جوان‌ترین میلیاردر جهان، اعجوبه ای که مردم دنیا را به هم پیوند داد

الهام جوادی

مارک زوکربرگ جوان‌ترین میلیاردر دنیا‌ (که ثروتش را شخصا کسب کرده) و شخصیت سال ۲۰۱۰ مجله تایم، کسی است که با شبکه اجتماعی فیس بوک به فهرست میلیاردرهای فوربز وارد شد. او با ثروت ۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ در رتبه دویست و دوازدهم ثروتمندان دنیا قرار گرفت. این میلیاردر ۲۶ ساله به عنوان پرنفوذترین فرد سال ۲۰۱۰ شناخته شده است. مارک الیون زوکربرگ در ۱۴ ماه مه سال ۱۹۸۴ در وایت پلینز در نیویورک متولد شد. پدر او،‌ ادوارد،‌ دندانپزشک و مادرش،کارن،‌ یک روانپزشک هستند. مارک و سه خواهرش در دابز فری در نیویورک بزرگ شدند. مارک کار با کامپیوتر و برنامه‌نویسی را از سنین نوجوانی و در دوران مدرسه راهنمایی شروع کرد. پدر او در دهه ۱۹۹۰ برنامه نویسی بیسیک آتاری را به او آموخت و کمی‌بعد نیز یک معلم خصوصی برنامه نویسی،‌ دیوید نیومن را برای آموزش او استخدام کرد. نیومن مارک را یک اعجوبه می‌خواند. مارک همچنین همزمان با تحصیل در دوره دبیرستان دوره‌هایی مربوط به برنامه نویسی را در کالج مرسی در نزدیکی خانه شان می‌گذراند.

زوکربرگ به دبیرستان آردسلی رفت و با جهشی خواندن‌ترم‌های تحصیلی اش توانست در سال آخر دبیرستان به آکادمی‌فیلیپز اکستر راه یابد. او در این آکادمی‌جوایزی در علوم ریاضی، نجوم و فیزیک و همچنین در مطالعات کلاسیک (او در دوران دبیرستان زبان‌های فرانسوی، لاتین و یونان باستان را کاملا می‌دانست) برد. وی همچنین کاپیتان تیم شمشیربازی بود. مارک حتی به خاطر حفظ کردن اشعار باستانی مانند ایلیاد شهرت داشت. زوکربرگ بعدها نیز با تلاش فراوان زبان چینی را یادگرفت.

مارک زوکربرگ از همان دوران دبیرستان به ایجاد برنامه‌های کامپیوتری،‌ به ویژه ابزارهای ارتباطی و بازی‌ها علاقه داشت. او حتی برنامه ای به نام زوک‌نت نوشته بود که کامپیوترهای بین خانه تا مطب دندانپزشکی پدرش را به هم متصل می‌کرد که می‌توان آن را نسخه اولیه پیغام‌های فوری AOL دانست که سال پس از آن به بازار آمد. در واقع زمانی که کودکان دیگر با بازی‌های کامپیوتری بازی می‌کردند،‌ مارک زوکربرگ بازی‌های کامپیوتری را خلق می‌کرد.

