. هم برای جوانان و هم برای افراد مسن‌تر.