مالک گروه ویرجین،‌ از فروش صفحات موسیقی تا سفرهای فضایی

الهام جوادی

ریچارد برانسون کارآفرینی بریتانیایی است که در همه جا حضور دارد و کسب و کار خود را روی زمین،‌ در آب‌ها و حتی در فضا گسترش داده است. وی شهرت و همچنین ثروت خود را مدیون موفقیت چشمگیر گروه شرکت‌های ویرجین است. بیش از ۴۰۰ شرکت مختلف تحت نام ویرجین در سرتاسر دنیا مشغول به فعالیت هستند. برانسون با ثروت ۴ میلیارد دلار دویست و دوازدهمین میلیاردر جهان در سال ۲۰۱۰ به شمار می‌رود‌. سر ریچارد چارلز نیکولاس برانسون در ۱۸ جولای سال ۱۹۴۴ در بلک هیت در شهر لندن در انگلستان متولد شد. وی تا ۱۳ سالگی در مدرسه اسکات کلیف تحصیل کرد و سپس به مدرسه استو رفت و تا ۱۶ سالگی نیز در این مدرسه تحصیل کرد. از آنجایی که به بیماری دیسلکسیا دچار بود، عملکرد آکادمیک ضعیفی به عنوان یک دانش آموز داشت،‌ اما بعدا توانایی خود را در حوزه‌های دیگر کشف کرد. ریچارد برانسون در سن ۱۶ سالگی، با انتشار مجله ای به نام «دانش آموز»، اولین موفقیت تجاری خود را کسب کرد. او در سال ۱۹۷۰ یک کسب و کار سفارش پستی محصولات موسیقی راه انداخت و در سال ۱۹۷۲ و در سن ۲۲ سالگی، نخستین فروشگاه صفحه موسیقی خویش به نام ویرجین را در لندن افتتاح کرد و نخستین قراردادش را با مایک الدفیلد برای صفحات موسیقی ویرجین امضا کرد. سال بعد یکی از صفحات موسیقی الدفیلد روانه بازار شد که در تعداد میلیونی به فروش رسید و متنی کلاسیک از موسیقی آزمایشی الکترونیکی شد. پنج سال بعد، برانسون قراردادی با یک گروه موسیقی راک امضا کرد که سایر موسسات آنها را رد کرده بودند. برند ویرجین برانسون در دهه ۱۹۸۰ به سرعت رشد کرد و او با ایجاد شرکت هواپیمایی ویرجین آتلانتیک به حوزه هوایی نیز وارد شد.

نام تجاری ویرجین، نام انحصاری سر ریچارد برانسون، کارآفرین مشهور بریتانیایی است. تاریخ تاسیس شرکت مرکزی ویرجین در اداره ثبت شرکت‌ها در لندن به سال ۱۹۸۹ میلادی برمی‌گردد، گرچه سابقه فعالیت‌های بازرگانی سر ریچارد برانسون با نام تجاری «ویرجین» به سال‌های دهه ۱۹۷۰ میلادی باز می‌گردد.

در حال حاضر دامنه فعالیت گروه ویرجین بسیار گسترده بوده و کسب و کارها و حوزه‌های مختلف و بعضا عجیبی شامل شرکت‌های هواپیمایی، پروازهای فضایی، راه‌آهن، خدمات اقتصادی، اینترنت، تلویزیون کابلی، موسیقی، رادیو، موبایل، لوازم آرایشی و بهداشتی و جواهرات، فروشگاه‌ها، لوازم خانگی، صنایع غذایی و بازی می‌شود. در آمد گروه ویرجین در سال ۲۰۰۸ در حدود ۱۸ میلیارد دلار برآورد شده بود. در حال حاضر بیش از ۵۰ هزار نفر در شرکت‌های این گروه مشغول به کار هستند. ریچارد برانسون همچنان رییس این گروه باقی مانده است.

شرکت ویرجین مانی در اوایل سال ۲۰۱۰ شروع به گسترش فعالیت‌هایش در حوزه بانکداری بریتانیا کرد. همچنین آژانس خصوصی فضایی ویرجین گالاکتیک روز به روز به تجاری‌سازی سفرهای فضایی نزدیک می‌شود. گفته می‌شود این شرکت قصد دارد در سال ۲۰۱۱ سفینه فضایی VSS را به فضا بفرستد. شرکت ویرجین همچنین به‌تازگی زیردریایی آئرو،‌ با تکنولوژی برتر‌ را برای کرایه و با مبلغ کرایه هفته ای ۲۵ هزار دلار به بازار معرفی کرده است.

گرچه تنها مالک برند ویرجین شخص ریچارد برانسون است، شرکت‌های عضو گروه ویرجین دارای عملکرد و تشکیلات پیچیده و متفاوتی هستند. این شرکت‌ها از هم مستقل عمل می‌کنند؛ ریچارد برانسون در برخی از این شرکت‌ها صد درصد سهام و در برخی دیگر قسمتی از سهام را در اختیار دارد.

در برخی موارد، برانسون امتیاز استفاده از برند ویرجین را به هنگام فروش یکی از شرکت‌های گروه، به خریدار واگذار می‌نماید. برای مثال ایستگاه رادیویی «رادیو ویرجین» هم‌اکنون با همان نام در تملک گروه رسانه‌ ای اسکاتلند (SMG) است یا شرکت «موسیقی ویرجین» در همان نام تحت مالکیت گروه شرکت‌های EMI است.

به‌جز چند مورد استثنایی، مالکیت تمام شرکت‌های عضو گروه ویرجین از آغاز کارشان تماما به این گروه تعلق داشته‌است.

برانسون علاوه‌بر فروشگاه‌های صفحه موسیقی و‌ شرکت هواپیمایی، به خاطر تلاش‌های رکوردگذار جهانی مشهور است و به اندازه سلطان تجاری بودن به خاطر بی‌باک بودنش مورد احترام است. او که شخصیت پرجذبه و قابلی پیدا کرده است در تعدادی از پرطرفدارترین نمایش‌های تلویزیونی ظاهر می‌شود. او یک سفینه فضایی نیز دارد. برانسون ثابت کرده است یک نفر می‌تواند در عین حال که یکی از ثروتمندترین و موفق‌ترین مردم جهان است، گرم و دوست‌ داشتنی نیز باشد.

ریچارد برانسون ازدواج کرده و دو فرزند دارد. او در حال حاضر ساکن لندن است. برانسون به‌رغم عملکرد ضعیف آکادمیک خود،‌ در رشته‌های ورزشی و به خصوص شنا عملکردی عالی دارد. برانسون از طریق بنیاد غیرانتفاعی ویرجین در امور خیریه،‌ اجتماعی و محیطی فعالیت دارد.