مارک زوکربرگ همچنین در دوران دبیرستان یک نرم‌افزار پخش موسیقی به نام ساینپس مدیا پلیر را تحت نام شرکت گروه اینتلیجنت مدیا طراحی کرد که از هوش مصنوعی برای یادگیری عادات موسیقایی کاربران استفاده می‌کرد و آن را به Slashdot می‌فرستاد. این برنامه از سوی مجله PC رتبه ۳ تا ۵ را دریافت کرد. در آن زمان مایکروسافت و AOL تلاش کردند ساینپ را بخرند و زوکربرگ را استخدام کنند، اما او تحصیل را انتخاب کرد و در سپتامبر سال ۲۰۰۲ به کالج‌ هاروارد رفت. او قبل از ورود به ‌هاروارد نیز در این دانشگاه به عنوان یک اعجوبه برنامه نویسی شهرت پیدا کرده بود. زوکربرگ همزمان در رشته روانشناسی و علوم کامپیوتر شروع به تحصیل کرد. مارک در سال دوم دانشگاه برنامه ای به نام کورس‌مچ نوشت که به کاربران این امکان را می‌داد که تصمیم انتخاب کلاس‌های درسی‌شان را بر اساس انتخاب‌های دانشجوهای دیگر بگیرند و همچنین به آنها کمک می‌کرد به صورت گروهی مطالعه کنند. او کمی‌بعد برنامه‌ای متفاوت به نام فیس‌مش خلق کرد که برای دانشجویان امکان انتخاب خوش چهره‌ترین فرد بر اساس عکس‌هایشان را فراهم می‌کرد. این سایت شهرت زیادی بین دانشجویان پیدا کرد، اما چون برای سرور‌هاروارد سنگین بود،‌ کالج آن را بست. البته برخی دانشجویان هم از این شکایت داشتند که عکس‌هایشان بدون اجازه استفاده می‌شود. زوکربرگ نیز به‌طور عمومی‌عذرخواهی کرد.

در نهایت زوکربرگ فیس‌بوک را به همراه سه همکلاسی دیگرش از خوابگاه خود در‌هاروارد در تاریخ ۴ فوریه سال ۲۰۰۴ راه‌اندازی کرد. او ایده این سایت را از دایرکتوری دانشجویانی که آکادمی‌‌فیلیپز اکستر(که در نوجوانی به آن می‌رفت) ایجاد کرده بود الهام گرفت. این دایرکتوری در واقع یک شبکه اجتماعی کوچک بین دانشجویان بود که می‌توانستند مشخصاتشان را در آن وارد کنند. زوکربرگ به زودی تصمیم گرفت این شبکه اجتماعی که تا آن زمان محدود به‌هاروارد بود را به مدارس دیگر نیز چون استنفورد،‌ دارمونت، کلمبیا، دانشگاه نیویورک،‌ کورنل، براون و ییل هم گسترش دهد.

زوکربرگ تحصیل در‌هاروارد را رها کرد و به همراه دوستانش به پالو آلتو در کالیفرنیا رفت. آنها در آنجا خانه‌ای به عنوان دفتر کار اجاره کردند. آنها قصد داشتند به‌هاروارد بازگردند، اما نهایتا در کالیفرنیا ماندگار شدند چون دیگر به هدفی که داشتند، یعنی ایجاد یک جریان اطلاعات آزاد بین مردم جهان و داشتن درآمد بالا رسیده بودند. این شبکه اجتماعی اکنون پانصد میلیون نفر کاربر و بیش از هزار و هفتصد نفر کارمند دارد.

بر اساس زندگی مارک زوکربرگ فیلمی سینمایی با عنوان «شبکه اجتماعی» به‌کارگردانی دیوید فینچر ساخته شده که ماجرای تاسیس فیس بوک را از ابتدا تا فراگیر شدنش به نمایش می‌گذارد.زوکربرگ اخیرا اعلام کرد که بخشی از دارایی‌های خود را به خیریه خواهد بخشید. مارک زوکربرگ یکی از اعضای گروهی موسوم به «قول اعطا» است که ثروتمندان آمریکایی را قانع می‌کند تا دست کم نیمی‌از ثروت خود را چه در زمان حیات یا پس از مرگ به خیریه اعطا کنند. «قول اعطا» جنبشی است که وارن بافت سرمایه‌گذار آمریکایی به همراه بیل گیتس، رییس مایکروسافت و همسرش شروع کردند.

مارک زوکربرگ در حال حاضر مجرد است و در پالوآلتو زندگی می‌کند. گفته می‌شود ثروت زوکربرگ در سال ۲۰۱۱ به ۹/۶ میلیارد دلار خواهد رسید.