غول رسانه‌ای آلمان

الهام جوادی

الیزابت ماهن همسر رینهارد ماهن که در اکتبر سال گذشته در سن ۸۸ سالگی از دنیا رفت، ثروت همسر خود را به ارث برده است و در حال حاضر با ثروت ۴/۴ میلیارد دلار در جایگاه صد و نود و هشتم ثروتمندان جهان قرار گرفت. الیزابت ماهن در سال ۱۹۴۱ متولد شد. او همسر دوم رینهارد ماهن بود. وی در حال حاضر ساکن گوترسلوه است. خانواده ماهن مالک شرکت رسانه برتلسمان است و آن را اداره می‌کند. رینهارد ماهن در ۲۹ ژوئن سال ۱۹۲۱ در گوترسلوه در وستفالیا در آلمان متولد شد. او یک انتشارات محلی کوچک آلمانی را به ششمین شرکت رسانه جهان تبدیل کرد.

رینهارد ماهن ششمین فرزند خانواده‌هاینریش ماهن بود. جد وی،‌ کارل برتلسمان در سال ۱۸۳۵ یک شرکت انتشارات خانوادگی در شهرشان تاسیس کرده بود. رینهارد ماهن در سن هجده سالگی به جنگ جهانی دوم فرستاده شد. وی در سال ۱۹۴۳ در تونس توسط آمریکایی‌ها زخمی‌و دستگیر شد و در نهایت به زندانی در اردوگاه کانزاس فرستاده شد. وی در آنجا زبان انگلیسی و همچنین شیوه کسب و کار آمریکایی را آموخت.

زمانی که ماهن در سال ۱۹۴۶ از زندان آزاد شد و به خانه بازگشت، پدرش او را ترغیب کرد تا کسب و کار خانوادگی را اداره کند. البته‌ این انتشارات خانوادگی طی یک بمباران از بین رفته بود. در نهایت ماهن از سال ۱۹۴۷ مدیر اجرایی‌این شرکت شد و تا سال ۱۹۸۱ در‌این سمت باقی ماند. او در آغاز به خاطر کمبود سرمایه از طریق سهیم کردن کارگران در سود شرکت، سرمایه مورد نیاز را تامین کرد. سهیم کردن کارگران در سود شرکت یکی از فرم‌های دستمزد است که در آن کارگران و کارمندان یک کارخانه یا واحد تولیدی علاوه بر دستمزد یا حقوق ماهانه‌شان سهمی ‌از سود سالانه آن واحد یا کارخانه می‌برند.

ماهن برای اولین بار مفهوم «باشگاه کتاب» را در آلمان معرفی کرد که در سال ۱۹۵۰ با موفقیت چشمگیری مواجه شد. وی طی ۴ سال توانست بیش از میلیون‌ها مشترک را جذب انتشارات خود کند. ماهن در سال ۱۹۶۲ کسب‌وکار خود را از طریق باشگاه مطالعه سیرکولودولکتورز به اسپانیا نیز گسترش داد. درآمد‌ فروش‌این باشگاه کتاب ماهن را قادر ساخت تا بتواند شرکت‌های انتشاراتی دیگری همچون بانتام بوکز، دابل دی و رندوم‌هاوس و شرکت‌های رادیو و تلویزیونی همچون شرکت آلمانی تلویزیون RTL و ۹۰ درصد شبکه ۵ بریتانیا را بخرد. رینهارد ماهن در سال ۱۹۸۱ بازنشسته شد، اما از آنجایی که حس می‌کرد یکی از زیردستانش توماس میدلهوف قصد دارد شرکت را از دست او دربیاورد وی را در سال ۲۰۰۲ از کار برکنار کرد و به‌این شکل کنترل شرکت در دست خانواده باقی ماند. درآمد شرکت برتلسمان در سال ۲۰۰۹ در حدود ۱۵/۳۵ میلیارد یورو و سود خالص آن در حدود ۳۵ میلیون یورو برآورد شده بود.‌این شرکت در حال حاضر در ۶۳ کشور دنیا فعالیت می‌کند و در حدود ۱۰۳ هزار نفر برای آن مشغول به کار هستند.

رینهارد در سال ۱۹۷۷ یک بنیاد غیرانتفاعی به نام برتلسمان تاسیس کرده که به اصلاحات اجتماعی و سیاسی می‌پردازد. در حال حاضر بیش از ۷۷ درصد سهام شرکت برتلسمان در مالکیت ‌این بنیاد بوده و باقی سهام آن نیز در اختیار خانواده ماهن است. رینهارد ماهن دوبار ازدواج کرد و یک پسر و دو دختر از همسر اول خود که در سال ۱۹۴۹ با او ازدواج کرد دارد. وی سپس در سال ۱۹۸۲ با الیزابت بکمان که یکی از اپراتورهای عملیاتی شرکت بود ازدواج کرد و از او نیز صاحب دو پسر و یک دختر شد.

نام رینهارد ماهن بارها در فهرست ثروتمندان فوربز قرار گرفته است. وی به‌رغم ثروت میلیاردی خود در غذاخوری شرکت و به همراه کارکنان دیگر غذا می‌خورد.

رینهارد در سوم اکتبر سال ۲۰۰۹ از دنیا رفت و ثروت او به همسر دوم و ۶ فرزندش به ارث رسید. رینهارد در سال ۱۹۹۴ و سال ۱۹۹۸ نشان لیاقت جمهوری فدرال آلمان را از آن خود کرد. او همچنین در سال ۱۹۹۶ به عنوان یکی از اعضای افتخاری «باشگاه رم» انتخاب شد و در سال ۱۹۹۸ جایزه پرمیو پرینسیپ دو آستوریا را در زمینه ارتباطات و علوم انسانی از ‌این باشگاه دریافت کرد. وی همچنین در سال ۲۰۰۱ یک مدرک دکترای افتخاری از دانشگاه مونستر دریافت کرده است.